حتی اگر از بهترین میکروفن نیز استفاده کنید، ثبت صدای کاملا بدون نویز، تقریبا اجتناب ناپذیر است. به خصوص اگر مجبور باشید در فضای آزاد صدای خود را ثبت کنید، نویزهای بادی ابعاد صدای شما را پوشش و تحت تأثیر قرار خواهند داد. نویزها به دلایل مختلفی به وجود میآیند، که نمیتوان جلوی برخی از آنها را گرفت. برای مثال حرکت و جریان الکترونها خود باعث ایجاد نویز خواهد شد که راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. همینطور وجود مولکولهای هوا در میکروفون نیز از دلایل به وجود آمدن نویزها هستند که نمیتوان آنها را به طور کلی حذف کرد؛ اما، جای نگرانی نیست. شاید، نتوان از به وجود آمدن نویزها جلوگیری کرد، اما قطعا با روشهای زیر میتوان تا حد بسیار زیادی وجود آنها را کمرنگ کرد.
برای از بین بردن نویز میکروفون میتوانید راهکارهای زیر را امتحان کنید. در برخی از این راهکارها سعی کردیم که سادهترین و کم هزینهترین روشها را پیشنهاد کنیم؛ اما، در برخی دیگر ناچار بودیم تا به شما لوازم جانبی میکروفون را معرفی نماییم که برای ضبط بهتر صدا به آنها نیاز پیدا خواهید کرد. البته اگر قصد شما از ضبط صدا کسب درآمد باشد، متحمل شدن این هزینهها نوعی سرمایهگذاری به شمار میآید
باید تا جای ممکن میکروفون را به منبع صدای خود نزدیک کنید. شاید در نگاه اول این راهکار در حذف نویز میکروفون بیهوده و مسخره به نظر برسد؛ اما، اگر در مورد مفهوم SNR بیشتر بدانید، شاید نظرتان تغییر کند. مفهوم SNR نسبت سیگنال اصلی را به سیگنالهای فرعی چون انواع نویز میسنجد و آن را براساس دسیبل بیان میکند. به طور مسلم هرچه این نسبت عدد بیشتری باشد، کیفیت صدای شما قابل قبولتر خواهد بود و یکی از راههای دستیابی به میزان موردقبول SNR همان نزدیک کردن میکروفون به منبع صدا است.
قبل از هرچیز اگر با انواع میکروفون و نحوهی عملکرد آنها آشنا نیستید پیشنهاد میکنیم، مقالهی: میکروفون چیست و چگونه کار میکند؟ را مطالعه کنید. در این مقاله به معرفی کامل انواع میکروفون چون: داینامیک، کاندنسر، میکروفون یقهی، میکرون بیسیم و ... و عملکرد آنها پرداختهایم. اگر انواع میکروفون را میشناسید، توصیه میکنیم که استفاده از میکروفونهای کاندنسر یا اکتیو را در اولویت قرار دهید.
البته برای انتخاب آنها ملاک دیگری به نام سلف نویز را نیز در نظر داشته باشید. self -noise یا نویز داخلی، نویز الکتریکی است که توسط اجزای داخلی میکروفون تولید میشود. مشخص است که هر چه میزان این نویز کمتر باشد، خروجی بهتر و خالصتری خواهیم داشت. این شاخص را با db-spl میسنجند و در صورتی که میکروفون موردنظر نویز داخلی بالاتر از 40 db-spl را داشته باشد، عملاً کیفیت صدای بسیار پایینی را به شما تحویل خواهد داد. در عوض، اگر میزان نویز خودی کمتر از 20 db-spl باشد، خروجی میکروفون عالی محسوب خواهد شد.
به علاوه بدانید که میکروفونهای داینامیک یا پویا از حساسیت کمتری برخوردار بوده و به خوبی نویز موجود در کنسرتها و فضاهای آزاد و شلوغ را فیلتر میکنند. در مقابل اما میکروفونهای کاندنسر حساستر هستند.
اگر قصد استفاده از میکروفون در محیطهای باز را دارید، احتمالا بزرگترین مشکلی که در هنگام اجرا با آن مواجه خواهید شد، نویز حاصل از صدای باد و حرکت هوا است. برای حل این مشکل میتوانید از بادشکنهای فومی یا خزی استفاده کنید. این بادشکنها مثل یک کاور روی سر میکروفون نصب شده و نویز حاصل از باد و صدای نفس را قبل از ورود به میکروفون میشکنند. با اینکه بادشکنها صدای شفافتر و کم نویزتری را ارائه میدهند، نمیتوان از تأثیر آنها بر سطح فرکانس صدا چشمپوشی کرد. طبیعی است که با وجود این پوششها تا حدی سطح صدا کاهش پیدا کند؛ اما؛ با این وجود در محیطهای باز که نویز باد آزاردهنده میشود، استفاده از آن منطقی به نظر میرسد.
