دکتر محمود خدابنده درباره وضعیت ابتلا به آنفلوآنزا در کودکان و علائم آن، گفت: باید توجه کرد که یکسری از کودکان های ریسک تلقی شده و اگر مبتلا شوند، علائم در آنها شدیدتر بوده و نیاز به توجه خاصی دارند. زیرا آنفلوآنزا علاوه بر اینکه خودش می تواند دچار پنومونی شود، ممکن است به صورت همزمان عفونت های باکتریال هم بر روی آن سوار شوند و وضعیت بیمار را بدتر کنند. این افراد های ریسک شامل افراد زیر پنج سال و به ویژه سن زیر دو سال، افرادی که بیماری های قلبی زمینه ای دارند، کسانی که از قبل بیماری های زمینه ای قلبی، ریوی و ... داشته یا به هر دلیل به یک بیماری نورولوژیک زمینه ای مبتلا هستند و ... است. این افراد بیشتر مستعدند که اگر به عفونت های آنفلوآنزا مبتلا شوند، وضعیت شان بدتر شود. در عین حال در بزرگسالان نیز افراد بالای ۵۰ سال جزو افراد های ریسک قرار می گیرند.
وی با بیان اینکه افراد های ریسک در صورت ابتلا به آنفلوآنزا، گاهی نیاز به درمان های اختصاصی آنفلوآنزا دارند، افزود: بر این اساس برای این افراد داروهای خاص ضدویروس را شروع می کنیم و باید مراقبت کنیم که اگر عفونت های باکتریال هم بر روی بیماری این افراد سوار شد، در صورت نیاز به درمان آنتی بیوتیکی برایشان این درمان را هم آغاز کنیم.
علائم آنفلوآنزا
خدابنده ادامه داد: به طور کلی علائمی که در آنفلوآنزا می بینیم، تب ناگهانی است. به طوری که کودک وضعیت مناسبی داشته، اما به طور ناگهانی به تب بالا دچار می شود. همزمان با تب بالا ممکن است علائم دیگری مانند سرفه خشک یا درد گلو داشته باشد. بعد از آن ممکن است علائم دیگری مانند کوفتگی بدن، درد عضلانی، شدید شدن سرفه ها و ... را هم شاهد باشیم.
علائم پنوموکوک
این فوق تخصص عفونی اطفال درباره علائم پنوموکوک نیز گفت: بحث پنوموکوک متفاوت است. حال ممکن است ابتلا به پنوموکوک با آنفلوآنزا همزمانی داشته باشند، نه اینکه لزوما بر روی آنفلوآنزا سوار شود. حتی ابتلا به عفونت های پنوموکوکی ممکن است به صورت جداگانه دیده شود. پنومونی هایی که عمدتا به دنبال ابتلا به پنوموکوک می بینیم، جزو دسته پنومونی های باکتریال هستند. در حالی که آنفلوآنزا ویروس است، اما پنوموکوک باکتریال است که ممکن است کودکان به آن مبتلا شوند و وضعیت شان مقداری متفاوت است.
خدابنده گفت: کودکان مبتلا به پنوموکوک با تب بالا مراجعه می کنند. معمولا در آنها سرفه های خلط دار دیده می شود. در حالی که در آنفلوآنزا معمولا سرفه خشک است. در عین حال وضعیت تنفسی این کودکان ممکن است بد شود و تند تند نفس بکشند و از عضلات فرعی تنفس استفاده کنند، به طوری که فرورفتگی زیر دنده دارند و در زمان تنفس، نسبت به نفس کشیدن عطش دارند و پره های بینی شان باز و بسته می شود که در این شرایط باید بستری شوند. در این صورت ممکن است از ریه عکس برداری کنیم و گاهی در عکس این کودکان ممکن است درگیری یک یا دو لوب ریه را ببینیم و حتی گاهی ممکن است منجر به آب آوردن ریه که آب چرکی است، شود که گاهی ممکن است شدید باشد و نیاز به اقدامات خاص درمانی پیدا کنیم. خانواده ها با مشاهده تب بالا، سرفه خلط دار و تب بالا به پزشک مراجعه کنند.
وی درباره علت بروز عفونت های پنومونی، گفت: این عفونت ها تنفسی است و از طریق قطرات تنفسی منتقل می شود. در شرایطی که کودکان پروتکل های بهداشتی را رعایت نکرده و ماسک نزنند، ممکن است به دیگران هم منتقل کنند. البته صرفا هم اینطور نیست که پنوموکوک با علائم تنفسی ظاهر شود، بلکه ممکن است با عفونت های دیگری هم ظاهر شود که می تواند باعث عفونت گوش، سینوزیت و ... شود و حتی برخی از آنها ممکن است با علائمی مانند منتژیت مراجعه کنند.
ضرورت ورود واکسن های آنفلوآنزا و پنوموکوک به برنامه واکسیناسیون کشوری
خدابنده درباره نحوه پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا و عفونت های پنومونی، گفت: بهترین اقدام پیشگیرانه رعایت پروتکل های بهداشتی و ارائه آموزش در این زمینه به کودکان است تا ماسک زده و فاصله گذاری را رعایت کنند. در عین حال تزریق واکسن هم مهم است. واکسن پنوموکوک و آنفلوآنزا به صورت روتین در برنامه واکسیناسیون کشوری نیست و حداقل برای افراد و کودکان های ریسک می توان واکسن آنفلوآنزا و پنوموکوک را تزریق کرد.
وی با بیان اینکه طی چند سال اخیر که درگیر کووید ۱۹ بودیم، خانواده ها از ماسک استفاده می کردند و مدارس هم تعطیل بود و به این شدت عفونت های پنومونی را نمی دیدیم، گفت: در حال حاضر همه احساس کردند که کووید نیست، مدارس هم باز شده و از طرفی پروتکل ها هم از سوی کودکان رعایت نمی شود. همین در تماس بودن با یکدیگر منجر شد که پنومونی ها را داشته باشیم. البته هر ساله این پنومونی ها را داریم و بعد از کرونا که تماس ها بیشتر شد، باعث شیوع مجددا آن شد. البته این بیماری فقط به ایران اختصاص ندارد، بلکه سایر کشورها هم عفونت های پنوموکوکی دیده می شود. معمولا این عفونت ها به فصول سرد اختصاص دارد و در فصل سرما عمدتا دیده می شود.
شرایط آنتی بیوتیک درمانی
این فوق تخصص عفونی اطفال درباره شرایط مصرف آنتی بیوتیک به صورت خودسرانه، گفت: استفاده از آنتی بیوتیک بدون معاینه و تجویز پزشک، می تواند منجر به مقاومت باکتریایی از جمله پنوموکوک شود. در دوره شیوع کرونا برخی خودسرانه آنتی بیوتیک مصرف کردند که منجر شد تا پنوموکوک ها نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند. در مواردی که لزومی به مصرف آنتی بیوتیک نیست، اگر به صورت خودسرانه مصرف شود، می تواند باعث مقاومت همه نوع باکتری شود.
خدابنده تاکید کرد: به طور کلی آنتی بیوتیک ها در عفونت های باکتریال مصرف می شوند. آنفلوآنزا یا کووید ۱۹ بیماری ویروسی بوده و آنتی بیوتیک ها روی آن ها تاثیری ندارند. حال اگر روی عفونت ویروسی، یک عفونت باکتریال هم سوار شود، می توان از آنتی بیوتیک استفاده کرد، اما صرفا برای درمان بیماری های ویروسی تجویز آنتی بیوتیک کار اشتباهی است و نباید استفاده شود.
مواد غذایی که باید هنگام مصرف آنتی بیوتیک خورده شود
