چرا شبکه اینترنت سیار کشور در زمان قطعی برق با اختلال مواجه می‌شود؟

شبکه تلفن همراه برای سرویس دهی به برق نیاز دارد. اتصال مردم به شبکه تلفن همراه از آنتن های BTS یا همان دکل های تلفن همراه که در سطح شهر دیده می شود انجام می شود. برق آنتن ها از طریق برق شهری تامین می شود و شبکه برق اختصاصی در کنار این آنتن ها وجود ندارد، اپراتورها برای تامین برق این آنتن ها تعرفه متفاوتی برای برق و اشتراک آن پرداخت می کنند و حتی برخی از آنها کنتوری ندارند و یک نرخ ثابت را پرداخت می کنند.

«آرش کریم بیگی» مدیرعامل شاتل موبایل به دیجیاتو می گوید در ایران شبکه زیرساخت برق اختصاصی نیز برای این آنتن ها در هیچ مکانی حتی مثل آنتن های کنار بیمارستان ها وجود ندارد. او دلیل عدم وجود چنین زیرساختی را به دیجیاتو چنین شرح می دهد: «در دنیا اپراتورهای مختلف برق وجود دارند که با خدمات مختلف و نرخ های مختلف به اپراتورها برق می دهد ولی در ایران توزیع شبکه برق در دست دولت است. در واقع برای اپراتورها توجیهی ندارد که خودشان بروند نیروگاه بزنند هرچند در آنتن های بین شهری که شبکه برق و کابل کشی وجود ندارد بسیاری از اپراتورها حتی جاده می کشند و یک منبع برق هم تعبیه می کنند تا آنتن ها به برق دست پیدا کنند.»

کریم بیگی می گوید که اگر اپراتورها خودشان برای آنتن ها مولد برق درست کنند باید تعرفه هایشان را تغییر دهند و از همین رو چنین کاری نمی کنند. او در پاسخ به این پرسش که چرا آنتن ها که قاعدتا دارای باتری هستند پس از قطعی برق به مشکل می خورند به دیجیاتو می گوید: «دلایل مختلفی برای این موضوع وجود دارد که عمده آنها به این شرح است: نبود باتری برای آنتن ها، فاسد بودن باتری و عدم تعویض باتری طی سالها و همچنین سرقت باتری ها که از قدیمی ترین جرم هایی است که در اپراتورهای مخابراتی وجود دارد. . سرقت باتری در آنتن های بین شهری بیشتر رایج است. در بسیاری از این موارد بی انصافی پیمان کار باعث می شود که باتری ها مستهلک شوند.»

برخی اپراتورها برای کاهش مصرف باتری آنتن ها در حین رفتن برق، تکنولوژی ۴G و یا ۳G را روی آنتن ها خاموش می کنند تا بتوانند در فرکانس پایین تر خدمات ارائه دهند و مردم لااقل خدمات Voice را دریافت بگیرند. کریم بیگی می گوید ممکن است گاهی خدمات Voice هم در تمامی اپراتورها برای لحظه ای قطع شود: «البته اگر در حال مکالمه باشید و مثلا در خیابان در حرکت باشید، ممکن است از یک منطقه که برق داشته وارد جایی شوید که برق قطع شده و در تکنولوژی ما امکان سوییچ Voice نداریم و این خدمت هم در لحظه قطع می شود تا دوباره گوشی به آنتنی وصل شود که خدمات ارائه می کند.»

آنطور که کریم بیگی می گوید قطعی برق می تواند در مناطقی که برق دارند هم اختلال به وجود بیاورد و باعث شود به شبکه فشار بیاید. او برای تشریح این موضوع مثالی می زند تا کاملا شفاف بتواند آن را توضیح دهد: «اگر برق شهرک غرب برود، مشترکینی که در نوار مرزی مناطق قطع شده برق هستند با وجود اینکه آنتن های موبایل در منطقه شان شاید قطع باشد اما می توانند به آنتن های نقاط همجوار وصل شوند و این مساله فشار زیادی را به آن مناطقی که هنوز برق دارند وارد می کند.این موضوع خدمت رسانی در این مناطق که برق دارند را هم با مشکل مواجه می کند.»