نویز مکانیکی که یکی از رایجترین نویزهای آزاردهنده در خروجیهای صوتی است بر اثر لرزش اجزای میکروفون به وجود میآید. در واقع کوچکترین حرکت و یا تکانی که به میکروفون وارد شود، ایجاد ارتعاش کرده و این ارتعاش با رسیدن به کپسول یا محفظه میکروفون نویز مکانیکی را به وجود میآورد. به همین دلیل بهتر است که برای ضبط وکال از پایههای رومیزی یا بلند استفاده کنید تا کمتر نیاز به لمس بدنهی میکروفون داشته باشید. اگر میخواهید باز هم حرفهیتر عمل کرده و نویز کمتری را در خروجی خود پیدا کنید، باید به سراغ شوک مانت یا شاک مانتها بروید. چرا که حتی قدم زدن بر روی زمین و لرزشهای خفیف ناشی از عبور ماشینها در خیابان نیز ممکن است باعث حرکت پایههای میکروفون شه و باز هم نویز مکانیکی را ایجاد کنند. Shock Mountها اما درست مانند یک سبد عمل میکنند و میکروفون را میان زمین و آسمان معلق نگه میدارند تا هیچ لرزشی بدنه و کپسول میکروفون را هدف قرار ندهد. به همین دلیل به نام شاک مونتهای basket نیز شناخته میشوند.
البته در نظر داشته باشید که معمولاً خود میکروفونها از یک شوک مونت داخلی استفاده میکنند. این شوک مونت داخلی کپسول میکروفون را معلق و بدون در تماس بودن با بدنه نگه میدارد. خوشبختانه بیشتر میکروفونها این ویژگی را دارند، اما متأسفانه این قابلیت تأثیر به سزایی در کاهش نویزها ندارد. در مقابل تعداد کمتری از میکروفونها مثل میکروفون بایو M1000 با شوک مونتهای خارجی عرضه میشوند که خرید آنها به صرفهتر است.
در هنگام ضبط صدا کوچکترین حرکتی روی صندلی، دست زدن به بدن، لباس، میز، میکروفون و ... ممکن است در خروجی صوتی شما، با نویزی کاملاً عجیب نمایان شود. پس تا جایی که امکان دارد در هنگام ضبط از جابهجا شدن و حتی خوردن یک جرعه آب نیز پرهیز کنید و اگر نیاز به تکان خوردن و یا تر کردن گلو داشتید، بهتر است ضبط را برای ثانیهی متوقف کنید.
اگر قصد اجرا و یا خوانندگی دارید، میتوانید ویژگی مناسبترین نوع میکروفونها برای این کار را مقالهی «بهترین میکروفن برای خوانندگی کدام است؟» پیدا کنید.
در صورتی که با وجود رعایت نکات مطرح شده در موارد قبلی همچنان نویزی را در صدای خود میشنوید، باید به امواج رادیویی مشکوک باشید. این امواج که از ایستگاههای رادیویی یا مخابراتی، آنتنها، موبایلها و ... نشأت میگیرند، نویز را در میکروفون شما ایجاد خواهند کرد. اگر در نزدیکی مکانی که قصد اجرا و یا ضبط صدا را دارید، یکی از این ایستگاهها وجود دارد، استفاده از فیلتر RF میتواند به فریادتان برسد.
نوع دیگری از نویزهایی که بیشتر در هنگام اجرا و خوانندگی ممکن است توسط میکروفون ایجاد شده و در ذهن شنونده ناپسند بیاید، نویزهای پاپ یا plosives هستند. این نویزها در هنگام تلفظ برخی از حروف مثل: س، ش و ... بیشتر خود را نشان میدهد و در برخی از مواقع آنقدر با فشار به گوش میرسند که بی شباهت به صدای انفجار نیستند. پاپ فیلترها دستگاههایی هستند که اگر در نزدیکی میکروفون نصب شده و قرار بگیرند، بدون اثرگذاری بر روی کیفیت صدا، نویزهای پاپ را فیلتر خواهند کرد. این دستگاهها از نظر ظاهری شبیه به توریهای دایرهی و مسطح هستند که تا حد زیادی نویزهای پاپ را قبل از پخش پوشش میدهند. دیگر ویژگی بارز نویز پاپها جلوگیری از ورود رطوبت به میکروفون است که میتواند در افزایش طول عمر میکروفون شما موثر باشد.
