حقیقت غم انگیز این است که اکثر پدر و مادرها از معذرت خواهی به خصوص از فرزندان احساس ناراحتی می کنند. آن ها فکر می کنند که همیشه باید حق با آن ها باشد چون آن ها بزرگتر هستند. هم چنین نگران هستند که فرزندانشان از پذیرش عذرخواهی آن ها بر علیه آن ها استفاده کنند. اما وقتی والدین از عذرخواهی کردن اجتناب می کنند، کودک چه می آموزد؟ معذرت خواهی به این معنی است که شما کار بدی انجام داده اید یا رفتار شما بد بوده است. عذرخواهی کردن یک احساس شرم و پشیمانی از رفتار و گفتار افراد به وجود می آورد.
آیا بهتر نیست این درس ها را که فرزندتان با الگوبرداری از عذرخواهی شما می آموزد، آموزش دهید؟ همه ما گاهی اوقات مرتکب اشتباه می شویم و می توانیم برای بهتر کردن اوضاع تلاش کنیم. همه ما گاهی اوقات دیگران را آزار می دهیم. این مهم است که وقتی این کار را انجام می دهیم و اصلاح می کنیم، اذعان کنیم. وقتی عذرخواهی می کنید، فرزندتان احساس بهتری نسبت به شما دارد. عذرخواهی کردن نیازی به شرم و خجالت ندارد بلکه در آخر احساس بهتری خواهید داشت.
اهمیت و تاثیر عذر خواهی کردن شما از فرزندتان
کودکان با دقت به رفتار شما نگاه می کنند و از آن ها چیز های مختلفی یاد می گیرند پس شجاعت عذر خواهی را پیش از دیگران شما به او بیاموزید. در این قسمت می توانید با دلایل مهم بودن عذرخواهی از فرزندتان آشنا شوید تا در موقع لزوم این کار را انجام دهید.
عذرخواهی از فرزند مسئولیت پذیری را به او آموزش می دهد.
همه ما دوست داریم اخلاقیات را به کودکمان نشان دهیم و سعی کنیم روابط سالم و قوی داشته باشیم. برای اینکه کودک یاد بگیرد اشتباهاتش را بپذیرد، مسئولیت آن ها را برعهده بگیرد و در مورد کارهای خطایی که انجام داده شده عذرخواهی کند، باید خودمان این رفتار را در خود تقویت کنیم. در واقع شما با عذرخواهی کردن بعد از اشتباهی که انجام داده اید، به فرزندتان یاد می دهید که در چنین شرایطی با جزئیات کامل عذرخواهی کند و مسئولیت اشتباهاتش را بپذیرد.
با عذرخواهی کردن تواضع را به کودکتان آموزش می دهید.
در فرهنگ مدرن امروزی، تواضع مورد توجه قرار نمی گیرد. بیشتر افراد سعی می کنند همیشه برنده بازی باشند و کمتر از خودشان تواضع نشان می دهند اما اگر شما بعد از ارتکاب اشتباه از فرزندتان عذرخواهی کنید، این موضوع به او نشان می دهد که چقدر تواضع دارید و برایتان فرقی ندارد که شخص مقابلتان چه کسی باشد، در هر صورت کار درست را انجام می دهید. همین کار باعث می شود که تواضع را در فرزند خود تقویت کنید و باعث شوید که به او غرور بی جا دست ندهد.
عذرخواهی از کودک رابطه سالم را به او آموزش می دهد.
در یک ازدواج رابطه سالم، همیشه تبادل وجود دارد و گاهی اوقات شما از همسر و گاهی اوقات همسر از شما عذرخواهی می کند. همین باید در مورد فرزندان هم صدق کند و او با عذرخواهی کردن شما، متوجه می شود که رابطه سالم چگونه است و همچنین یاد می گیرد که بخشش داشته باشد و فرقی هم ندارد که طرف مقابل چه کسی باشد. در واقع شما با انجام این کار به صورت غیرمستقیم اما کاملا موثر به او آموزش می دهید که یک رابطه سالم را باید چگونه پیش ببرد.
