از خانه‌های روستایی تا آسمان خراش‌های مدرن شهر یا از اهرام مصر تا تخت جمشید می‌توان آثار معماری متنوعی را مشاهده کرد که با تار و پود تمدن گره خورده است. همین پویایی و تنوع بالا، معماری را به یکی از سوژه‌های جذاب برای عکاسی تبدیل کرده و شاخه عکاسی معماری را به وجود آورده است. اگر علاقه دارید بیشتر درباره این زمینه از عکاسی اطلاعات کسب کنید، در ادامه با دیجیاتو همراه باشید.
عکاسی معماری یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های این هنر به شمار می‌رود. در حقیقت اولین عکس موفق به ثبت رسیده در تاریخ عکاسی با نام «اصطبل و کبوترخانه» در همین دسته قرار می‌گیرد و قدمت آن به بیش از 200 سال قبل باز می‌گردد. البته گذشت مدت زمان طولانی موجب کاستن از محبوبیت این شاخه نشده و اهمیت بسیار زیاد معماری در زندگی بشر موجب اهمیت یافتن عکاسی معماری هم گردیده است.
عکاسی معماری که به آن عکاسی ساختمان یا عکاسی سازه هم گفته می‌شود، روی تصویربرداری از ثمرات معماری تمرکز دارد که می‌تواند یک ساختمان، یک پل، نمایی از شهر و هر آنچه ساخته دست بشر است، باشد. عکاسان زیادی در این شاخه فعالیت داشته و دارند که از مشهورترین آنها می‌توان به آلبرت لیوی (Albert Lévy) به عنوان پیشرو در این عرصه و جولیوس شولمن (Julius Shulman) در قالب عکاس مطرح معماری مدرن اشاره نمود.
بسیاری از کسانی که به عکاسی از ساختمان‌ها و آثار معماری می‌پردازند، این کار را از سر علاقه و تفریح انجام می‌دهند؛ درحالی که برخی دیگر برای نشریه‌ها، آژانس‌های تبلیغاتی و شرکت‌های معماری کار می‌کنند. همچنین از نظر حوزه فعالیت این عکاسان می‌توان دو دسته عکاسی داخلی و بیرونی را نام برد. معمولا عکاسی از نمای خارجی آسان‌تر به نظر می‌رسد؛ زیرا دسترسی به نور کافی وجود دارد. در سوی دیگر در عکاسی از نمای داخلی مشکلات مرتبط با نور به وفور رخ می‌دهد و در اغلب مواقع هم نور وارد شده به محیط به صورت فیلتر شده یا رنگی است.
یکی از مزیت‌های عکاسی از سازه‌ها و ساختمان‌ها، ثابت بودن آنها است؛ در نتیجه دوربین‌های مورد استفاده برای این کار نیازی به قابلیت‌هایی مثل تصویربرداری پیاپی یا تشخیص چهره ندارند که در عکاسی اکشن و تصویربرداری پرتره بسیار ضروری هستند. در پایین به دوربین‌های مناسب این کار خواهیم پرداخت.
دوربین‌های بدون آینه و DSLR اولین و راحت‌ترین گزینه برای عکاسان معماری به شمار می‌روند که امکان تعویض و انتخاب لنز در کنار کنترل روی تنظیمات مختلف عکاسی مثل اکسپوژر، سرعت شاتر و ISO را فراهم می‌سازند.
گوشی‌های هوشمند امروزی از دوربین‌های با کیفیتی برخوردار هستند که ترکیب تصاویر بدست آمده از آنها با نرم افزارهای ویرایش عکس می‌تواند نتیجه مطلوبی را در پی داشته باشد.
دوربین قطع بزرگ (View Camera) بهترین گزینه برای عکاسان حرفه‌ای محسوب می‌شود و گزینه ایده‌آل برای استفاده‌های تجاری و تبلیغات است. البته هزینه بسیار بالای این دوربین‌ها در کنار ابعاد بزرگ و دشواری در حمل و نقل موجب شده است تا گزینه چندان در دسترسی نباشد.
