سنگ فیروزره هر چه قدر هم که خوش رنگ و گران قیمت باشد باز هم باید تحت شرایط خاصی نگهداری شود.هرچه فیروزه گران تر و ارزشمند تر،نگهداری از آن دقت بیشتری می طلبد تا دچار آسیب نشود. در زمان استفاده باید مراقب بود تا این سنگ زیبا در معرض مواد اسیدی و قلیایی غلیظ قرار نگیرد.
فیروزه به جهت سست بودن دارای خلل و فُرَج های زیادی است.موادی که دارای غلظت و پایداری هستند و زمان زیادی لازم دارند تا شسته شوند مثل:وایتکس،عطر،ادکلن،کرم های آرایشی،روغن و… که روی سنگ باقی می مانندازحفره های ملکولی وارد فیروزه شده و به آن آسیب می زنند.عمده ترین آسیب،تغییر رنگ فیروزه از آبی روشن به سبز بد رنگ است.که در این حالت دیگر فیروزه به حالت اول خود باز نمی گردد.
بعضی اوقات فیروزه را داخل آب قرار می دهند تا رنگ زیباتری پیداکندکه صحیح است و باعث روشن شدن رنگ فیروزه می شود.ولی حدود بیست ساعت که در معرض هوا قرار گیرد رطوبت خود را از دست می دهد و خشک می شود و به رنگ اول باز می گردد.در بعضی از مواقع هم دیده می شود فیروزه های گران قیمت را که داخل آب قرار داده اند.بعد ازخشک شدن یک خط زردرنگ در دور و حاشیه آن ایجاد شده که هرگز پاک نمی شود و قطعا به ارزش فیروزه لطمه می زند.
موارد کابردی نگهداری سنگ فیروزه
- پیشنهاد می شود که هرگز فیروزه را داخل آب قرار ندهید.
- هرگز فیروزه را در معرض حرارت زیاد قرار ندهیدبعضی اوقات برای خشک کردن فیروزه آن را کنار کتری،سماور،بخاری و یا سشوار قرار می دهند که اشتباه است و ممکن است به فیروزه آسیب جدی وارد کند.فقط کافی است آن را در یک محل خشک و گرم مثل کنار یک لامپ مهتابی برای حدود ۲۴ ساعت نگه دارید.
- هرگز مواد شوینده و تمیز کننده قوی به فیروزه نزنید موادی مثل وایتکس وآنزیم های پاک کننده
- هنگامی که با صابون یا مایع شستشو،دست ها را می شویید حتما انگشتر فیروره را از انگشت خارج کنید آن را خشک کنید و مراقب باشید تا کف صابون در پشت فیروزه باقی نمانده باشد.
- اگر قرار است برای مدت طولانی از زیور آلات فیروزه خود استفاده نکنید بهتر است آن را داخل پنبه یا خاک اره قرار داده در یک سلفون پیچیده وحتی داخل سلفون را نیز مکیده و از هوا خالی کنید تا فیروزه در معرض هوا هم قرار نگیرد.
فیروزه نیشابوری اگر در شرایط مناسب نگهداری شود هرگز خراب،فاسد و چرب نمی شود.اما فیروزه های آمریکایی در برخی از موارد از فیروزه نیشابوری هم خوش رنگ تر می شود که ولی بعد از مدتی ترک ترک شده و خط های سفید رنگی روی آن ظاهر می شودکه نشان دهنده فساد فیروزه است.
معمولا رنگ فیروزه به تدریج به رنگ سبز تغییر می کند. علت این امر قرار گرفتن طولانی مدت سنگ فیروزه در معرض نور شدید و یا حرارت است که باعث تغییر رنگ و کم ارزش تر شدن سنگ می شود.با وجود اینکه این سنگ زیبا در شرایط مختلف ، محافظ صاحب خود است ، در عین حال خود نیز به نگهداری و مراقبت نیاز دارد . به سنگ فیروزه در اصطلاح ، سنگ زنده می گویند .زیرا با عدم رعایت شرایط نگهداری ، کم کم کیفیت خود را از دست داده و اصطلاحا می میرد!
