تنوع جنسی و رنگی فلزات گران بهایی که در صنعت ساخت جواهرات استفاده می شوند بالاست. طلا که پر مصرف ترین فلز محسوب می شود دارای سه نوع بوده و هر سه از محبوبیت بالایی برخودارند. جواهرات ساخته شده از طلای سفید نیز استثنا نبوده و طرفداران زیادی دارند چرا که رنگ خاص آن ها زیبایی منحصر به فردی را به ارمغان می آورد که برخی سلیقه ها آن ها می پسندند و به دیگر رنگ های این فلز گران بها ترجیح می دهند. اما گاهی مشاهده می شود که رنگ جواهرات طلا سفید از بین می رود.
طلای سفید چیزی غیر از طلای زرد نیست. یعنی در واقع طلای سفید همان طلای زرد است که با فلزات سفیدرنگی همچون پالادیوم یا نیکل ترکیب شده است. البته وقتی قرار است از این آلیاژ در صنعت طلا و جواهر استفاده شود روی آن یک لایه رودیوم هم می کشند تا ظاهری سفیدتر و براق تر به خود بگیرد.
روکش رودیوم چیست و آیا طلای زرد را به سفید تبدیل می کند؟
رودیوم یک فلز کمیاب و از خانواده پلاتینیوم هاست که ارزش قیمتی آن چند برابر فلز طلاست. رودیوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بسیار بالایی دارد. برای تبدیل طلای زرد به طلای سفید از روکش رودیوم استفاده می شود. در واقع یکی از آبکاری های رایج در صنعت طلا و جواهر، آبکاری رودیوم است. به این خاطر که این روکش از طلا در برابر اکسیداسیون و کدر شدن محافظت می کند. در ضمن رودیوم خاصیت ضدآلرژی هم دارد.پس اگر قصد دارید هر کدام از مصنوعات طلای زرد خود را به طلای سفید تبدیل کنید، فقط کافیست که آن را به متخصص جواهرسازی بدهید تا یک لایه رودیوم روی آن بکشد.
مراحل تبدیل طلای زرد به طلای سفید همیشه موفقیت آمیز است؟
در بالا گفتیم که با آبکاری رودیوم می توانید طلای زرد را به سفید تبدیل کنید. البته مراحل کار به همین سادگی هم نیست. یعنی این طور نیست که همیشه با روکش رودیوم بتوانید همه ی مصنوعات طلا را به رنگ سفید تغییر دهید. بزرگ ترین مشکل روکش رودیوم این است که معلوم نیست آیا این فلز سفیدرنگ به سطح طلای موردنظر شما می چسبد یا خیر!
عوامل و فاکتورهای مختلفی در موفقیت آمیز بودن آبکاری رودیوم دخیل هستند. یعنی برای اینکه بتوان یک لایه رودیوم را روی سطح طلای زرد روکش کرد باید به جنس یا طرح طلا توجه داشت. بعضی از طلاهای زرد این روکش را قبول نمی کنند و در نتیجه نمی توان آنها را به طلای سفید تبدیل کرد. بنابراین نمی توان برای تبدیل طلای زرد به سفید به طور صد در صد روی این روش حساب باز کرد.
از دیگر مشکلات و موانع تبدیل طلای زرد به طلای سفید این است که احتمال دارد رودیوم در قسمت درزها، پایه ها، قفل ها و به طور کلی در شکاف های زیورآلات طلا به سطح طلا نچسبد. در چنین مواقعی لازم است که روند روکش کردن طلا دوباره انجام شود تا همه جای آن به طور یکدست با رودیوم پوشانده شوند. اما ایراد این کار هم این است که احتمال دارد به طراحی آن قطعه طلا خدشه وارد شود. حتی ممکن است چند بار روکش کردن آن باعث شود تا طلا شکل و طرح اصلی خود را از دست بدهد.
3 راهکار ساده برای پیشگیری از تیره شدن نقره جات
روکش رودیوم چقدر دوام دارد؟
همانند دیگر روکش های طلا، روکش رودیوم هم برای همیشه باقی نمی ماند. این آبکاری به مرور زمان از سطح فلز پاک می شود و طلای زرد رنگ از زیر آن نمایان خواهد شد.هر چه بیشتر قطعه طلای سفید را استفاده کنید، روکش رودیوم آن سریع تر خورده و پاک می شود.مثلا اگر طلای سفید شما انگشتر باشد، به این خاطر که دایم دست های خود را می شویید، احتمال اینکه روکش رودیوم از روی آن سریع تر پاک شود بیشتر است.اگر از آن افرادی هستید که هر چند ماه یک بار طلای خود را پولیش می کنند، باید بدانید که این کار باعث می شود تا روکش رودیوم طلا سریع تر پاک شود. با هر بار پولیش کردن، یک لایه بسیار ظریف از سطح طلا تراشیده می شود. خب، می دانیم که لایه سطحیِ طلای سفید همان روکش رودیوم است که وقتی طلا را پولیش می کنید، یعنی رودیوم را می تراشید. بنابراین، سفیدی طلا خیلی سریع تر از حالت عادی پاک می شود و طلای زرد از زیر آن بیرون می زند.