نحوه عذرخواهی والدین از کودک
معذرت خواهی از کودک بواسطه روحیات و خلقیات خاص آن ها نیازمند رعایت یک سری نکات است تا هم اثر بخشی آن را بالا ببرد و هم به رشد شخصیتی وی کمک نماید. به عبارتی دیگر، عذرخواهی والدین از کودک می بایست به نحوی باشد که منزلت آن ها حفظ شده و به یک نمونه رفتاری درست تبدیل گردند. در ادامه به مهمترین توصیه های مشاوره فرزند پروری، در این مورد می پردازیم.
کلمه ” اما ” را به کار نبرید.
گاهی با آنکه عذرخواهی والدین از کودک اتفاق می افتد، اما باز هم به طور غیر مستقیمی تقصیرات را به گردن فرزند انداخته می شود و پدر و مادر نمی خواهند به اشتباه خود اعتراف کنند.
مثلا این عبارت که ” ببخشید که سرت داد کشیدم، اما خب تو همیشه لباس هایت را کثیف می کنی”، در واقع مجددا یک سرزنش دیگر را به کودک القا می کند. در عوض بهتر است بگویید، ” ببخشید که بخاطر کثیف شدن لباس هایت عصبانی شدم و سرت داد کشیدم. نباید این کار را انجام می دادم”. بدین ترتیب، هم کودک را متوجه اشتباهش کرده اید و از او عذرخواهی نموده اید.
عذرخواهی خود را با بهانه تراشی خراب نکنید.
خوب است که در مورد رفتارمان به فرزند توضیح دهیم، اما بهانه تراشی سبب بی اثر کردن عذرخواهی والدین از کودک می شود و حتی می تواند یک الگوی نامناسب به او عرضه کند. به این مثال توجه کنید.
” امروز روز کاری خیلی سختی داشتم و خسته بودم. وقتی تو شروع به جیغ و فریاد کردی، من هم عصبانی شدم و سرت داد کشیدم. می دانم که کارم اشتباه بود، اما وقتی که بزرگ شوی و تو هم مثل من خسته و کوفته از سر کار بیایی و ببینی که فرزندت در خانه زیاد سر و صدا می کند، عصبانی می شوی”. شما با این جملات دارید به او یاد می دهید که در آینده باید به چنین شخصیتی تبدیل شود.
در مقابل بهتر است بگویید، ” امروز روز کاری خیلی سختی داشتم و خسته بودم. می دانم که این بهانه خوبی نیست و هیچ کس سزوار این نیست که سرش داد کشیده شود. ما موظفیم که وقتی عصبانی می شویم، احساساتمان را بدون حمله کردن به دیگران بیان کنیم و در موردش با او صحبت نماییم. متاسفم”.
اشتباهتان را بپذیرید.
بهترین زمان مناسب جهت عذرخواهی والدین از کودک ، هنگامی است که عصبانیتتان فروکش کرده. حال دیگر می توانید اشتباه خود را بپذیرید. اینکه هیچوقت عصبانی نشویم، توقع معقولانه ایی نیست و نباید انتظار داشت که یک پدر و مادر بی نقص و کامل باشیم. چنین امری محال می باشد. در عوض خوب است که با پذیرش واقعیت و بکارگیری سبک های ارتباطی، ابزارهای بهتری را برای بیان خشممان بیابیم.
نیازی نیست که تمامی جزئیات را کودک در میان بگذارید. ضرورتی ندارد که او بداند با چه مشکلات مالی یا خانوادگی دست و پنجه نرم می کنید. بلکه می توانید بگویید می دانم که کارم اشتباه بود، تو تقصیری نداری و من می توانستم منظورم را بهتر به تو بفهمانم.
به او بگویید که رفتار اشتباهتان تکرار نمی شود.
یکی از مهمترین مراحل عذرخواهی در هر موقعیت و برای هر کسی این است که به طرف مقابل این اطمینان را بدهد که اشتباهش را دوباره تکرار نخواهد کرد.