دلایل قطعی برق در مناطق مختلف کشور چیست؟

ناگفته نماند که این بحث فقط مربوط به اینترنت سیار نیست؛ ممکن است برق وصل شود اما اینترنت ADSL منازل با اختلال مواجه شده باشند، دلیل این موضوع نیز به فاصله مرکز مخابراتی مربوط است که پوشش منطقه جغرافیایی متفاوتی را ارائه می کند؛ به عنوان مثال منزلی در بالای منطقه گیشا قرار دارد اما مرکز مخابراتی در پایین این خیابان است که برق ندارد؛ در این حالت هم اینترنت ثابت و هم حتی تلفن ثابت سرویسی ارائه نمی دهد چرا که ممکن است قطعی برقی فقط منطقه پایینی را دربرگرفته باشد. همچنین باید گفت در گاهی موارد با آمدن برق به مرکز مخابراتی هم روند اتصال دوباره اینترنت ADSL زمان بر می شود و از همین رو این امکان وجود دارد تا نیم ساعت بعد از اتصال برق هم خدمات اینترنت ثابت با مشکل مواجه باشد.

«روح الله میر معینی» کارشناس فنی مخابراتی نیز در گفتگو با دیجیاتو می گوید که در حین قطع شدن برق، آنتن های منطقه نیز از کار می افتند و مشترک ممکن است به آنتنی دورتر وصل شود که خدمات متفاوتی ارائه می کند و از همین رو کیفیت اینترنت شبکه اش با اختلال مواجه می شود. او در پاسخ به این پرسش که باتری های آنتن ها باید چگونه کار کنند به دیجیاتو می گوید:

«برای سایت هایی که ظرفیتی هستند و اینترنت را به یک منطقه کوچک مثل پاساژ ارائه می دهد باتری هایشان برای دو ساعت طراحی شده اما در بهترین حالت یک ساعت ارائه می کنند. در سایت های چتری که محیط بزرگتری را پوشش می دهند باتری هایشان تا ۴ ساعت بعد از قطع برق سرویس ارائه می دهند که در بهترین حالت بین دو تا سه ساعت برق ارائه می کنند. درواقع اگر در یک منطقه برق بیشتر از سه ساعت قطع شود، امکان قطعی کامل شبکه در آن منطقه وجود دارد. سایت هایی که Transmission هستند و ارتباط دیگر سایت ها را با همدیگر برقرار می کنند نیز باتری ها ۸ ساعته طراحی می شوند اما در خیلی موارد این بازدهی را ندارد.»

او در پاسخ به این پرسش که اپراتور چه کاری می تواند بکند تا این مشکلات کمتر شود به دیجیاتو می گوید: «اپراتور باید از وجود باتری ها و سالم بودنشان اطمینان حاصل پیدا کند. گاهی مواقع باتری ها آنقدر در انبار می مانند که از ابتدا به صورت خراب نصب می شوند اما از این موارد مهم تر، اپراتور باید از برنامه دقیق قطعی برق آگاه باشد تا بتواند با ژنراتورهای سیار و یا تعویض باتری ها برنامه ریزی درستی انجام دهد. زمانی که کسی از برنامه قطعی برق ندارد و دائما گزینه های ساعات احتمالی اعلام می شود، این مشکلات پیش می آید. در حال حاضر برخی از شرکت های ارائه دهنده اینترنت وانت هایی سیار دارند که به محض رفتن برق در یک منطقه به آن منطقه اعزام می شوند.»

ایرانسل نیز دیروز در بیانیه ای به تشریح چرایی قطعی اینترنت موبایل و اختلال در این سرویس پرداخته بود و اعلام کرده بود که قطع های مکرر برق باعث می شود که سیستم نتواند باتری ها را شارژ کند. وزارت ارتباطات نیز خبر از قطعی چند هزار آنتن BTS در هنگام قطعی برق داده و اعلام کرده « ضمن تعامل با وزارت نیرو و با همکاری اپراتورها، مشکل به زودی حل خواهد شد.» به نظر می رسد قطعی برق ناگهانی و بدون اطلاع قبلی می تواند این چالش های اپراتورها را دوچندان کند و نگذارد آنها در راستای بهبود عملکردشان کاری کنند. برنامه هایی که این روزها از سوی وزارت نیرو منتشر می شود ساعات احتمالی قطعی برق را در بر دارد و بازهم این «احتمالات» راهگشای این چالش ها نمی تواند باشد.