چالش 10 روزه شب یلدا؛ روز 1/ تزیین هندوانه شب یلدا/+ فلسفه کهن رسم خوردن هندوانه در شب چله

هندوانه و ارتباط آن با گرد بودن زمین

یکی از دلایل خوردن هندوانه شب یلدا به خاطر شکل ظاهری آن است که ما را به یاد زمین می‌اندازد. گرد و کروی بودن هندوانه مثل این است که با یک کره زمین سرسبز مواجه هستیم. رنگ سبز هندوانه یادآور و نماد آبادانی و زندگی روی کره خاکی است.

هر چند چنین تصور می‌شود که تصور کروی و گرد بودن زمین جدید است، اما ایرانیان باستان عقایدی مبنی بر گرد بودن زمین داشته‌اند که بازتاب آن را حتی در دیگر رسوم مثل رها کردن سیبی شناور در آب هنگام چیدن سفره هفت سین هم می‌توانید ببینید.

هندوانه و زمین نماد باروری در شب یلدا

از طرفی زمین در باور ایرانیان باستان نماد باروری بوده و برای ایرانیانی که با کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کرده‌اند، اهمیت ویژه‌ای داشته است. تا حدی که ایزد سپندارمذ، ایزد نگهبان زمین، به عنوان یکی از ایزدان مهم ایرانیان باستان به حساب می‌آمده که به آن توسل می‌شده است. از میان همه میوه‌های شب یلدا، هندوانه تنها میوه‌ای است که نماد زمین به شمار می‌رود.

رنگ سبز هندوانه نماد زمین و آبادانی است

اصرار بر انتخاب هندوانه‌ای با رنگ سبز، فقط به رسیده بودن این میوه ربط ندارد. یک دلیل خوردن هندوانه شب یلدا این است که سبز رنگ نماد آبادانی و زندگی روی زمین است.

رنگ قرمز هندوانه و نمادهای آن

اگر چه ممکن است برخی مواقع هندوانه‌هایی که چندان رنگ قرمزی هم ندارند، طعم شیرینی داشته باشند اما هندوانه رسیده با رنگ قرمز شناخته می‌شود. هر چه هندوانه قرمزتر باشد، احتمال رسیده بودن آن بیشتر خواهد بود.

یکی از دلایل خوردن هندوانه در شب یلدا، همین سرخی و شیرینی هندوانه است. این سرخی نماد عشق، دوستی، بهروزی، آسودگی و زندگی مسالمت‌آمیز در سایه آبادانی و سرسبزی است.

گرد بودن هندوانه؛ یادآور کروی بودن زمین

اگر به دیگر میوه‌های مورد استفاده در شب یلدا نگاهی بیندازید، می‌توانید میوه انار را هم ببینید که با ویژگی‌هایی مشابه هندوانه در تزیین سفره شب یلدا جای پای خود را محکم کرده است. انار هم با رنگ قرمز و ظاهر کروی (دایره‌ای) خود، کروی بودن زمین را نشان می‌دهد و یادآوری می‌کند. معمولا در این شب از میوه‌هایی که گرد هستند، در سفره دورهمی استفاده می‌شود.

رنگ سفید هندوانه؛ نماد صلح و سازگاری

بین لایه سبز خارجی هندوانه و خود هندوانه که قرمز است، یک لایه سفید هم قرار دارد که حتی این قسمت از هندوانه هم به خاطر رنگ سفید خود نماد صلح، سازگاری، آرامش و آسودگی است.

دانه‌های هندوانه نماد چیست؟

هسته‌ها یا دانه‌های هندوانه که در برخی از مدل‌ها، حتی به صورت بو داده و آجیل شب یلدا هم مصرف می‌شود، نشانه باروری و افزونی نژادهای مختلف انسان بر روی زمین است. با کاشتن همین دانه‌ها است که بوته‌های جدید هندوانه سر از خاک بیرون می‌آورند و همین باروری، نماد افزونی نژاد انسان‌ها روی زمین هم هست.

خوردن هندوانه در شب یلدا و خواص آن برای سلامتی بدن

احتمالا شما هم می‌دانید که طبع هندوانه سرد و تر است و اتفاقا همین طبع در زمستانی که سرد است، به گونه‌ای با آن هماهنگ است. استفاده از یک میوه در اصل تابستانی با طبع سرد که خاصیت خنک کنندگی دارد، آن هم در فصل زمستان، یادآور گرما و حرارت تابستان است.

اگر چه خواص و فواید هندوانه زیاد است و می‌توانید از آن به عنوان یکی از میوه‌های مفید برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده کنید، اما اعتقاد بر این است که اگر هندوانه را در شب یلدا بخورید، در سراسر زمستان بیماری و سرما بر شما غلبه نخواهد کرد.

این هم به خاطر همان طبع سرد هندوانه است. حتی مازندرانی‌ها هم که مراسم چله شو را در شب یلدا دارند معتقدند که اگر در این شب هندوانه بخورید، در طول سال، دندان درد به سراغتان نمی آید و حتی آرزوهایتان هم برآورده می‌شود.

فال گرفتن با هندوانه در شب یلدا

همه خواص و ویژگی‌های هندوانه برای سلامتی و لذت بردن از طعم آن را که کنار بگذارید، به رسم «فال هندوانه در شب یلدا» می‌رسیم. هر چند این رسم در همه شهرهای ایران شناخته شده نیست اما برای مثال در شهر تالش، مردن با بعد از خوردن هندوانه شب یلدا با پوست آن فال می‌گیرند.

برای گرفتن فال هندوانه شب یلدا، فرد پوست هندوانه‌ای را که خورده است، به چهار قطعه تقسیم می‌کند. پوست‌های هندوانه را یکی پس از دیگری به پشت سر می‌اندازد. اما معنی هر حالت در فال هندوانه شب یلدا چیست؟