آیا روکش رودیوم را می توان به طور کامل از روی طلا پاک کرد؟
اگر از طلای سفید خود خسته شده اید یا به هر دلیل دیگری نمی خواهید طلایتان سفید باشد، می توانید نزد تعمیرکار طلا بروید. از او بخواهید تا تمامی رودیوم روی سطح طلا را بتراشد و پولیش کند تا طلای موردنظر شما دوباره زرد شود. البته پس از این کار نباید قطعه طلا خود را خیلی پولیش کنید زیرا چندین لایه از روی آن برداشته شده و آن قطعه طلا در خطر شکستن یا ترک برداشتن قرار دارد.
مراقب طلاجات سفید خود باشید!
طلاهای سفید نسبت به دیگر رنگ های طلا حساس تر هستند طوری که اگر شما طلای سفیدی بخرید بعد از مدتی کوتاه احساس می کنید دیگر درخشندگی قبل را ندارد و احتیاج به یک آبکاری حسابی دارد اما چرا این گونه است؟! دلیلش به خاطر رنگ خود طلاست! رنگ طلا به خودی خود زرد است که برای ساخت طلای سفید آن را با فلزات سفید رنگی مثل نقره، نیکل و رودیم ترکیب می کنند و در نهایت برای آن که رنگ سفید آن قطعه طلا بسیار براق و درخشان شود آن را روکش می کنند، غالباً این روکش از جنس رودیم است. با گذشت زمان کم کم روکش رودیم از بین می رود! دقیقا به همین خاطر است که پس از مدتی آن قطعه طلا، رنگ و رو رفته به نظرتان می رسد و دلتان را می زند. نکته ی مهم اینجاست که شما می توانید نقش پررنگی در حفظ و نگهداری رنگ طلا و جواهرات سفید خود داشته باشید مثلاً بهتر است در حین انجام کارهایتان از آن ها استفاده نکنید تا به جایی کشیده نشود و برخورد نکند، چراکه همان طور که گفتیم طلاجات سفید به دلیل داشتن روکش رودیم در برابر ضربه و ساییدگی نسبت به طلاجات دیگر مقاوم نیستند. البته نگران نباشید برای آنکه خط و خش های آن را از بین ببرید می توانید آن ها را پولیش کنید اما یادتان باشد بیش از یکی یا دو بار در سال آن ها را پولیش نکنید چرا که ممکن است با این کار روکش رودیم روی طلاجات سفید با سرعت بیشتر و در زمان کوتاهتری از بین برود.
آیا می توان با نگهداری از طلا سفید، از کدر شدن آن جلوگیری کرد؟
پاسخ به این سؤال ساده است: خیر! متأسفانه نمی توان با نگهداری از طلا سفید جلوی کدر شدن آن را گرفت؛ اما درخشان کردن دوباره طلا سفید راه حل دارد، آبکاری. شما می توانید هرگاه جواهرات طلا سفیدتان کدر شد مجددا آن را روکش کنید. کافی است آن را به یک طلاساز بدهید تا طلا سفید را با رودیوم آبکاری کند.
البته آبکاری طلا سفید با رودیوم صرفا به خاطر زیبایی و درخشش آن نیست. همانطور که پیش تر گفته شد، یکی از فلزاتی که در ساخت زیورآلات طلا سفید استفاده می شود نیکل است. بسیاری از افراد به نیکل حساسیت دارند. چنانچه شما جز این دسته هستید، بهتر است به محض از بین رفتن روکش طلا سفید، مجدد آن را با رودیوم روکش کنید.
از آن جایی که طلا ذاتا فلز نرم و شکننده ای است، حتی آلیاژهای مختلف آن در ترکیب با فلزات دیگر تا حدودی آسیب پذیری دارند و به مرور زمان دچار خط و خش می شوند. پولیش کردن طلا و جواهرات روشی است که به واسطه آن سطح کار صیقل داده می شود و چنانچه خط و خشی داشته باشد برطرف می گردد.
از آن جایی که جواهرات طلا سفید روکش رودیوم دارند، پولیش کردن باعث می شود لایه رودیوم از بین برود و مجددا نیاز به روکش پیدا کند. بنابراین اگر جواهر طلا سفید شما خط و خش های زیادی داشت، حتما آن را پولیش کنید، در غیر این صورت بهتر است تا حد امکان این کار را انجام ندهید و به جای آن حساسیت بیشتری روی نگهداری از طلا سفید و جواهرات طلا سفید خود داشته باشید.