حساسیت های سنگ فیروزه
سنگ فیروزه به برخی از مواد شیمیایی حساسیت دارد و باید از آن ها دور بماند. مثلا چربی، اسید، عطر و ادکلن، کرم های آرایشی و . . . موجب آسیب به فیروزه می شوند و در صورت تماس طولانی مدت با آن ها صدمه خواهد دید و رنگ آن عوض می شود که در این صورت دیگر قابل اصلاح و ترمیم نمی باشند . چرا که این مواد روی سنگ باقی می مانندازحفره های ملکولی وارد فیروزه شده و به مرور به آن آسیب می رسانند.
خراش روی سنگ فیروزه
ایجاد خراش روی سنگ فیروزه و نفوذ مواد اسیدی و قلیایی به آن از خطرات مهمی است که سنگ فیروزه را تهدید می کند .برای تمیز کردن سنگ فیروزه باید توسط دست و آب ولرم شستشو داده شود .تمیز کردن و به سازی شامل واکس زدن برای طول عمر این کانی مفید است.
نحوه شارژ سنگ فیروزه
برای اینکه سنگ فیروزه ، خاصیت اولیه خود را داشته باشد باید آن را مجدد شارژ کنید .شستن سنگ فیروزه و پاک کردن ناخالصی های آن برای شارژ سنگ فیروزه کافی است . گاهی اوقات شما از سنگ فیروزه جهت دریافت انرژی استفاده می کنید.
ممکن است این سنگ قبل از شما مورد استفاده شخصی بیمار و یا با ناراحتی خاصی بوده است . با اینکه از نظر فیزیکی آسیبی به شما وارد نمی شود ، ولی امکان انتقال افکار پریشان و انرژی منفی شخص قبلی را دارد که می تواند شما را آزار دهد .بنابراین بهتر است که دوباره شارژ شود.
آب ،خاک ، آتش و نمک دریا از عوامل پاک کننده سنگ هستند . شما می توانید سنگ فیروزه را در حدود 1 تا چند ساعت در آب ، خاک و یا نمک دریا قرار دهید گاهی هم می شود سنگ را روی شعله شمع قرار داد تا دوباره شارژ شود.
بهتر است برای نظافت آن و همچنین شارژ سنگ، هنگام شستن دستان خود ، روی نگین فیروزه خود نیز آب ریخته و دست بکشید تا اگر احتمالا مواد مضر با سطح آن برخورد کرده، به طور کامل برطرف شود، البته توجه داشته باشید که مواد شوینده تماسی با سنگ فیروزه نداشته باشند.
چگونه سنگ فیروزه زنده میشود
چگونه سنگ فیروزه زنده میشود را در این قسمت برای شما توضیح خواهیم داد، البته قبل از آن باید به یاد داشته باشید که انجام بعضی از روش ها برای زنده سازی سنگ فیروزه ممکن است ساده باشد و خودش را ما در خانه بتوانید انجام دهید. اما باید دقت داشته باشید روش هایی هستند که نتیجه های بهتری به شما خواهند داد و از طرفی پیچیده تر هستند، این روش ها باید توسط افراد متخصص و خبره انجام شود.
- شما می توانید سنگ فیروزه خود را با استفاده از پودر ماشین لباسشویی و آب گرم تصفیه شده و بدون کلر تمیز کنید، اما باید به یاد داشته باشید که حرارت بیش از حد آب می تواند به این سنگ آسیب برساند و همچنین در چنین شرایطی شما باید در خشک کردن سنگ دقت بسیار زیاد داشته باشید.
- واکس زدن به فیروزه یکی از روش هایی است که اصطلاحاً به آن رزین کاری فیروزه نیز گفته می شود. در این روش برای احیای سنگ فیروزه از مواد شیمیایی مخصوصی استفاده می کنند. این روش در صنعت سنگهای زینتی، به عنوان یک روش مدرن شناخته می شود.
- پیشگیری از آسیب دیدن فیروزه و تغییر رنگ آن، می توان گفت که بهترین روش برای نگهداری از فیروزه است. چرا که ممکن است روش های زنده سازی سنگ فیروزه برای شما عمل نکنند و نتواند به نتیجه دلخواه خود برسید.
