چگونه از لرزش صدا حین سخنوری جلوگیری کنیم؟

دلایل لرزش صدا هنگام سخنرانی

لرزش صدا هنگام سخنرانی همواره یکی از مشکلات سخنرانان، به ویژه در اولین تجربه های آنها بوده است. با توجه به این که قدرت تاثیرگذاری و نفوذ کلام ما در ذهن دیگران تا حد زیادی به آهنگ صدای ما بستگی دارد لازم است که هرگونه لرزش و نارسایی را در صدای خود برطرف کنیم. لرزش صدا دلایل مختلفی دارد که اگر نتوانیم آنها را کنترل کنیم، قدرت کلام خود را از دست خواهیم داد. داشتن استرس، اضطراب، حبس کردن نفس و روش نادرست تنفس از جمله این دلایل هستند که حتما باید به آنها توجه شود.

روش ها و تمرینات تنفسی برای کنترل لرزش صدا

لرزش صدا هنگام صحبت کردن، توانایی تأثیرگذاری روی دیگران و قدرت لحن و کلام را کم می کند. وقتی هنگام سخنرانی یا حرف زدن با فردی دیگر صدایمان دچار لرزش می شود، نمی توانیم پیام و صحت حرف مان را به خوبی نشان بدهیم، اما هر مشکلی راه حلی دارد. کافی است روش های رفع لرزش صدا را بدانیم و با تمرین این مشکل را حل کنیم. همچنین به کارگیری این روش ها به شما کمک می کند که سخنرانی گیرایی داشته باشید.

۱. تنفس از دیافراگم

هنگام تنفس جلوی آینه بایستید و به دقت به خود نگاه کنید. اگر هنگام تنفس عمیق، شانه هایتان به سمت بالا حرکت کند، یعنی به جای دیافراگم از سینه به کمک ماهیچه ای که در قاعده ی شش ها قرار دارد، نفس می کشید. برای کشیدن نفس عمیق باید دم را به داخل بکشید؛ به شکلی که قفسه ی سینه به کمک شانه ها و سینه به سمت جلو حرکت کند. چه باور کنید و چه نه، این حرکت باعث می شود لرزش صدا به شکل محسوسی از بین برود. دیافراگم هم یک ماهیچه است و مانند تمام ماهیچه های دیگر نیاز به ورزش دارد. هرقدر ورزیده تر باشد، تأثیرات مثبت تری روی صدا و تنفس خواهد داشت. کلید اصلی قدرتمندی صدا به شیوه ی تنفس بازمی گردد.

2. تقویت دیافراگم برای رفع لرزش صدا

وقتی بدانیم که دیافراگم چیست و کجا قرار دارد، بهتر می توانیم آن را تقویت کنیم. مثلا وقتی از حمام خارج می شوید و دور خود حوله می پیچید، تمرینی نیز برای قوت بخشیدن به دیافراگم انجام بدهید: سعی کنید ضمن اینکه حوله دور کمرتان بسته اید، طوری نفس خود را رو به داخل ببرید که حوله باز شود. این کار باید طوری صورت بگیرد که شانه ها و سینه تان ثابت باشد و رو به بالا حرکت نکند. وقتی از دیافراگم نفس می کشید، صدایتان بلندتر و قوی تر می شود و دیگر خبری از لرزش صدا نخواهد بود.

3. خروج بازدم به تندی برای سرعت بخشیدن به تنفس

به کمک دیافراگم نفس خود را به درون حبس کنید و سپس نفس تان را از میان دندان ها به بیرون بدهید. البته این کارها را باید در شرایطی انجام بدهید که صاف و مستقیم ایستاده اید. این تمرین را ۱۰ بار تکرار کنید. این کار باعث می شود دیافراگم تان قوی و لرزش صدا رفع بشود.

4. خواندن کتاب و مجلات و روزنامه با صدای بلند

یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از لرزش صدا، بلند حرف زدن در جمع است. در موقعیت هایی که آرامش بیشتری دارید حرف بزنید و تجربه صحبت کردن در جمع را به کاری عادی و آسان برای خود بدل کنید. چیزی را تعریف کنید و در حین تعریف کردن از احساسات و فراز و فرودها برای جذابیت ماجرا بهره بگیرید. این کار را می توانید پیش دوستان و کسانی که با آنها راحت تر هستید، تمرین کنید.

• اگر قرار است سخنرانی داشته باشید، متن خود را چندین بار بلند بخوانید و تمرین کنید.
• روش دیگر ضبط کردن صدا و تصویر خود در حین سخنرانی و سپس شنیدن و نگاه کردن دقیق به آن است. با این کار می توانید اشتباهات و ضعف های خود را بهتر شناسایی کنید.

5. رژیم غذایی شما در لرزش صدا هنگام سخنرانی بی تاثیر نیست!