افراد فعال در حوزه عکاسی معماری مانند اغلب سایر عکاسان از مجموعه‌ای از لنزها برای مقاصد گوناگون استفاده می‌نمایند. لنزهای پرایم بیشتر برای کاهش اعوجاج در تصویر کاربرد دارند؛ درحالی که لنزهای زوم می‌توانند دستیابی به نماهای بسته را آسان‌تر نمایند.
لنزهای تیلت شیفت یا پرسپکتیو کنترل یکی دیگر از انواع لنزهای محبوب در نزد عکاسان این شاخه هستند؛ زیرا امکان تغییر زاویه لنز به صورت مستقل از بدنه دوربین را فراهم می‌سازند. به همین دلیل زمانی که لنز دیگر در راستای حسگر دوربین قرار نداشته باشد، قابلیت تغییر عمق میدان و محل فوکوس ایجاد می‌شود. ویژگی گفته شده به کاهش اعوجاج در پرسپکتیو کمک می‌نماید؛ برای مثال می‌تواند خطوط ساختمان‌های بلند را کاملا به صورت موازی به تصویر بکشد. در نهایت این لنزها برای مینیاتوری کردن سوژه هم استفاده می‌شوند که می‌تواند جذابیت بیشتری را برای پورتفولیوی عکاس به همراه داشته باشد.
لنزهای واید هم در عکاسی از سازه‌ها و ساختمان‌ها می‌توانند مفید واقع شوند؛ مخصوصا در مواقعی که قصد داشته باشید سوژه‌های بزرگ را در یک قاب قرار دهید. اما مشکل اصلی این لنزها، اعوجاج ناشی از زاویه دید بسیار عریض آنها است که بیشتر در لبه‌های تصویر و در اطراف خطوط صاف و تیز جلب توجه می‌کند. با این حال لنزهای گفته شده فضای بیشتری برای مانور پدید می‌آورند و معمولا اعوجاج ناشی از آنها را هم می‌توان با نرم افزارهای ویرایشگر عکس از بین برد.
هنگام انتخاب لنز واید، بهتر است به سراغ محصولاتی بروید که امکان زوم هم در آنها قرار گرفته است؛ زیرا انعطاف بیشتری حین عکاسی خواهند داشت. البته چنین لنزهایی معمولا قیمت نسبتا بالایی دارند؛ پس بهتر است پیش از خرید آنها مطمئن شوید که انتخاب صحیحی با توجه به انتظارات شما هستند.
بهره‌مندی از تجهیزات مناسب و داشتن اطلاعات کافی درباره مهارت‌های عکاسی به تنها نمی‌تواند ضامن ثبت عکس‌های خیره‌کننده از ساختمان‌ها و سازه‌ها شود. بلکه رعایت برخی نکات و دانستن اصول قبلی می‌تواند در رسیدن به نتیجه مطلوب بسیار کمک‌کننده باشد. در پایین به برخی از این موارد اشاره شده است.
انتخاب سوژه مناسب می‌تواند تاثیر بسزایی روی نتیجه کار داشته باشد. معمولا یافتن سوژه برای این نوع از عکاسی در شهرها کار چندان دشواری نیست؛ اما باید توجه داشته باشید که موجب نقض حریم شخصی دیگر شهروندان نشوید و برای خود دردسر ایجاد نکنید. معمولا ساختمان‌های دولتی یکی از سوژه‌های جذاب و در دسترس محسوب می‌شوند؛ اما قوانین داخلی باعث شده است که امکان عکسبرداری از اغلب چنین ساختمان‌هایی وجود نداشته باشد.
نمای داخلی موزه‌ها یا آثار تاریخی می‌توانند گزینه‌های مناسب دیگری برای علاقه‌مندان به عکاسی معماری باشند؛ اما ممکن است در داخل برخی از این اماکن، اجازه تصویربرداری به بازدیدکنندگان داده نشود. همچنین خانه‌های قدیمی می‌توانند برای افراد زیادی جذاب باشند؛ حال ممکن است برای نمایش معماری کلاسیک به تصویر کشیده شوند یا متروکه و مخروبه بودن آنها جالب به نظر برسد.
