سوآپ ارزی چیست؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، سوآپ نوعی قرارداد به صورت معاوضه بوده که دارای ۴ نوع می باشد.

سوآپ ارزی به زبان ساده می توان اینگونه عنوان کرد که قراردادی بوده که بین دو طرف امضا می شود.

بر اساس قرارداد سوآپ ارزی، طرفین قرارداد توافق می کنند که در برهه های زمانی مشخص، فرضاً سالیانه، ماهیانه و... در قرارداد سوآپ به یکدیگر بپردازند، به طوری که طرف اول به طرف دوم در زمان مشخص بدهی خود را میپردازد و در مقابل، طرف دوم به طرف اول در زمان مشخص، این روند پرداختی را در معامله سوآپ ارزی طی می کند.

سوآپ یعنی چی؟

سوآپ در معنای لغوی یعنی مبادله کردن و معاوضه؛ قرارداد سوآپ ارزی به زبانی دیگر یعنی توافقی بین ۲ شرکت برای مبادله جریان های نقدی(که پرداخت ها می توانند از دارایی یا پرداخت باشند) خود در آینده است.

تاریخچه کوتاه از سوآپ ارزی

قراردادهای سوآپ از سال ۱۹۸۰ ایجاد شدند و از آن زمان بازار این قرارداد به طرز چشمگیری مورد توجه قرار گرفت، به گونه ای که در حال حاضر بیشتر قراردادهایی که از مشتقات خارج از بورس صورت می گیرند را به صورت سوآپ ارزی انجام می دهند.

بخش های تشکیل دهنده ی سوآپ ارزی

۱. فروشنده سوآپ (swap seller) : فروشنده سوآپ ارزی یا خریدار حمایت، به فردی گفته می شود که نرخ شناور از مبلغ قرارداد را دریافت کرده و پس از آن بازده کل از مبلغ قرارداد را به طرف مقابل قرارداد پرداخت می کند.

۲. شخص مرجع : تعهد مرجع یا شخص مرجع، فردی است که ابزار پرداخت بدهی را فراهم میکند که میتواند صادرکننده وام، دولت، شرکت یا یک شخص حقیقی باشد.

۳. خریدار سوآپ (swap buyer) : نام های دیگر آن سرمایه گذار یا فروشنده حمایت می باشد که با دریافت کل بازده مبلغ قرارداد، نرخی شناور از قرارداد را به طرف مقابل پرداخت می کند.

۴. دارایی پایه : موضوع قرارداد سواپ ارزی می باشد که شامل وام و ورقه قرضه با ریسک اعتباری می باشد.

۵. صرف سوآپ (swap premium) : پرداخت های انجام شده به وسیله ی فروشنده سوآپ می باشد که به آن "پایه صرف" می گویند، همچنین به پرداخت های انجام شده به وسیله ی خریدار حمایت، "پایه حمایت" می گویند.
هر دو طرف قرارداد طبق صرف سوآپ تا پایان مهلت قرارداد متعهد خواهند بود که تا پایان مدت قرارداد ثابت می ماند.

انواع سوآپ ارزی

انواع سواپ ارزی به ۴ دسته کلی تقسیم می شود :

1. سوآپ نکول اعتباری (credit swap) : یکی از مشکلات عمده ی بسیاری از موسسه های مالی ریسک عدم پرداخت اقساط وام های داده شده به مشتریان آن ها بوده که برای حل این مشکل سوآپ های نکول اعتباری ایجاد شده است.

2. سوآپ نرخ بهره (interest rate swap) : در بازار وام و اوراق قرضه، موسسه هایی که وظیفه ی تعیین نرخ بهره مجاز برای اوراق قرضه منتشر شده ی مورد استفاده ی یک موسسه خاص و یا موسسه هایی که تکفل پرداخت وام را پذیرفته اند، محدودیت هایی را برای فروشندگان اوراق و گیرندگان وام به وجود آورده اند که این موضوع باعث می شود در زمان سررسید درآمدهای بنگاه و نوع آن ها ناهماهنگی ایجاد می شود.

به طور مثال، شرکت a به طور ماهیانه درامدی متغییر دارد، اما بدهی های ایجاد شده از فروش اوراق مشارکت خود را به صورت ثابت و سالیانه باید پرداخت کند.
در طرف دیگر شرکت b دارای درآمدی ماهیانه به صورت ثابت دارد که سررسید بدهی سالیانه آن متغییر می باشد.

حال تصور کنید که این شرکت ها برای دستیابی به وام دارای محدودیت می باشند و نمیتوانند تحت این شرایط آن را دریافت کنند، در اینجا معامله سوآپ نرخ بهره گره گشای مشکل می شود و به راحتی شرکت a که از اوراق مشارکت ۳ درصدی برخوردار می باشد، بهره ی ثابت خود را با شرکت b که از بهره متغییر برخودار می باشد، سوآپ یا مبادله می کند.

3. سوآپ ارز (currency swap) : این معامله دقیقا به شکل سوآپ نرخ بهره صورت می گیرد با این تفاوت که در اینجا اصل دارایی یا وام معامله می شود، همچنین اصل وام یا دارایی در این نوع سوآپ، با ۲ ارز متفاوت انجام می شود.

4. سوآپ کالا (commodity swap) : برای فهم بهتر این سوآپ تصور کنید، شرکت a تولید کننده ی مشتقات نفتی می باشد و شرکت b تولید کننده ی نفت می باشد. شرکت a در ۳ سال پیش رو، در هر سال به ۲۰۰۰ بشکه نفت نیاز دارد.

برای تامین این حجم از نفت، شرکت a و b بایکدیگر به این صورت قرارداد می بندند که سالیانه مبلغ ۲۰۰۰۰۰ دلار باید بپردازد ( قیمت هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار در نظر گرفته شده است). در مقابل شرکت b ملزم به پرداخت سالیانه مبلغ ۱۰۰۰ دلار به صورت نقدی به شرکت a می شود.

در این صورت هر دو شرکت اطمینان دارند که تا ۳ سال آینده تغییرات قیمتی در معاملات خود ندارند و ریسکی در عدم تامین محصول برای آن ها وجود ندارد.