دهستان جاسب
یکی از دهستان های بخش مرکزی شهرستان دلیجان استان مرکزی ایران است.
این دهستان در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان دلیجان و در نزدیکی سد پانزده خرداد واقع شده و شامل ۷ پارچه آبادی است که نام جاسب را برخود دارد. این منطقه متشکل از روستاهایی است نه چندان بزرگ. بیجگان(شهیدیه)- وشتکان -وسقونقان-هرازجان(هزار جوان)- زُر- واران و کروگان. این ۷ آبادی در دره ای به طول ۵۰ کیلومتر در راستای رود ازنا قرار دارند.
مذهب
امروزه همه مردم جاسب مسلمانان شیعه هستند ولیکن بخش کمی از مردم جاسب در قدیم مذهب بهایی داشتند. به طوری که در سال ۱۹۵۰ میلادی بیش از نیمی از مردم کروگان بهایی بودند. روستای دیگری که تعدادی خانواده بهایی داشت وسقونقان بود. در ماه رمضان سال ۱۹۵۵ میلادی شیخ محمد تقی فلسفی که روحانی بود بزرگترین تبلیغات علیه بهاییان را شروع کرد. بعد از اینکه از شاه برای ادامه سخنان ضد بهایی اجازه گرفت شروع به صحبت در مورد بهاییان در خطبه های نماز جمعه کرد. درگیریهای شدیدی بین مسلمانان و بهاییان صورت گرفت و بسیاری از بهاییان کشته شده، اموالشان از آنان گرفته شده و از پستهای دولتی منع شدند. در این زمان بسیاری از آنان برای یافتن زندگی بهتر به تهران مهاجرت کردند.[۱] همچنین بعد از انقلاب اسلامی تمامی زمین ها و اموال آنان توسط سازمان اوقاف و امور خیریه تصرف و بعدها به مردم همان منطقه فروخته شد.
زبان
دو روستای واران و زر از این منطقه هنوز به زبان راجی حرف می زنند.
آثار باستانی جاسب
از آثار باستانی جاسب می توان به قبرستان قدیمی واران، تپه ی قلعه كوه امام علی، تپه ی قلعه سرخ، تپه ی قلعه وشتگان، تپه ی قلعه و سقونقان، مسجد جامع و امام حسن بیجگان، برج روستای هرازجان، تپه ی قلعه كوه امام ولی روستای كروگان، غار سیجان در ضلع شمالی روستای واران و سنگ نوشته های قبرستان روستای بیجگان نام برد كه همگی شماره ثبت میراث فرهنگی كشور را دارند.
اماکن زیارتی جاسب
امامزاده اسحاق(ره): ساختمان اين امامزاده بيرون از روستاي بيجگان جاسب قرار دارد و از آثار دوره صفوي است. در اين زيارتگاه امامزادگان اسحاق و عيسي از نوادگان امام جعفرصادق(ع) و زني به نام مريم كه مادر عيسي خوانده ميشود، مدفونند که به بارگاه عيسي بن مريم شهرت يافته است.
امامزاده حمزه(ع): اين امامزاده پسر عون بن علي بن ابيطالب(ع) است و زيارتگاه در ابتداي روستاي كروگان جاسب در دامان كوه واقع است.
پناهگاه حیات وحش جاسب
پناهگاه حیات وحش جاسب با مساحتی بالغ بر 17 هزارو 770 هکتار در سال 1381طی مصوبه شماره 245 مورخ 21/3/1381شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست. میان پوشش جانوری جاسب میتوان گونه هایی همچون پلنگ، گراز، گرگ، بز و پازن، قوچ و میش، آهو، خرگوش و پرندگانی همچون عقاب دوبرادر، قرقی، تیهو، دلیجه، بلدرچین و سارگپه را سراغ گرفت. همچنین بخشی از زیستگاه جاسب در بلندی های کول آل و کوه تخت و کوه ولیجا گونههای گیاهان گرمسیری و جاندارانی همچون بز و پازن و کبک و پلنگ دارد.
