نسترن، درختچه اى است زیبا و مقاوم که اصل و منشأ ایرانى دارد. پایه هاى وحشى آن از دیرباز در کوهپایه ها وجود داشته و در حال حاضر نیز زینت بخش دامنه هاى سبز مناطق کوهستانى است. در واقع گل سرخ هاى امروزى نسل هایى از نسترن هاى وحشى هستند که اصلاح شده و به صورت پرورشى درآمده اند. نسترن در فصل بهار غرق در گل مى شود و خانه را جلوه دیگرى مى بخشد. ضمنا پایه بسیار مقاومى براى پیوند انواع رُزهاى رنگ به رنگ و زیبا است. از مهمترین انواع گل نسترن می‌توان به نسترن رونده، نسترن فرانسوی، نسترن کوهی یا وحشی و نسترن زرد اشاره کرد. نسترن گیاهی مقاوم است و برای کاشت در شرایط اقلیمی کشور ما کاملا مناسب است.
نسترن را می‌توان هم در داخل گلدان و هم در فضای باز کاشت و نگهداری کرد و غیر از لذت بردن از عطر و زیبایی فوق العاده اش، از خواص شگفت انگیز گل نسترن نیز بهره برد. همانند گل رز، نسترن نیز انواع مختلفی در طبیعت دارد که وجه تمایزشان در رنگ، عطر، اندازه گل‌ها، تعداد گلبرگ و… است.
گل نسترن رونده به صورت درختچه‌ای پر از گل‌های ریز است و ارتفاع آن بین 1 تا 5 متر است و در صورت شرایط محیطی مناسب حتی می‌تواند از این هم بلندتر شود. برای نگهداری و پرورش نسترن رونده، حتما نیاز به قیم و تکیه گاه است تا گل فضای کافی برای رشد و دریافت نور خورشید را داشته باشد. ساقه‌های باریک و تیز این گیاه به بالارفتن این گل از قیم کمک می‌کنند و به همین دلیل اغلب از این گل برای تزئین دیوار باغ‌ها، طراحی فضای سبز، پوشش روی درب‌ها و تزئین درب ورودی تالار و ویلا‌ها استفاده می‌شود. نسترن رونده مقاوم به شرایط نامساعد آب و هوایی و مقاوم به سرمای زمستانه است.
رنگ گلبرگ‌ها در نسترن رونده؛ صورتی کمرنگ با پنج گلبرگ و به صورت خوشه‌ای است و برگ‌ها به شکل پر با 5 تا 7 برگچه هستند و ساقه‌های آن پر از تیغ‌های ریز است. میوه گل نسترن رونده اندازه‌ای بین 1/5 تا 2 سانتیمتر دارد و به رنگ نارنجی مایل به قرمز است و از خواص درمانی آن در طب سنتی برای درمان بیماری‌هایی مانند تقویت قلب، دفع سنگ کلیه، آرامش اعصاب و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود.
خاک: نسترن رونده در خاک‌های رسی شنی غنی از مواد غذایی و زهکش کافی رشد میکند.
نور: نسترن رونده در نور مستقیم خورشید و محیط آفتابگیر بهترین رشد را دارد.
دما: این گل در شرایط متفاوت دمایی قادر به رشد است و تا دمای 20- درجه سانتیگراد را نیز تحمل میکند. مناسبترین دما برای این گونه درجه حرارت 21 تا 24 درجه است.
آبیاری: نیاز آبی متوسط دارد و در گلدان در شرایط معمول دوبار آبیاری در هفته کافی است. توجه داشته باشید، لازم است در فاصله دو آبیارى خاک باید خشک باشد و آبیاری عمیق انجام شود.
از دیگر انواع گل نسترن، گل نسترن رونده فرانسوی است. این گل، بیشتر به رنگ قرمز تا صورتی پررنگ است و عطر خوبی دارد و به همین دلیل طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. البته توجه داشته باشید که انواع گل نسترن و گل ساناز همگی از جنس و خانواده رز‌ها هستند و تفاوتی با یکدیگر ندارند و این تفاوت نام‌ها در کشور ما روی این گل‌ها گذاشته شده است.
نسترن فرانسوی به صورت درختچه‌ای خزاندار و گسترده با ساقه‌هایی خاردار با خار‌هایی تیز دیده می‌شود. کشت این گونه در مناطق بادخیز توصیه نمی‌شود، زیرا وزش باد‌های سنگین علاوه بر شکستن شاخه‌های ظریف و بهم ریختن شکل گلبرگ‌ها، سبب افزایش تبخیر و تعرق و پژمردگی گیاه می‌شود.
خاک: به نوع خاک حساس نیست و در خاک‌های به خوبی آبیاری شده به راحتی رشد میکند.
نور: مکان‌های نیمه سایه تا آفتاب برای رشد گیاه مناسب است.
دما: نسترن فرانسوی می‌تواند در دما‌های کمتر از 25- درجه سانتیگراد نیز زنده بماند، ولی در دمای پایین رشد گیاه کندتر شده و از عملکرد و گلدهی آن کاسته می‌شود.
آبیاری: نیاز به آبیاری منظم دارد. در فصل تابستان نیاز آبی بیشتر و در زمستان نیاز آبی گیاه کمتر می‌شود.