برگرداندن رنگ سنگ فیروزه
برگرداندن رنگ سنگ فیروزه معمولاً طی چند مرحله انجام میشود که این عمل بهسازی سنگ فیروزه نیز می گویند و معمول ترین روش برای انجام آن واکس زدن سنگ می باشد. زمانی که شما از واکس زدن برای بازگرداندن رنگ فیروزه استفاده میکنید، باعث می شوید که سختی آن افزایش پیدا کند و همچنین دوام کانی فیروزه نیز افزایش یابد تا مدت زمان بیشتری از زیبایی این سنگ استفاده کنید. منظور از واکس فیروزه نوعی از این مصنوعی می باشد که با استفاده از روش های تخصصی، از آن برای بازگرداندن رنگ فیروزه استفاده می شود. انجام عملیات واکس زنی، بهسازی یا رزین کاری فیروزه زبانی که به شکل دقیق و اصولی انجام شود، باعث افزایش ارزش و قیمت این سنگ خواهد شد، اما اگر این کار به شکل اصولی انجام نشود ممکن است که آسیب های جدی به سنگ شما وارد کند.
روش پاکسازی سنگ فیروزه
روش پاکسازی سنگ فیروزه که می توانید آن را به سادگی و در خانه انجام دهید، استفاده از نمک دریایی خشک شده می باشد که باید در فاصله های زمانی مشخص انجام شود تا نتیجه ایده آل این روش را بگیرید. ممکن است در مواردی شنیده باشید که نور خورشید نیز می تواند به پاکسازی سنگ فیروزه کمک کند، اما بهتر است بدانید که این حرف ها شایعاتی بیش نیست و شما نباید به هیچ عنوان سنگ فیروزه خود را در معرض نور خورشید قرار دهید؛ چرا که این کار باعث می شود آسیب های بیشتری به سنگ شما برسد. نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که سنگ های فیروزه بسیار حساس هستند و دارای بافت نرم تری نسبت به سایر کانی های مشابه می باشند، همین موضوع باعث آسیب پذیری بیشتر آنها خواهد شد و همین جاست که شما باید توجه بیشتری به امر نگهداری آنها داشته باشید.
تمیز کردن سنگ فیروزه
روش های تمیز کردن انگشتر فیروزه عبارتند از :
استفاده از آب ولرم
برای تمیز کردن سنگ فیروزه با استفاده از آب ولرم فقط زمانی توصیه می شود که فیروزه با مواد شیمیایی تماس پیدا کرده است. در این صورت شما باید فیروزه را به آرامی با آب ولرم شست و شو داده و بلافاصله با یک دستمال نرم و لطیف به طور کامل خشک کنید.
برای پاک کردن گرد و خاک سنگ فیروزه در صورت چرب نشدن آن ، می توانید دستان خود را کمی با آب مرطوب کنید ، سپس دست خود را روی فیروزه بکشید تا گرد و غبار از روی آن پاک شود.
استفاده از پارچه چرمی
اگر در منزل پارچه چرمی دارید به راحتی می توانید سنگ فیروزه خود را تمیز کنید . برای انجام این کار تکه ای از پارچه چرمی را روی فیروزه بکشید. بعد از تمیز کردن فیروزه شاهد جلا و درخشندگی هر چه بیشتر سنگ فیروزه خواهید شد.
استفاده از نمک دریایی خشک
روش دیگری که در تمیز کردن سنگ فیروزه به کار می رود استفاده از نمک دریایی خشک است. در هنگام استفاده از این روش، شما باید مقداری نمک دریایی خشک تهیه کنید و آن را روی سنگ فیروزه قرار دهید تا با گذشت زمان فیروزه تمیز شده و درخشندگی و جلای خود را دوباره به دست آورد.
استفاده از پارچه نخی
اگر سنگ فیروزه شما آغشته به مواد قلیایی و اسیدی نشده است، یک پارچه نخی نرم برای تمیز کردن آن کافیست . پارچه را پس از مرطوب کردن روی نگین بکشید. تا آلودگی های روی سنگ پاک شوند.همانطور که گفته شد سنگ فیروزه حساسیت زیادی دارد و ممکن است هنگام تمیز کردن آسیب ببیند . بنابرای فواصل تمیز کردن آن را بیشتر نمایید.بیشترین صدمه ایکه به فیروزه می تواند وارد شود ، ایجاد خراش روی آن است . بهترین روش برای تمیز کردن ، استفاده از پارچه ای نرم و لطیف است تا از این طریق بتوانید از ایجاد خراش روی آن جلوگیری نمایید.
