مصاحبه دکتری
اگر شما جزء کسانی هستید که در آزمون دکتری مجاز به انتخاب رشته شده اید و به احتمال زیاد به یک یا چند مصاحبه دکتری دعوت خواهید شد، باید به شما تبریک بگوییم؛ چرا که در صورت موفقیت در این مرحله وارد عالی ترین مقطع آموزشی در کشور خواهید شد. البته حتما در جریان هستید که بخش زیادی از موفقیت شما وابسته به این است که در این مرحله یعنی مصاحبه تخصصی به خوبی عمل کنید و آمادگی لازم را برای آن داشته باشید.
مصاحبه دکتری برای چیست؟
بعد از اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری ، اگر داوطلبی اسم خود را در لیست دعوت به مصاحبه شدگان آزمون دکتری مشاهده کند ، یعنی یک مرحله را با موفقیت پشت سر گذاشته است اما موفقیت نهایی به نتیجه مصاحبه بستگی دارد که باید به خوبی خود را برای آن آماده کند .قبل از هر چیزی بد نیست بدانیم که هدف از برگزاری مصاحبه دکتری چیست؟
مصاحبه دکتری فرصت کوتاهی (بین 10 تا 30 دقیقه است) که به شما این فرصت را می دهد که یک نفر (یا بیشتر) از اساتید یک دانشکده را متقاعد کنید که مسئولیت هدایت شما در دوره دکتری را قبول کند.
دیگر تنها نحوه تست زنی و درس خواندن و کنکور مطرح نیست بلکه نکاتی مانند سابقه علمی، فعالیت های تحقیقاتی و حتی نحوه سخن گفتن در مصاحبه دکتری مطرح است.
فعاليت های قابل انجام قبل از مصاحبه دکتری
- مروری بر دروس و مطالب کلیدی
- اطلاع نسبی از دانش روز
- آگاهی از جهان پیرامون
- تهیه توصیه نامه ها
- سر و سامان دادن به پایان نامه
- تدوین رزومه
- تمرین مکالمه
- روش تحقیق
- آماده سازی مقالات ثبت شده در پایگاه های استنادی
در مجموع چاپ مقالات در مجلات معتبر، نمره معدل و پایان نامه، ارائه کارهای تحقیقی و پژوهشی که خودشان گویای مطلب هستند و نمره کتبی آزمون دکتری مهمترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در آزمون دکتری می باشند.
به چند نکته کلیدی زیر حین مصاحبه دکتری توجه داشته باشید و سعی کنید تمرکز و دقت عمل بالایی در مصاحبه داشته باشید هیئت داوری که در جلسه مصاحبه رفتارهای شما را ارزیابی خواهند کرد بسیار دقیق و نکته سنج هستند اگر دقت کافی به رفتار و رزومه خود نداشته باشید یقینا در جلسه مصاحبه امتیاز کافی برای پذیرش را کسب نخواهید کرد چند نکته مهم و کلیدی زیر را در جلسه مصاحبه در نظر داشته باشید:
- حفظ آرامش و رعایت آداب معاشرت
- شناخت استادان مصاحبه کننده
- داشتن ایده درباره رساله دکتری
- آشنایی با دانشجویان دکتری هم رشته
- امتیاز ارزشمند زبان انگلیسی
- مستندات ادعاهای خود را به همراه داشته باشید
- کتاب های مرجع و جریان سازِ رشته خود را مرور کنید
- هرگز بر مشغله های شغلی و زندگی خود تأکید نکنید
- صداقت داشته باشید و زیاده گویی نکنید
- پیگیری پس از جلسه مصاحبه
مد نظر قرار دادن هر یک از موارد زیر به شما کمک می کند تا در جلسه مصاحبه دکتری امتیاز لازم را کسب کنید. داوران تنها سواد علمی شما را ارزیابی نخواهند کرد بلکه رفتار و کردار شما نیز به نوبه خود برای هیئت داوران مورد اهمیت می باشد. نداشتن تمرکز و اعتماد به نفس در جلسه مصاحبه دکتری بیشترین ضربه را به شما وارد خواهد کرد. آرامش داشته باشید و با صداقت به همه سوالاتی که پرسیده می شود پاسخ دهید. شما باید برخی مدارک در جلسه ماحبه دکتری به همراه داشته باشید که فراموش کردن هر یک از مدارک نشانگز حواس پرتی و عدم تمرکز می باشد. همه مدارک لازم را قبل از روز مصاحبه جمع آوری کنید و در پوشه ای قرار دهید که در روز مصاحبه آنها را فراموش نکنید.
چاپ مقاله در چه نوع مجلاتی برای مصاحبه دکتری مناسب است؟چه مدارکی برای جلسه مصاحبه دکتری لازم است"
- مدارک شناسایی: عموماً شامل شناسنامه و کارت ملی
- فیش واریزی هزینه مصاحبه دکتری: هزینه مصاحبه دکتری در دانشگاه های مختلف متفاوت است که در اطلاعیه دانشگاه مبلغ و نحوه پرداخت آن اطلاع رسانی می شود. هزینه مصاحبه دکتری آزاد نیز به ازای هر مصاحبه از طریق این دانشگاه اطلاع رسانی خواهد شد.