گاهی صدایی که به میکروفون داینامیک خود وارد میکنید، از حد مجازی که برای آن تعریف شده فراتر میرود. این صدا اگرچه از نظر فنی نویز به شمار نمیرود اما سیگنال را به درستی منتقل نکرده و ممکن است در نظر شنوندگان نویز محسوب شود. معمولاً در این میکروفونها حداکثر سیگنال نباید از 130 db فراتر رود، در غیر این صورت دیستورت رخ خواهد داد. با پدها میتوانید اوج سیگنال صوتی خود را کنترل کنید. این پدها که کاورهای پلاستیکی هستند با قرار گرفتن روی میکروفون نویز آن را تا حد زیادی کاهش خواهند داد.
یکی از راههای حذف نویز از میکروفون استفاده از کابل aux میکروفونی است. سیمها در درون این کابلها به گونهی دور هم پیچیده شدهاند که نویز یا هام کمتری ایجاد میکنند. بیشتر میکروفونهای تخصصی خود به این نوع کابلها مجهز شدهاند. در میان انواع کابلهای میکروفونی استفاده از کابل XLR رایجتر است.
این عادت بسیاری از ما است که کابلهای میکروفون را در کنار کابل برق و یا سایر کابلهای اتصالی سیستمهای خود قرار دهیم و اصولاً به این موضوع توجهی نداریم که هر کدام از این کابلها به دلیل عبور جریان برق نویزهایی را ایجاد میکنند که در صورت تماس با کابل میکروفون به راحتی آن را انتقال خواهند داد.
گاهی راهی به جز ضبط صدا در محیطهای غیرایزوله نداریم و مجبور میشویم در اتاقهایی نزدیک به خیابان و مملو از رفت و آمد ضبط خود را انجام دهیم. در این مواقع شاید استفاده از High-Pass منطقی به نظر برسد. این فیلتر تمامی نویزهای و فرکانسهای مزاحم از جمله: لرزش، ارتعاش، صدای ماشینها و... را قبل از ورود فیلتر میکند؛ اما، استفاده از آن میتواند گاهی مثل راه رفتن روی لبهی تیغ باشد. چرا که این فیلتر سیگنالهای صوتی را بیش از حد نازک کرده و زیر و بم صدا را تغییر دهد. به خصوص این فیلتر صداهای بم را بیشتر تغییر میدهد.
بنابراین در این مقاله 11 راهکار برای جلوگیری از بروز نویز در خروجی صدای میکروفونها را به شما پیشنهاد کردیم. از جمله: انتخاب یک میکروفون خوب، قرار دادن میکروفون در نزدیکی منبع صدا، استفاده از پایهها و شوک مونتها، به کارگیری پاپ فیلترها، فیلترهای فرکانس رادیویی، پدها، فیلتر بالا گذر، کابلهای مخصوص، جدا کردن کابل میکروفن از سایر کابلها و... . اغلب این راهکارها نیاز به تهیه و خرید لوازم جانبی دارند. در نظر داشته باشید که خرید محصولات با کیفیت از فروشگاههای معتبر نیز در پیشگیری از این مشکلات اثر به سزایی دارد. ما به عنوان آخرین راهکار حذف نویز در میکروفون به شما پیشگیری را توصیه میکنیم. همه میدانیم که ضبط صدا در محیطهای کاملاً ساکت و ایزوله شده بهترین راهکار حذف نویز از میکروفون است اما با این وجود گاهی برخی از افراد در انتخاب مکان مناسب سهل انگاری میکنند. به یاد داشته باشید که کولر، پنکه، لپتاپ، کامپیوتر، رادیو خاموش، موبایل و هر وسیلهی که در اتاق وجود دارد، امکان تولید نویز را در میکروفون را افزایش خواهد داد. البته فراموش نکنید که استفاده از نرم افزارهای تدوین صدا و کاهش نویز نیز میتوانند به شما در ارائهی یک خروجی بهتر کمک کنند. همچنین برای داشتن یک میکروفون خوب باید از برندهای معتبر تولید کننده میکروفون نظیر بویا، رود و . . . استفاده کنید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.