به عنوان مثال، به کودک بگویید که دفعه بعد که عصبانی شدم، سعی می کنم یک نفس عمیق بکشم تا دیگر سر تو فریاد نکشم. سعی کنید که حتما به این قولتان نیز عمل کنید. او همه چیز را به خاطر می سپارد و مطمئن باشید که در صورت تکرار متوجه بدقولی شما می شود.
به زور از او آشتی نخواهید.
برخی از پدر و مادرها تصور می کنند که صرف بزرگتر بودن و معذرت خواهی کردن، کودک باید با آن ها آشتی کند. در صورتی که او به عنوان یک انسان باید این حق را داشته باشد تا در صورت تمایل دوستی کند.
این می تواند به سادگی «آیا ما برای در آغوش گرفتن آماده ایم؟» باشد. این به کودک کمک می کند تا جهش عاطفی را تشخیص دهد تا رنجش را رها کند و از نظر عاطفی دوباره به هم متصل شوید. او را مجبور نکنید. کودکان نباید قبل از این که احساس آمادگی کنند برای «بخشش» تحت فشار باشند. برخی از والدین در برابر این مرحله مقاومت می کنند زیرا احساس می کنند که قدرت خود را به کودک می سپردند، و در آخر او ممکن است از بخشش خودداری کند. اما اگر کودک آماده بخشش نیست، بنابراین می توانید به او کمک کنید تا هر ناراحتی را که هنوز از تعامل عاطفی درگیر می کند برطرف کند.
توجه داشته باشید که این نوع رفتار شرم آور و سرزنش کننده نیست. در عوض، روی بهبود اوضاع با فرزندتان تمرکز کنید. اعتراف به اشتباه و طلب بخشش شجاعت می خواهد. اما از شما والدین بهتری می سازد و فرزندان سالم تری تربیت می کند که برای روابط ارزش قائل هستند و می توانند مسئولیت را بر عهده بگیرند.
احساساتش را بشناسید.
عصبانی یا ناراحت شدن والدین از کودک برایش بسیار ترسناک و آزاردهنده است. او فکر می کند که پدر یا مادر دیگر او را دوست ندارند. اما اگر عذرخواهی والدین از کودک می تواند به او بفهماند که شما متوجه احساسات جریحه دار شده اش هستید و مجددا رابطه تان بهبود پیدا خواهد کرد. شناختن اینگونه احساسات در فرزند بسیار مهم است تا بتوان آن را در جهت درستی سازماندهی کرد.
اگر بخاطر بهم ریختگی اتاقش بر سر او فریاد کشیده اید، عذرخواهی شما باید نشانه رفتار اشتباه خودتان باشد، نه انتقاد از کار اشتباه کودک. شما باید مسئولیت رفتار اشتباه خود را بپذیرید و این اولین قدم در یک عذرخواهی مناسب است.
دعوا نکردن کودک بابت قول های انجام نشده خود
اگر به فرزندتان قولی می دهید و انجام نمی دهید و او عصبی و ناراحت می شود بهتر است از دعوا و جدل بپرهیزید و اشتباه خود را بپذیرید. برای مثال می توانید می گویید: بهت گفتم وقتی به فروشگاه رفتم برایت یک دفترچه جدید می گیرم و بعد کاملاً فراموش کردم. خیلی متاسفم. می دانم که روی من حساب می کردی که با دفترچه به خانه بیایم. نباید با تو دعوا می کردم. جبران می کنم و برایت دفترچه را می گیرم.
همان طور که می دانید کودکان روی حرف های پدر و مادرشان حساب می کنند و از ان ها انتظار بد قولی ندارند. اگر بد قولی کردید و فرزندتان مدام دنبال خواسته اش بود بهتر است دعوا نکنید و اشتباه خود را قبول کنید. این گونه فرزند شما هم یاد می گیرد که هم سر قول هایش بماند و هم عذرخواهی کردن را از شما بیاموزد.