- مدارک تحصیلی مقاطع گذشته: مدارک تحصیلی مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد به همراه ریزنمرات.
- کارنامه مرحله اول و کارنامه دعوت به مصاحبه آزمون دکتری
- توصیه نامه: اغلب دانشگاه ها همراه داشتن دو یا سه توصیه نامه از اساتید مقاطع قبلی داوطلب به خصوص استاد راهنمای پایان نامه کارشناسی ارشد را الزامی می کنند. حتی اگر دانشگاه این مورد را ذکر نکرده بود، بهتر است که شما توصیه نامه را به همراه داشته باشید. با توجه به اینکه زمان بین اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری تا زمان شروع مصاحبه های دکتری بسیار کم و محدود است توصیه ما بر این است که برای اخذ توصیه نامه از اساتید خود خیلی زود اقدام کنید.
- فرم رزومه: گاهی این فرم از سوی دانشگاه ارائه می شود و گاهی رزومه عمومی شما مورد قبول است. حتی اگر طبق اطلاعیه دانشگاه، همراه داشتن آن برای مصاحبه الزامی نباشد، بهتر است رزومه کاملی از سوابق آموزشی و پژوهشی به همراه داشته باشید. در نوشتن فرم رزومه اصل اختصار را رعایت کنید و حداکثر در دو صفحه رزومه خود را تدوین کنید. اگر می خواهید رزومه قوی تری داشته باشید حتما از قبل کار های تبدیل پایان نامه به کتاب خود را انجام دهید و اقدام به چاپ کتاب نیز نمایید
- مدرک آزمون های زبان ملی یا بین المللی: در صورت درخواست دانشگاه، ممکن است ملزم به ارائه مدرک زبان در مصاحبه باشید. عموماً داشتن مدرک زبان آزمون های زبان داخلی یا خارجی تفاوتی برای اساتید مصاحبه کننده ندارد و موضوع مهم نمره مدرک شماست.
شرکت در آزمون و مصاحبه دکتری
همانطور که می دانید داوطلبان ادامه تحصیل در مقطع دکتری در تمامی رشته ها اول از همه باید توانایی کسب رتبه قبولی در آزمون دکتری را داشته باشند و برای آمادگی داشتن در این آزمون حتما باید به مطالعه منابع کنکور دکتری بپردازند و پس از آن خود را برای مصاحبه دکتری آماده کنند. برای حضور در این جلسه مهم و حیاتی باید مدارک مهم و ضروری را به همراه داشته باشند که برخی از آنها امتیاز آور محسوب می شوند.
همه دانشگاه هایی که هر ساله ظرفیت پذیرش دانشجوی دکتری در هر رشته ای را دارند طی اطلاعیه ای جزئیات برگزاری مصاحبه دکتری را اعلام می کنند. این اطلاعیه عموماً شامل زمان دقیق برگزاری مصاحبه ها، مدارک و شرایط لازم جهت حضور در مصاحبه و نیز نحوه برگزاری مرحله دوم آزمون دکتری از سوی آن دانشگاه است؛ چرا که برخی دانشگاه ها در کنار مصاحبه شفاهی، آزمون کتبی نیز برگزار می کنند. چنانچه هر یک از دانشگاه ها بخواهد اقدام به برگزاری آزمون کتبی کنند، اطلاعات آن را نظیر منابع آزمون و زمان برگزاری آن را اطلاع رسانی می کنند.
توجه به این نکته ضروری است که تاثیر مصاحبه دکتری در پذیرش داوطلبان ۵۰ درصد است، لزوم کسب آمادگی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای حضور در مصاحبه لازم است داوطلبان مدارکی را همراه داشته باشند.
معرفی مدارک ضروری و اختیاری مصاحبه دکتری
همانطور که گفته شد افرادی که در آزمون دکتری شرکت کرده و موفق به کسب نمره قبولی شده اند برای ورود به دانشگاه باید در جلسه مهمی به نام مصاحبه دکتری نیز شرکت کرده و این مرحله نیز با موفقیت پشت سر بگذارند . برای حضور در این جلسه نیز باید مدارکی را بهمراه داشته باشند که البته برخی مدارک ضروری و برخی اختیاری ست. در اینجا سعی داریم تا آنها را به شما معرفی کنیم.
مدارک ضروری
مدارک مصاحبه دکتری مدارکی هستند که سازمان سنجش یا دانشگاه مورد نظر آن ها را برای انجام مصاحبه ضروری می دانند که عبارتند از :
- مدارک شناسایی: عموماً شامل شناسنامه و کارت ملی
- فیش واریزی هزینه مصاحبه دکتری: هزینه مصاحبه دکتری در دانشگاه های مختلف متفاوت است که در اطلاعیه دانشگاه مبلغ و نحوه پرداخت آن اطلاع رسانی می شود. هزینه مصاحبه دکتری آزاد نیز به ازای هر مصاحبه از طریق این دانشگاه اطلاع رسانی خواهد شد.