توجه داشته باشید که خوردن برخی غذاهای سرد، چرب و به اصطلاح سنگین، به ویژه در وعده غذایی قبل از ارائه سخنرانی، تاثیرات مخربی بر روی تارهای صوتی شما باقی می گذارد. میوه هایی نظیر سیب، گلابی، هندوانه و هلو از بهترین و مناسب ترین مواد غذایی برای محافظت از حنجره هستند. همچنین استفاده بیش از حد از انواع ترشی، چای پررنگ، بستنی و غذاهای سرخ کردنی در طول زمان سبب ضعیف شدن حنجره و تارهای صوتی شما خواهند شد.

6. نوشیدن آب به میزان مناسب

نوشیدن آب کافی یک اصل مهم برای مراقبت از حنجره است. اگر آب کافی ننوشیم حنجره ما خشک می شود.و همین خشکی حنجره باعث می شود صدای ما آن توانی که باید را نداشته باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که “حنجره” یک عضو حیاتی برای بدن شناخته نمی شود، و زمان هایی که به بدنمان آب کافی نمیرسانیم، آبی که در بدنمان است جذب اندام های حیاتی ما مثل قلب و مغز و … می شود.

7. ورزش را فراموش نکنید

در هیچ شرایطی و تحت هیچ عنوانی ورزش کردن را فراموش نکنید. ورزش کردن سبب بهبود تنفس و افزایش حجم ریه هایتان می گردد. همچنین استرس و اضطراب را از فرد دور می کند و در کنار داشتن رژیم غذایی مناسب، تاثیر بسزایی در کنترل لرزش صدا هنگام سخنرانی خواهد داشت. باور داشته باشید که ورزش درمان بسیاری از دردهاست. بدون هرگونه بهانه جویی یک ورزش را انتخاب کنید و به صورت مرتب آن را ادامه دهید.

8. تقویت لحن و فن بیان

یکی دیگر از تمرینات مربوط به کنترل لرزش صدا، تقویت لحن و فن بیان است. با تمرین و یادگیری آداب صحبت در جمع، می توان مشکل لرزیدن صدا را تا حد زیادی کاهش داد. برای این منظور، شما ابتدا باید تلفظ صحیحی هر واژه را یاد بگیرید. حتی اگر بیان درست واژه های را می دانید، به علم خود شک کنید و همه را مجددا تمرین نمایید. در میان تمرین، به قدرت و حجم صدای خود نیز دقت کنید و سعی داشته باشید که هر واژه را، به رساترین و واضح ترین شکل ممکن بیان نمایید. برای تقویت لحن و فن بیان، می توانید راهکارهای زیر را در پیش بگیرید:

• چند جمله ی شخت و پیچیده انتخاب کنید، سپس در طول روز، مدام آن ها را پشت سر هم تکرار نمایید.
• این کار را آنقدر ادامه دهید که بتوانید بدون ایراد و به صورت واضح، آن ها را بیان نمایید.
• عباراتی همچون «دوغ گازدار، گاز دوغ دار»، «کشتم شپش شپش کش شش پا را»، «یه یویوی یه یورویی» و… می توانند انتخاب خوبی باشند.

9. سخنرانی خودتان را در مقابل یک آینه نظاره کنید

با کمک گرفتن از یک آینه می توانید از مشکلات و کاستی های شخصی خود به سهولت اطلاع یابید. در نهایت با فایق آمدن بر تمامی این کاستی ها و تمرین و تقویت مهارت ها در بهبود لرزش صدا هنگام سخنرانی هایتان موفق خواهید گشت. همچنین دوستان، آشنایان و اعضای خانواده نیز می توانند نقش آینه را برای شما بازی کنند و کاستی های ارائه سخنرانیتان را به شما گوشزد کنند.

10. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید

عدم اعتماد به نفس، داشتن اضطراب و استرس و ترس از سخنرانی، به ویژه در تجربه های اولیه سخنرانی افراد، از اصلی ترین عوامل بروز لرزش صدا هنگام سخنرانی به شمار می رود. یک بار برای همیشه تصمیم بگیرید که آن آدم خجالتی سابق نباشید. لازم است که در صورت امکان، قبل از ارائه سخنرانی در محیط حضور یابید و با برخی از افراد به صورت رو در رو صحبت کنید. با این روش قادر خواهید بود که استرس خود را تا حدودی کنترل کنید. اگر لرزش صدای شما به دلیل عدم اعتماد به نفس باشد، به سهولت می توانید این مشکل را برطرف کنید. تنها کافی است دلایل بروز اضطراب و عدم اعتماد به نفس خود را بشناسید و با اطلاع از آن عوامل، لرزش صدا و سایر مشکلات احتمالی را حل کنید.

آشنایی با تغذیه های مناسب برای خوش صدا بودن