توضیح به کودک
مطمئن شوید که عذرخواهی شما تأثیر عمل شما را بر روی فرزندتان نشان می دهد و این موضوع را می فهمد. اگر اشتباهی یا رفتاری رخ می دهد برای کودکتان آن را تحلیل کنید و توضیح دهید. کودکان هنوز قوه ی تحلیل و جداسازی انواع کارها و رفتار های خوب و بد را ندارند. شما با عذرخواهی کردن به او می اموزید که چه کاری خوب و چه کاری بد است و بر روی او با این ترفند تاثیر خواهید گذاشت.
برای مثال می توانید به کودکانتان بگویید: همه ما خیلی ناراحت بودیم، درست است؟ تو داشتی فریاد می زدی. بعد من شروع کردم به داد زدن و تو شروع به گریه کردی. ببخشید اگر تو را ترساندم. من خیلی ناراحت شدم، اما وظیفه من این است که احساسات خودم را مدیریت کنم. فریاد زدن بر سر کسانی که دوستشان داریم کار خوبی نیست و من بابت این واقعا متاسفم.
تلاش برای جبران
از کودک خود بخواهید که باور کند که شما به دنبال جبران اشتباه و رفتار بد خود هستید. یک عذرخواهی خشک و خالی شاید چیزی را برطرف نکند. بهتر است همراه عذرخواهی به کودکتان نشان دهید که می توانید آن رفتار یا اشتباه را جبران کنید. اگر نمی توانید بلافاصله اشتباه خود را جبران کنید پس بعد از عذرخواهی فرزندتان را در آغوش بگیرید و بگویید که در فرصت مناسب آن کار را برایشان انجام خواهید داد و سورپرایزشان خواهید کرد.
عذرخواهی والدین از کودک چه نتایجی دارد؟
تاثیرات عذرخواهی والدین از کودک اگر به روش و در زمان مناسب انجام گیرد، همواره مثبت است. اما کودک ما از این کار چه درس هایی می گیرد؟
- هر وقت یک عمل بد انجام شد، باید معذرت خواهی کرد و از آن شرمسار بود.
- گاهی اوقات روابط می تواند دچار اختلال یا شکنندگی شود. اما می توان آن را مجددا ترمیم نمود.
- عذرخواهی کردن نشان می دهد که شما دیگر نمی خواهید کار اشتباه خود را هیچ وقت انجام دهید، حتی اگر مجبور باشید.
- هر کدام از ما ممکن است مرتکب اشتباه شود. این یک حقیقت است. اما می توان با معذرت خواهی دوباره اوضاع را بهتر کرد.
- اگر دیگران بخاطر رفتار ناشایست ما آزرده شدند، بایستی اشتباه خود بپذریم و برای جبران پیش قدم شویم.
- با معذرت خواهی کردن ما، طرف مقابل احساس بهتری خواهد داشت.
- معذرت خواهی نشانه کوچک کردن یا تحقیر خود نیست. بلکه تلاشی برای بهبود روابط می باشد.
زمان مناسب جهت عذرخواهی والدین از کودک
نمی توان تعیین کرد که دقیقا زمان مناسب جهت عذرخواهی والدین از کودک چه هنگام است. چرا که باید با توجه به شرایط و آنچه که روی داده است تصمیم گیری کرد. اما در مجموع توصیه می شود که اجازه دهید عصبانیتتان فروکش کند و در فضایی آرام با فرزند خود صحبت کنید. اما بهتر است که اجازه ندهید مدت زمان زیادی بگذرد و سپس برای معذرت خواهی پیشقدم شوید.
در اینجا بایستی یک نکته مهم را به تمام موارد ذکر شده اضافه کنیم. آن هم اینکه وضع کردن یک سری حد و حدودها و قوانین برای تربیت کودک ضروری است و او باید یاد بگیرد که در خانه رعایت کردن مسائلی همچون نظافت، احترام به دیگران، نظم و … مهم است.
اگر این جوانب از سوی او رعایت نشد، می توانید با بیانی مناسب به او یادآوری کنید و مرزهای قاطعانه ایی ایجاد نمایید. در چنین مواردی نیازی به عذرخواهی نیست و بهتر است که با رفتار خود نشان دهید که احترام به این قوانین مسئولیت همه افراد خانه می باشد.
نکات طلایی درباره نه گفتن به کودکان