- مدارک تحصیلی مقاطع گذشته: مدارک تحصیلی مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد به همراه ریزنمرات.
*نکات قابل توجهی در این زمینه وجود دارد اول اینکه با توجه به این که فارغ التحصیلان دوره روزانه گواهی موقت دریافت می کنند و آزادسازی مدارک نیازمند تسویه با دانشگاه است، دانشگاه ها در این موارد الزامی برای ارائه اصل دانشنامه ندارند. به همین ترتیب داشتن ریز نمرات تأئید شده هم برای فارغ التحصیلان روزانه امکان پذیر نیست که این موضوع هم مشکلی ایجاد نخواهد کرد. مورد بعدی اینکه دانشجویان مقطع ارشد ضرورتی برای ارائه مدرک مقطع کارشناسی ارشد در مصاحبه نداشته، اما در زمان ثبت نام در مقطع دکتری در صورت پذیرش نهایی لازم است که مدرک تحصیلی خود را بهمراه داشته باشند.
- کارنامه مرحله اول و کارنامه دعوت به مصاحبه آزمون دکتری
- توصیه نامه: اغلب دانشگاه ها همراه داشتن دو یا سه توصیه نامه از اساتید مقاطع قبلی داوطلب به خصوص استاد راهنمای پایان نامه کارشناسی ارشد را الزامی می کنند. حتی اگر دانشگاه این مورد را ذکر نکرده بود، بهتر است که شما توصیه نامه را به همراه داشته باشید. با توجه به اینکه زمان بین اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری تا زمان شروع مصاحبه های دکتری بسیار کم و محدود است توصیه ما بر این است که برای اخذ توصیه نامه از اساتید خود خیلی زود اقدام کنید.
- فرم رزومه: گاهی این فرم از سوی دانشگاه ارائه می شود و گاهی رزومه عمومی شما مورد قبول است. حتی اگر طبق اطلاعیه دانشگاه، همراه داشتن آن برای مصاحبه الزامی نباشد، بهتر است رزومه کاملی از سوابق آموزشی و پژوهشی به همراه داشته باشید. در نوشتن فرم رزومه اصل اختصار را رعایت کنید و حداکثر در دو صفحه رزومه خود را تدوین کنید. اگر می خواهید رزومه قوی تری داشته باشید حتما از قبل کار های تبدیل پایان نامه به کتاب خود را انجام دهید و اقدام به چاپ کتاب نیز نمایید
- مدرک آزمون های زبان ملی یا بین المللی: در صورت درخواست دانشگاه، ممکن است ملزم به ارائه مدرک زبان در مصاحبه باشید. عموماً داشتن مدرک زبان آزمون های زبان داخلی یا خارجی تفاوتی برای اساتید مصاحبه کننده ندارد و موضوع مهم نمره مدرک شماست.
مدارک امتیاز آور در مصاحبه دکتری
یک سری از مدارک هستندکه بهمراه داشتن آنها ضرورتی ندارد اما با داشتن آنها می توانید از امتیاز بیشتری برخوردار باشید و برای موفقیت در مصاحبه اثرگذار و بسیار حائز اهمیت است. این مدارک عبارتند از:
- کلیه مستندات مربوط به سوابق پژوهشی: داشتن گواهی پذیرش مقاله ، برای اثبات داشتن مقاله ضروری است. اما گاهی اساتید می خواهند همه صفحات مقاله پذیرفته شده شما را مشاهده نمایند. بنابراین غیر از چکیده و گواهی پذیرش آن ها، تلاشتان برای این باشد که تمامیت مقاله را به همراه داشته باشید.
- کلیه مقالات تحت داوری و کتاب های نیمه کاره: این موارد اگر چه ممکن است امتیازی نداشته باشد، اما می تواند در دید مصاحبه گران نسبت به شما تأثیر بسیار زیادی دارد.
- گواهی رتبه اول تا سوم دوره کارشناسی یا ارشد یا رتبه برتر کنکورهای قبل: برای دریافت گواهی رتبه اول تا سوم مقاطع تحصیلی گذشته لازم است به دانشگاه محل تحصیل مراجعه و برای دریافت گواهی رتبه برتر کنکور لازم است از طریق سازمان سنجش اقدام کنید.
- گواهی تدریس در دانشگاه: امتیاز تدریس در مصاحبه دکتری از موضوعات چالش انگیز در سال های اخیر است.
- گواهی طرح های پژوهشی و کارهای حرفه ای: به طورکلی بهتر است تمامی سوابق کاری مرتبط با رشته تحصیلی تان را ارائه کنید. گواهی کلیه افتخارات آموزشی و پژوهشی کسب شده مرتبط با رشته تحصیلی
- گواهی شرکت در کارگاه های آموزشی: داشتن این گواهی ها ممکن است در مصاحبه دکتری به صورت مستقیم امتیازآور نباشد، اما ممکن است در ذهن اساتید اثر مثبت بگذارد و یا حتی ممکن است نشان دادن داشتن یک توانمندی به واسطه این گواهی ها میسر شود که در دید اساتید مهم یا جالب به نظر بیاید.
چطور برای مصاحبه دکتری آماده شویم؟
