در همه ی کشورها کانون وکلای دادگستری وجود دارد، کانون وکلای دادگستری در ایران به عنوان یک انجمن غیردولتی و غیر وابسته شناخته می شود که در سال ۱۳۳۱ طی لایحه ای به وجود آمد این مرجع از کهن ترین سازمان های مردم نهاد و با هدف حمایت و نظارت بر امور وکلا می باشد. در برخی مناطق کانون وکلای دادگستری وجود ندارد، برای تشکیل این کانون بایستی ۶۰ وکیل دادگستری به شغل وکالت مشغول باشند. در غیر این صورت تا مدت زمان تشکیل کانون، وکلای آن حوزه تحت فرمان مقررات کانون وکلای مرکز می باشند.
سابقه تاریخی کانون وکلای دادگستری
از آنجا که دادخواهی برای اکثر افراد، به عللی از قبیل بی اطلاعی از مقررات یا نداشتن قدرت بیان مشکل بود، معمولا برای رفع این مشکل به یکی از معتمدین خود که آشنا با قوانین و قواعد دادگاه ها و دارای حسن بیان و قدرت استدلال بود مراجعه می کردند، تا به جای آنان و برای آنها دادخواهی کند، به تدریج این افراد حرفهای در دفاع از دعاوی جهت حمایت و تدوین حقوق خویش و ایجاد ضوابط و مقررات برای ورود به این حرفه مجامعی تشکیل دادند که به کانون وکلای دادگستری شهرت یافت.
وظایف کانون وکلا
وظایف کانون وکلا به قرار زیر است:
- دادن پروانه وکالت به داوطلبانی که واجد شرایط قانونی باشند
- اداره امور راجع به وکالت دادگستری و نظارت بر اعمال وکلا
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلا به وسیله دادسرا و دادگاه انتظامی وکلا
- معاضدت قضایی
- فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی وکلا
ارکان کانون وکلای دادگستری ایران
همانطور که اشاره کردیم، کانون وکلا انجمن غیردولتی است که در هر کشوری به صورت مستقل فعالیت می نماید. در ایران کانون وکلا از ارکان خاصی تشکیل می شود. ارکان اصلی این کانون به شرح زیر می باشد:
- هیئت عمومی
- هیئت مدیره
- دادسرای انتظامی وکلا
- دادگاه انتظامی وکلا
البته بخش های دیگری نیز در کانون وکلای دادگستری وجود داشته و به فعالیت مشغول هستند؛ اما مهم ترین و اصلی ترین بخش های این کانون موارد بالا هستند. هر کدام از این ارکان نیز مسئولیت ها و وظایف خاص خود را داشته و از اعضای مخصوص به خودی نیز تشکیل می شوند.
-
اعضای هیئت عمومی کانون
اعضای هیئت عمومی کانون وکلا از وکلای پایه یک و دو فعال در هر منطقه تشکیل می شود. طبق ماده 3 قانون استقلال کانون وکلا، هر وکیلی که پروانه وکالت دریافت کرده و در این حوزه مشغول به فعالیت شود، مشروط به قوانین خاصی مانند نداشتن سوءسابقه در عضویت هیئت عمومی کانون وکلا قرار خواهد گرفت.
-
اعضای هیئت مدیره
اعضای هیئت مدیره این کانون متشکل از 5 عضو اصلی. 3 عضو علی البدل می باشد. البته کانون وکلای مرکز استثنائا از 12 عضو اصلی و 6 عضو علی البدل تشکیل می شود. اعضای هیئت مدیره در این کانون با بررسی شرایط مندرج در قانون به مدت دو سال انتخاب می شوند و رئیس هیئت مدیره رئیس کانون را نیز به عهده خواهد داشت.
-
دادسرای انتظامی کانون وکلا
این دادسرا همانظور که از اسمش پیداست، مرجعی برای رسیدگی به تخلفات وکلای مشغول در این حوزه می باشد. بعد از احراز تخلف هر وکیل، این دادسرا به مسئله ورود کرده و مسائل مربوطه را بعد از تحقیق به دادگاه انتظامی وکلا برای رسیدگی ارجاع می دهد.
-
دادگاه انتظامی
اعضای دادگاه انتظامی وکلا متشکل از سه نفر وکیل پایه یک دادگستری است که توسط هیئت مدیره تعیین و به مدت دو سال در این پست مشغول به خدمت رسانی می شوند. مسئولیت صدور حکم برای وکلای متخلف به عهده این نهاد نظارتی در کانون وکلا می باشد.
تعریف وکیل و انواع آن
