در مورد موزه مردم شناسی اردبیل چه می دانید؟

حمام آقانقی را شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا نمود و ۲۰۰ سال بعد بخش هایی به آن اضافه شد. در زمان قاجار فردی به نام آقانقی موتمن الرعایا این حمام را خریداری و بازسازی نموده و به همین جهت است که این حمام به نام هر دو نفر نامیده می شود.این بنا در اردبیل، ابتدای خیابان سعدی، میدان عالی قاپو واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۹۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در ورودی این موزه با رختکن آغاز شده و به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم می شود. رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد از جمله قسمت های این حمام میباشد.تا دوره پهلوی کاربری عادی اش را حفظ کرده بود و پس از این دوران، مدتی از آن استفاده نشد. میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۸ این حمام را خریداری و بازسازی کرد و سپس هم موزه مردم شناسی اردبیل را در آن راه انداخت و تعدادی مجسمه مومی در آن ساکن شدند تا شیوه زندگی مردم اردبیل، آداب و رسوم شان، آئین هایشان، پوشش محلی شان و حتی شیوه غذا پختن شان را به گردشگرانی که می آیند و از حمام بازدید می کنند نشان می دهند.در این موزه علاوه بر نمایش ۳۳ نوع مجسمه با پوشش محلی مردم استان اردبیل، آثار و دست نوشته های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه جمع آوری و عرضه شده است. این بنا در دههٔ ۱۳۸۰ به موزهٔ مردم شناسی اردبیل تغییر کاربری داد.

میدان عالی قاپو و موزه مردم شناسی

موزه مردم شناسی اردبیل در تاریخی ترین میدان شهر اردبیل به نام میدان عالی قاپو قرار گرفته است. در این میدان مهم ترین بناهای تاریخی را خواهید دید که شهرت جهانی دارند و در گوشه و کنار این میدان آثار تاریخی متعددی از زمان پیش از صفویه به یادگار مانده اند. حمام تاریخی آقانقی یا ظهیرالاسلام نیز جزو همین بناهای تاریخی است که دقیقا روبروی درب ورودی بقعه شیخ صفی در میدان عالی قاپو واقع شده است و اینکه آقا نقی خود نام محله ای در مجاورت میدان عالی قاپو است و این نام از موسس این حمام گرفته شده است.

تاریخچه موزه مردم شناسی اردبیل

مکان اصلی موزه مردم شناسی که قبلا حمام بوده، شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا کرده است و امروز بعد از ۲۰۰ سال بخش هایی به این بنا اضافه شده است. البته بازسازی های مربوط به این حمام از زمان قاجار با خریداری فردی به نام آقانقی مؤتمن الرعایا آغاز گردید، به همین جهت این حمام به نام دو نفر نامیده می شود. در زمان پهلوی نیز کاربری حمام را حفظ کرده بود و تا اواخر دهه چهل شمسی به طور فعال محلی برای استحمام اهالی بوده است اما بعد از مدتی در جریان احداث خیابان جدید بخش زنانه این حمام به طور کامل تخریب شد و پس از این مدتی بلا استفاده گردید تا در نهایت در سال ۱۳۷۸ این حمام توسط میراث فرهنگی خریداری شد و بازسازی های مربوطه انجام گرفت، سپس چند مورد مجسمه مومی به این مکان آورده شد تا شیوه زندگی مردم اردبیل، آداب و رسوم ، آئین ها، پوشش محلی و شیوه غذا پختنشان در معرض دید تماشاگران قرار بگیرد. در این موزه علاوه بر پوشش محلی، چندین آثار و دست نوشته تاریخی نیز جمع آوری شده است. در نهایت این بنا در دهه ۱۳۸۰ به موزه مردم شناسی اردبیل تغییر کاربری داد. Ardabil Anthropology Museum جزو معدود موزه هایی است که طی سال ها از وقوع حوادث در امان مانده است و هنوز هم بعد از گذشت چندین سال مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار می گیرد.