ویژگیهای منطقه
این منطقه محل تلاقی رویشگاه زاگرس با ارتفاعات مرکزی ایران است. از گونه های مهم گیاهی میتوان از بادام کوهی، بنه، زرشک، زالزالک و فرفیون و از گونههای مهم جانوری میتوان از بز و پازن، قوچ و میش، آهو، پلنگ و گرگ، بلدرچین و سارگپه نام برد.
منطقه جاسب به دلیل شرایط کوهستانی دارای زیستگاههای جنگلی، خشکی پسند، مناطق مرتفع و صخره ای، زیستگاه جنگلی است که در بخش بسیار محدودی از اراضی غربی و جنوب غربی این منطقه به صورت نوار باریکی به سمت شمال شرقی منطقه به شمار میروند و گونههای پسته و بادام کوهی از عناصر اصلی پوشش جنگلی منطقه است.
جنگلهای مذکور به دلیل محدودیت سطح گسترش آنها در منطقه و استان از ارزش حفاظتی برخوردار بوده و نیازمند توجه بیشتری در این خصوص است و زیستگاه خشکی پسند دارای رویشهای مختلف درختچه ای کوتاه، گیاهان پشتهای، علفی و پایا و یک ساله که محل زیست جانورانی نظیر قوچ و میش و گرگ، روباه، خرگوش، کبک و بسیاری جوندگان و خزندگان است. زیستگاه مناطق مرتفع و صخره ای در ارتفاعات کول آل و کوه تخت و کوه ولیجا دارای رویش های گرمسیری گونه های بالش وش و پشته ای که محل زیست بز و پازن و کبک و پلنگ بوده است.
کوههای مهم منطقه
جاسب منطقهای کوهستانی که سیمای آن از کوههای خشک صخرهای، درهها، تپه ماهورهای مرتفع کوههای استپی تا دشتی متغیر است. بلندترین ارتفاع آن قله کوه ولیجا با ارتفاع 3151 متر و حداقل ارتفاع آن در تنگه رودخانه ازنا با ارتفاع 180 متر منظره ای متفاوتی را ارائه می نماید. از مهمترین كوههاي منطقه جاسب میتوان به کوههای زیر اشاره کرد:
- تخت سرحوض: اين كوه با ارتفاع 3142 متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه شمال جنوبي بوده و مختصات جغرافيايي آن بطول 50 درجه و 49دقيقه و عرض 34درجه و13دقيقه است.
- ولجيا: اين كوه با ارتفاع 3144 متر در دهستان جاسب واقع شده است.جهت كوه شمال غربي جنوب شرقي بوده و مختصات جغرافيا يي آن بطول50درجه و 54 دقيقه و عرض 34درجه و 8دقيقه است.
- سلالت: با ارتفاع 2939 متر در دهستان جاسب واقع شده است. و جهت كوه شمال جنوبي بوده و مختصات جغرافيا يي آن به طول 50 درجه و 52 دقيقه و عرض 34درجه و6دقيقه است.
- برزه: اين كوه با ارتفاع2795متر متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه جنوبي شمالي بوده ومختصات جغرافيا يي آن بطول 50درجه و53دقيقه وعرض 34درجه و10دقيقه است.
- گرگو: اين كوه با ارتفاع2845 متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه شمال شرقي جنوب غربي بوده و مختصات جغرافيا يي آن بطول50درجه و 52 دقيقه و عرض 34درجه و 11دقيقه است.
مسیردسترسی
اگر شما مایلید از تهران به سمت جاسب بروید، مسیر این گونه است: از جاده قدیم قم به اصفهان، پس از پشت سر گذاشتن سلفچگان به سمت دلیجان ادامه مسیر دهید و حدود 5 کیلومتر مانده به دلیجان در حالی که سد پانزده خرداد را در سمت راست خود مشاهده میکنید، دوربرگردان را به سمت روستای جاسب برگردید.
روستای تاریخی میمند در کدام استان واقع شده است و جاذبه های گردشگری آن چیست؟
