تبریز یکی از شهر های استان آذربایجان شرقی است که سال های پی درپی بر اثر زلزله مورد آسیب قرار گرفته بود اما سرانجام با زلزله هولناکی که در سال ۱۱۹۳ هجری قمری رخ داد شهر را تبدیل به ویرانه کرد و آثار تاریخی بسیاری در زیر خروارها خاک دفن شدند و تنها آثار تاریخی که از استحکام کافی برخوردار بودند به جای ماندند. از این رو سعی بر این شد که تا دوباره شهر تبریز را بهتر از پیش آباد کنند در این زمان بود که فضا سازی شهری برای اولین بار در این شهر مورد توجه قرار گرفت و خیابان های زیبایی چون خیابان تربیت و امام خمینی که از قدیمی ترین خیابان های این شهر است ایجاد شدند.
رشد و آبادانی به قدری در تبریز توسعه پیدا کرد که این شهر دومین شهر مهم کشور از نظر اقتصادی و صنعتی و همچنین مکانی برای اسکان ولیعهد ها در زمان حکومت قاجاریه انتخاب شد. پس وجود خانه های تاریخی بسیار در شهر تبریز دور از انتظار نیست. تا کنون حدود ۳۰۰ خانه تاریخی در این شهر پیدا شده است اما باستان شناسان تعداد آن را تا ۸۰۰ نیز تخمین زده اند. جالب است بدانید هنوز هم خانه هایی در این شهر از زیر انبوهی از خاک پیدا می شوند. این بار به سراغ خانه مشروطه، یکی از قدیمی ترین خانه های این شهر در زمان انقلاب مشروطه می رویم. پیشنهاد می کنیم شما هم با خرید بلیط هواپیما تبریز همراه ما راهی این شهر و زیبایی هایش شوید.
چرا بازدید از خانه مشروطه تبریز پیشنهاد می شود؟
- یکی از مراکز مهم مشروطه خواهان و محل تجمع افراد به نامی چون ستارخان و باقرخان بوده است.
- علاوه بر بازدید از آثار ارزشمند دوران مشروطه، می توانید تندیس افراد مهم آن زمان را نیز از نزدیک ببینید.
- وجود اسناد و لوازم شخصی رهبران جریان مشروطه.
معرفی خانه مشروطه تبریز
تبریز تاریخ پر فراز و نشیبی داشته است، این شهر در دوره قاجار نیز به شکوفایی رسید؛ به طوری که در این دوره به عنوان مهم ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته می شد. در دوران معاصر نیز این شهر یکی از مراکز مهم اقتصادی و صنعتی در سطح کشور محسوب می شود. این شهر در دو سده اخیر، مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در ایران بوده است؛ به طوری که این شهر مانع خاموشی انقلاب مشروطه در ایران شد. خانه مشروطه تبریز نمادی از انقلاب مشروطه است. برخی از عناصر کلیدی مشروطه در این خانه جمع می شدند که از جمله آن ها می توان به ستارخان و باقرخان اشاره کرد. این خانه در سال ۱۳۷۵ به موزه مشروطه تغییر کاربری داد.
تاریخچه خانه مشروطه تبریز
نخستین مالک این خانه تاریخی که در سال ۱۲۴۷ به دست حاج ولی معمار ساخته شد، حاج مهدی کوزه کنانی معروف به ابوالمله یکی از بازرگان خوشنام و طرفداران آزادی بود. پس از آن که محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست، در سال ۱۲۸۷ حاج مهدی کوزه کنانی برای پ‍شتیبانی از مشروطه خواهان این خانه را در اختیار آن ها قرار داد و این خانه محل تجمع برجسته ترین چهره های مشروطه در آذربایجان شد که از جمله آن ها می توان به ستارخان، باقرخان، ثقه الاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقافرشی و البته خود حاج مهدی کوزه کنانی اشاره کرد.موزه مشروطه نیز در سال ۱۳۷۵ و در پی تغییرات در تالار و اتاق ها و به نمایش درآمدن اسنادی از انقلاب مشروطه تاسیس شد. پس از جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی (در سال های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵) نیز به محلی برای اجلاس سران فرقه دموکرات آذربایجان تبدیل شد.
معماری خانه مشروطه تبریز
در موزه خانه مشروطه از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟
در جای جای این موزه تاریخی می توانید از تندیس بزرگ مردانی چون ستارخان، باقرخان، ثقه الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی و افراد بسیار دیگری مانند زینب پاشا تنها زنی که در جریان مشروطه فعالیت داشت را ببینید.همچنین بر دیوارهای آن می توانید قاب عکس هایی را ببینید که نشان دهنده ظفر الدین شاه، محمدعلی شاه و دسته های مخالف مشروطه است.همچنین ابزاری که در این دوران برای چاپ کردن فرامین مشروطیت و اعلامیه های خود استفاده می کردند (دستگاه چاپ ژلاتینی) در معرض بازدید علاقه مندان قرار گرفته است. از دیگر آثار گرانقدری که در این موزه نگهداری می شود می توان به فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره کرد.
علاوه بر این مجموعه آثار ارزشمند دیگری در این موزه وجود دارد و متعلق به رهبران شجاع جنبش مشروطه خواهی است مانند اسلحه کمری ستارخان که تپانچه ماوزر ۱۰ تیر روسی به همراه جلد چرمی آن است و بسیاری دیگر از لوازم شخصی باقرخان و دیگر فعالان در جریان مشروطه.در زیر زمین این خانه تاریخی می توانید شاهد ۵۰۰ جلد کتاب باشید که حدود ۳۰۰ جلد آن با موضوع مشروطه خواهی و الباقی در مورد تاریخ و هنر است دیدن کنید.
آثار موجود در موزه مشروطه تبریز
در این موزه انواع اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطه و جنگ جهانی دوم به نمایش گذاشته شده است. در بخش درب ورودی عمارت، دو مجسمه بزرگ و قدی از ستارخان و باقرخان قرار دارد که با دیدن آن ها احساس می کنید که هنوز هم این دو فرد از انقلاب مشروطه ایران پاسداری می کنند. در بخش موزه این خانه می توانیم از سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، دستگاه چاپ ژلاتینی که برای تکثیر شب نامه در دوران مشروطه استفاده می شد، وسایل شخصی سران مشروطه، تصویر اسناد تاریخی انقلاب مشروطه و همچنین نسخه اصلی فرمان مشروطیت دیدن کنیم. در هر گوشه از این موزه نیز شاهد تندیس و سردیس افراد شاخصی خواهید بود که در انقلاب مشروطه نقش داشتند.
موزه مشروطه تبریز کجاست؟
اگر با ماشین شخصی خود قصد دارید به بازدید از این موزه تاریخی بروید بهتر است خودرو خود را دور تر از خیابان تربیت پارک کنید و از قسمت غربی بازار قدیمی این شهر وارد محله ای به نام راسته کوچه شوید، درست روبه روی مسجد جامع خانه ای را می بینید با معماری تاریخی که سردر آن نوشته خانه مشروطه.
موزه مشروطه تبریز در یکی از محله های قدیمی این شهر با نام راسته کوچه واقع در غرب بازار رو به روی مسجد جامع قرار دارد. دسترسی به این موزه بسیار ساده است و می توانید از انواع وسایل نقلیه عمومی و همچنین خودروی شخصی استفاده کنید.
در مورد خانه جواهری اصفهان چه می دانید؟