نسترن کوهی که علاوه بر زیبایی به دلیل خواص فوق‌العاده‌اش در درمان بیماری‌ها شهرت دارد، گیاهی درختچه‌ای و چند ساله است و بطور خودرو در مناطق خشک روی صخره‌ها و حتی در بوته‌زار‌ها می‌روید. در کشور ما این گل در بیشتر مناطق مانند قزوین، ارتفاعات البرز، جنوب کشور، سهند، نیشابور کوه دنا، کرج، لرستان، اراک، همدان، گرگان، مازندران، گیلان، آذربایجان، کرمانشاه، زنجان، اصفهان، بختیاری، فارس، کرمان، کردستان به طور خودرو می‌روید.
ارتفاع نسترن کوهی متفاوت و بسته به شرایط اقلیمی محل رویش از 0/5 تا 3 متر است. گل‌های این گیاه معطر و به قطر 2-8 سانتی متر بوده و به دنبال یکدیگر بر روی ساقه ظاهر می‌شوند. برگ‌ها مرکب شانه‌ای و دندانه دار هستند و هر برگچه صاف و کبود رنگ بوده، گاهی روی رگبرگ کمی کرک وجود دارد
نسترن کوهی رشد و نمو سریعی دارد و اغلب از طریق کاشت بذر تکثیر می‌شود و می‌توان آن را در بلوار‌های شهری، حاشیه جاده‌ها و در داخل پارک‌ها کاشت. شرایط مناسب برای کاشت و پروش این گیاه عبارت است از:
خاک: خاک مناسب برای کاشت گیاه نسترن کوهی خاکی است که غنی از املاح معدنی غنی است مانند خاک‌های جنگلی. همچنین خاک‌هایی با بافت متوسط و خاک‌های سنگین حاوی مقادیر متوسطی مواد و عناصر غذایی نیز برای کاشت این گل مناسب است و حتی در خاک‌های سنگلاخی نیز به خوبی رشد میکند.
نور: در محیط سایه آفتاب به خوبی رشد میکند.
آبیاری: نیاز آبی این گونه نسبت به دیگر انواع نسترن کمتر است و کمبود آب یا خشکی را می‌تواند تحمل کند.
نسترن دیگری به نام نسترن زرد یا رزا موشاتا است که در مناطق کوهستانی کشورمان به ویژه کردستان می‌روید. این گونه نسترن قادر به تحمل شرایط سخت اقلیمی است و گیاهی است که بافت نامناسب و خاکی با PH بالا را به خوبی تحمل میکند.
آش میوه نسترن در منطقه ارس باران دارای طرفداران زیادی می باشد برای تهیه این نوع آش بایستی به مدت سه روز گل ها را خیس کنید و پس از گذشت مدت زمان معین شده آنها را آبکشی کنید. آبی که از آبکش کردن این میوه به دست آمده است را بجوشانید و کف حاصل آمده را دور بریزید و حبوبات را به آن اضافه کنید، بعد از پختن حبوبات و برنج مقداری میوه خشک را به آن اضافه کنید و پس از گذشت 15 دقیقه روغن و رشته آن را اضافه کنید سپس بعد از این که گل ها پخته شدند آش حاضر است، طبیعت گل نسترن گرم و خشک می باشد ترکیبات شیمیایی این میوه بیضی شکل می باشد و به رنگ های قرمز روشن و یا قرمز تیره دیده می شود و غنی از اسید سیتریک قند و ویتامین می باشد.
این گل غنی از ویتامین ث است و در هر 100 گرم آن 6 گرم ویتامین ث موجود می باشد از نظر مقایسه با پرتقال که در هر 100 گرم آن پنج دهم ویتامین ث وجود دارد بسیار مفید تر می باشد، پس نتیجه می گیریم ویتامین ث در گل نسترن 120 برابر ویتامین موجود در پرتقال می باشد.
موجب می شود بوی بد دهان از بین برود.
کسانی که زیاد عرق می کنند و بدن آن ها همیشه بوی بد می دهد می توانند پس از حمام بدنشان را با برگ و گل نسترن ابکشی نمایند.
اعصاب را آرام میکند.
موجب رفع اسهال می شود.
موجب بند آمدن خون ریزی سینه می شود.
موجب برطرف شدن ورم کلیه و سنگ کلیه می شود و نکته مهم این است که این گیاه ضد انگل می باشد.
موجب رفع بی خوابی می شود.
موجب برطرف شدن انقباظ ماهیچه ها می شود.
موجب تقویت معده می شود، موجب کم شدن مقدار سوزش در ادرار می شود و سیستم ایمنی را تقویت می کند.
روغن دانه های نسترن کوهی در صنایع بهداشتی و آرایشی مورد استفاده فراوانی دارد.
بنابراین گل نسترن گیاهی چند ساله و به صورت درختچه هایی با گل های ریز و معطر و با رنگبندی جذاب و انواع متنوع و میوه هایی با رنگ قرمز تیره و نارنجی است. در واقع یکی از انواع رز وحشی است. گل دهی نسترن ها در فصل بهار می باشد. امیدوارم از محتوای انواع گل نسترن، و طریقه ی پرورش آنها نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که به گل و گیاه علاقمند هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش سبک زندگی ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