معمولا توصیه می‌شود که پس از انتخاب ساختمان یا سازه مورد نظر، در صورت مقدور بودن کمی اطراف آن قدم بزنید و حتی اگر میتوانید به داخل آن هم بروید. کمی جستجو و مطالعه درباره تاریخچه سازه، نحوه ساخت و نوع کاربری آن نیز می‌تواند مفید باشد. تمامی این داده‌ها می‌توانند نقش تعیین‌کننده روی استایل برگزیده برای عکاسی از آن ساختمان داشته باشد. برای مثال بهتر است عکسبرداری از خانه‌ها یا سازه‌های قدیمی با تاریخچه طولانی به صورت سیاه و سفید انجام بگیرد تا عنصر زمان را به نتیجه کار اضافه نماید.
برای کسب بهترین نتیجه، بهتر است چندین بار به محل عکاسی مراجعه کنید. همچنین توصیه می‌شود هربار در زمان متفاوتی از روز به محل بروید تا تصاویری با شرایط نوری متفاوت به ثبت برساند. همچنین اگر آب و هوای متغیری در منطقه حاکم است؛ میتوانید در شرایط گوناگون جوی هم شانس خود را امتحان کنید. برای مثال در ساختمان‌هایی با پنجره‌های شیشه‌ای متعدد، هنگام طلوع و غروب خورشید موقعیت مناسبی است؛ زیرا بازتاب طلایی نور آن در پنجره‌ها می‌تواند تصاویر جذابی را پدید آورد. همچنین در همین زمان امکان ثبت سایه بلند ساختمان‌ها هم وجود دارد. آسمان ابری، هوای برفی و خیس شدن سطوح ناشی از باران از سایر المان‌هایی هستند که می‌تواند حس و حال عکس‌ها را به طور کلی تغییر دهند و آنها را درماتیک کنند؛ پس حتما لازم نیست تنها در روزهای آفتابی با نور کافی به عکاسی بپردازید و بهتر است شرایط مختلف را امتحان کنید. اگر هم می‌خواهید افرادی را درون قاب خود جای دهید، بهتر است زمانی را انتخاب کنید که با توجه به نوع کاربری سازه، در حال تعامل با آن باشند.
هنگامی که پای عکاسی از یک ساختمان در میان باشد، اغلب افراد ابتدا می‌خواهند تمامی سازه را در یک قاب قرار دهند؛ اما برای ثبت عکس‌های جذاب‌تر باید حتما به سراغ پرسپکتیو متفاوت و منحصر به فرد رفت. برای مثال نزدیک‌تر شدن به سوژه و تمرکز روی جزئیات آن می‌تواند در بیشتر مواقع نتیجه خوبی به همراه داشته باشد. همچنین پر کردن تمامی قاب از سازه می‌تواند جالب به نظر برسد؛ به طوری که مخاطب نتواند موقعیت‌سنجی دقیقی از قسمت تصویربرداری شده داشته باشد.
در مواقعی که مشغول امتحان کردن پرسپکتیوهای جدید هستید، بهتر است مجموعه‌ای از قواعد کلی را در ذهن داشته باشید تا تصاویر بهتری بگیرید. برای مثال از ورودی‌ها و طاق‌ها میتوانید به عنوان یک فریم استفاده کنید. بهره‌گیری از خطوط موازی، اشکال قرینه و الگوهای درحال تکرار از دیگر روش‌های رایج محسوب می‌شود.
اگرچه تمرکز اصلی عکاسی معماری روی خود ساختمان‌ها و سازه‌ها قرار دارد؛ اما در برخی مواقع بهتر است حضور افراد در عکس‌ها را هم لحاظ کنید. با این کار میتوانید رابطه بین انسان و محل مورد نظر را بیان نمایید و حس زندگی در آن تصویر ایجاد کنید. در صورتی که حس کردید بودن اشخاص داخل فریم موجب حواس‌پرتی مخاطب از سوژه اصلی می‌شود، میتوانید با گرفتن عکس‌های لانگ اکسپوژر، آنها را محو کنید.
بنابراین با رعایت موارد بالا میتوانید با تمرین و تکرار مداوم به یک عکاس حرفه ای معماری تبدیل شوید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
