سوالی کردن فعل بودن
سوالی کردن جملات در زبان ترکی دو حالت دارد: سوالی کردن مثبت و سوالی کردن منفی. سوالی کردن مثبت مانند این است که بپرسیم «من … هستم؟» یا «آنها … هستند؟» و سوالی کردن منفی مانند این است که بپرسیم «من … نیستم؟» یا «آنها … نیستند؟»
سوالی کردن مثبت
برای سوالی کردن نیز باید بعد از فعل بودن پیشوند بیاوریم. پیشوندهایی که برای سوالی کردن مثبت جملات به کار می رود mi/mı/mu/mü است. در جدول زیر چهار حالت این پیشوندها در شش حالت صرفی نمایش داده شده اند:
من … هستم؟ |
Ben … miyim/mıyım/muyum/müyüm? |
تو … هستی؟ |
Sen … misin/mısın/musun/müsün? |
او … است؟ |
O … mi/mı/mu/mü? |
ما … هستیم؟ |
Biz … miyiz/mıyız/muyuz/müyüz? |
شما … هستید؟ |
Siz … misiniz/mısınız/musunuz/müsünüz? |
آنها … هستند؟ |
Onlar … -ler mi/-lar mı? |
مثال:
?Siz küçük müsünüz (شما کوچک هستید؟)
?Biz güzel miyiz (ما زیبا هستیم؟)
توجه
در حالت سوم شخص جمع، می توان پسوند lar- و ler- را نیاوریم، مثلا دو جمله زیر هر دو درست هستند:
?Onlar mühendisler mi (آنها مهندس هستند؟)
?Onlar mühendis mi (آنها مهندس هستند؟)
سوالی کردن منفی
برای سوالی کردن منفی جملات، قبل از پیشوند سوالی و فعل بودن، واژه değil را می آوریم. جدول صرف عینا مانند جمله مثبت خواهد بود، با این تفاوت که قبل از فعل واژه değil اضافه خواهد شد:
من … نیستم؟ |
Ben … değil miyim? |
تو … نیستی؟ |
Sen … değil misin? |
او … نیست؟ |
O … değil mi? |
ما … نیستیم؟ |
Biz … değil miyiz? |
شما … نیستید؟ |
Siz … değil misiniz? |
آنها … نیستند؟ |
Onlar … değiller mi? |
مثال:
?Biz hasta değil miyiz (ما بیمار نیستیم؟)
سوالی کردن با واژه های پرسشی
ابتدا در جدول زیر به واژه های پرسشی پرکاربرد در زبان ترکی توجه کنید:
کجا؟ |
Neresi? |
چرا؟ |
Niye?/ Niçin? /Neden? |
در کجا؟ |
Nerede? |
چه؟ |
Ne? |
از کجا؟ |
Nereden? |
کدام |
Hangi? |
به کجا؟ |
Nereye? |
چند تا؟ |
Kaç tane? |
چه کسی؟ |
Kim? |
چه زمان؟ کی؟ |
Ne zaman? |
چگونه؟ |
Nasıl? |
||
چند؟ |
Kaç? |
||
چقدر؟ |
Ne kadar? |
وقتی جمله ای با کلمه پرسشی ساخته شود دیگر نیاز نیست پسوند پرسشی هم آورده شود، مثلا:
Bu ne mi? → Bu ne (آن چیست؟)
Otel nerede mi? → Otel nerede (هتل کجاست؟)