معماری موزه مردم شناسی اردبیل

این حمام دارای سه بخش اصلی است که عبارتند از سربینه و گرم خانه و چالحوض. قسمت میانی سربینه به شکل مربع است که با طاقی مرتفع پوشانده شده است. سکوهایی نیز در این حمام وجود دارند که یادگاری از دوره پهلوی هستند. طاق سربینه و انتهای آن نیز پوشیده از نقش گیاهان و تصاویر مختلفی است که این فضا را رنگین و مجلل کرده است. حوض هشت گوش نیز با جوی هایی تا لبه سکوها امتداد دارد که پس از شستن پا به سکوها پا بگذارند.

بخش های مختلف موزه مردم شناسی اردبیل

در ورودی موزه مردم شناسی در ابتدا با رختکن وسیعی مواجه می شوید که در نهایت به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم می شود که گنبدی بسیار بلند بر فراز آن قرار دارد، درون گنبد نیز با کاشی کاری های زیبا و چشم نواز به رنگ آبی تزئین شده است. در این قسمت آیین های ویژه استحمام در زمان های گذشته با مجسمه به نمایش گذاشته شده است، مجسمه هایی که با پوشش های مختلف محلی روزگاران نه چندان دور را به تصویر می کشند.همه مجسمه ها، آثار یا وسایل کشف شده در این منطقه که در موزه مردم شناسی نگهداری می شوند، نشان دهنده فرهنگ و اصالت این قوم بزرگ است. بخش های دیگر در این حمام تاریخی نیز عبارتند از رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد که جزو قسمت های این حمام بوده اند و اگر از بزرگ تر های فامیل سوال کنید مطمئنا با همه این قسمت ها آشنایی دارند و حتما در بازدیدتان از این موزه بزرگان را نیز همراه خود ببرید تا از تماشای زمان های گذشته نه چندان دور خود لذت ببرند.
بنابراین اگر به فکر سفر و خرید بلیط هواپیما هستید و انتخابتان شهر اردبیل است، بهتر است بازدید از موزه مردم شناسی را در اولویت قرار دهید و با مجموعه غنی فرهنگ و هنر، معماری و تاریخ این منطقه آشنا شوید. البته آنچه امروز در موزه مردم شناسی اردبیل می بینید، مربوط به دوره پیش از صفویه و نیمه دوم قرن هفتم هجری به اسم حمام آقا نقی یا ظهیرالاسلام به نمایش گذاشته شده است. چنین جاهایی سرگذشت تاریخی این منطقه را از قرن ها قبل بازگو می کند.

پلان موزه مردم شناسی اردبیل

در موزه ی مردم شناسی اردبیل تجمیع قرن ها هنر معماری به کار رفته و به جزئیات توجه مخصوصی شده است. از جمله قسمت های حمام می توان به رواق هشتی شکل، کفش کن، رخت کن، گرمخانه، گنبد سربینه، استخرهای آب گرم و سرد اشاره نمود که هم اکنون در این قسمت ها، اشیای قدیمی گذاشته شده است.نحوه آبرسانی در حمام های قدیمی به خاطر نبود لوله کشی آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در گذشته برای اینکار از لوله های سفالی استفاده می شد.با رفتن به موزه مردم شناسی اردبیل علاوه بر دیدن آثار باستانی می توان معماری یک حمام قدیمی را مشاهده نمود.هم چنین در این موزه مجسمه هایی با پوشش محلی و آیینی مردم اردبیل در معرض نمایش قرار داده شده اند که در وضعیت های متعدد قسمتی از فرهنگ و آداب و رسوم این استان را بازگو می نمایند.

آدرس موزه مردم شناسی اردبیل : اردبیل، میدان عالی قاپو، ابتدای خیابان سعدی

از اینکه در این مطلب مارا همراهی کردید متشکریم . . .

در مورد موزه مارماریس چه می دانید؟