نکاتی مهم در مورد نگهداری از سنگ فیروزه
قبل از آنکه به روش های تمیز کردن انگشتر فیروزه بپردازیم نکاتی را در مورد نگهداری از سنگ فیروزه بیان می کنیم. همانطور که قبلاً نیز ذکر کردیم فیروزه سنگی ارزشمند و گرانبهاست که در عین حال که از صاحب خود در برابر خطرات محافظت می نماید و بدی ها را از او دور کرده و برکات فراوانی را نصیب او می کند نیاز به مراقبت و نگهداری دارد. از جمله مواردی که هنگام استفاده از فیروزه باید به آن ها توجه شود به شرح زیر است:
- فیروزه نباید در داخل آب قرار بگیرد. بنابراین از قرار دادن آن در داخل آب خودداری کنید.
- هرگز نباید زیورآلات فیروزه خود از جمله انگشتر را در معرض حرارت زیاد همچون حرارت ناشی از کتری، سماور، شسوار، بخاری و غیره قرار دهید. این کار به فیروزه آسیب خواهد زد.
- چنانچه سنگ فیروزه خیس است و شما می خواهید آن را خشک کنید بهتر است آن را حداقل به مدت ۲۴ ساعت در یک محل خشک و گرم در کنار یک لامپ مهتابی قرار دهید تا فیروزه بدون هیچ آسیبی به طور کامل خشک شود.
تمیز کردن انگشتر فیروزه از مواد شیمیایی
- فیروزه سنگی است که به مواد شیمیایی، مواد قلیایی و اسیدی، تمیز کننده های قوی و مواد شوینده همچون آنزیم های پاک کننده و یا وایتکس بسیار حساس است. بنابراین تا حداقل امکان فیروزه را از این گونه مواد دور کنید و از تماس مستقیم آن با مواد شیمیایی جلوگیری نمایید. حتی بهتر است هنگام کار با این گونه مواد فیروزه را از دست خود خارج کنید و یا این که حتماًً از دستکش استفاده نمایید.
- زمانی که دست خود را با مایع دستشویی و یا صابون شست و شو می دهید سعی کنید فیروزه را از دست خود خارج کنید. چنانچه این امکان وجود نداشت تا فیروزه را از دست خود خارج کنید حتماً پس از شست و شو، تمیز کردن انگشتر فیروزه را در دستور کار خود قرار دهید و به طور دقیق نگین را بررسی کنید تا کف صابون و یا مایع دستشویی پشت آن باقی نماند.
مراقبت از تماس فیروزه با روغن ها و تابش نور
- زمانی که تصمیم دارید به مدت طولانی از زیورآلاتی که نگین فیروزه دارند استفاده نکنید، آن ها را داخل خاک اره و یا پنبه قرار دهید و در یک سلفون بپیچید. هوای سلفون را خارج کنید تا فیروزه در معرض هوا نیز قرار نگیرد. با این کار هم عمر فیروزه خود را افزایش می دهید و هم این که خواص آن را حفظ می نمایید.
- فیروزه خاصیت جذب مایعات و انواع روغن ها را دارد، بنابراین هنگام استفاده از آن باید مراقب باشید تا با مایعات و روغن ها تماس پیدا نکند، چرا که در صورت تماس با این گونه مواد فیروزه رنگ خود را از دست خواهد داد.
- هرگز فیروزه را در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار ندهید. چرا که با این کار آب طبیعی موجود در آن تبخیر خواهد شد و خاصیت فیروزه از بین خواهد رفت.
مراقبت از تماس فیروزه با کرم های آرایشی و عرق بدن
- تماس با کرم های آرایشی، عطر و ادکلن، صابون و چربی و نیز کدورت و آلودگی هوا می تواند منجر به تغییر رنگ فیروزه شود. بنابراین سعی کنید فیروزه از این گونه مواد دور نمایید.
- در برخی مواقع رنگ فیروزه قابل برگشت است اما در برخی مواقع مخصوصاً زمانی که فیروزه با مواد شیمیایی آن هم به مدت طولانی تماس برقرار می نماید و دچار تغییر رنگ می شود، رنگ آن دیگر قابل برگشت نخواهد بود.
- عرق بدن نیز می تواند منجر به تغییر رنگ فیروزه شود. چنانچه هنگام استفاده از انگشتر فیروزه عرق کردید، سریعاً عرق دستانتان را تمیز کنید تا با فیروزه تماس پیدا نکند.
حال که با روش های مراقبت از سنگ فیروزه آشنا شدید بهتر است با شیوه تمیز کردن انگشتر فیروزه نیز آشنا شوید تا بتوانید با رعایت آن ها از خواص بی نظیر سنگ فیروزه بهره مند شوید.