شهرستان دیلم یکی از شهرستانهای عرب نشین استان بوشهر در جنوب ایران است. شهرستان دیلم در تاریخ ۹ مهر ۱۳۷۴ با مرکزیت شهر بندر دیلم تأسیس گردید. شهر امام حسن دیگر شهر آن است. طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهرستان ۳۴٬۸۲۸ نفر می باشد.شهرستان دیلم از شمال به استان خوزستان وازجنوب به شهرستان گناوه ، از غرب به خلیج فارس واز مشرق به استان كهكیلویه وبویراحمد محدود است . مركز این شهرستان بندردیلم است. بندردیلم یكی از قدیمی ترین بنادرجنوبی ایران است كه دارای آب وهوای گرم ومرطوب است كه درتابستان بادهای گرم نیز به شدت گرما می افزاید. این شهرستان شامل دوبخش مركزی وبهرگان وچهاردهستان به نام های لیراوی جنوبی لیراوی میانی لیراوی شمالی وحومه با٤٣روستامی باشد . حوزه سیاسی دیلم وجلگه لیراوی دربیست ودوم مهرماه ٧٤ باتصویب هیئت دولت به دوبخش مركزی وبهرگان تقسیم شد.جمعیت منطقه دیلم بابیش از ٢٩...نفرجمعیت شهری وروستایی درمساحتی نزدیك به ١٦٩٨كیلومترمربع باتوجه به موقعیت از مناطق قابل توجه استان بوشهرمحسوب می گردد .براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس مسكن از كل جمعیت این شهرستان ٦٥.٤درصد ساكن نقاط شهری و٣٤.٢درصدساكن نقاط روستایی ومابقی غیرساكن بودند. تراكم جمعیت دراین شهرستان ٨-١نفردرهركیلومترمربع می باشد .
موقعیت جغرافیایی دیلم
شهرستان دیلم از شمال به شهرستان بهبهان و بندر هندیجان (از استان خوزستان) از شرق استان کهگیلویه و بویر احمد، از جنوب شهرستان گناوه و از غرب به خلیج فارس محدود می باشد.
مردم شناسی دیلم
مردم دیلم از نژاد لر هستند و زبانشان لری جنوبی می باشد.اهالی شهرستان دیلم از نژاد لر و شیعه دوازده امامی اند و به زبان لری لیراوی سخن می گویند.
جاذبه های گردشگری دیلم
اگر با دیلم آشنایی ندارید و یا این که برای نخستین بار نام این مکان را شنیده اید، در ادامه معروفترین و دیدنی ترین جاذبه های گردشگری دیلم را به شما عزیزان معرفی می کنیم تا با دید بازتری به این دیار سفر کنید.
پلاژ و ساحل ماسه ای دیلم
یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری این شهرستان پلاژ فوق العاده زیبا و ماسه ای بندر دیلم است که دارای ماسه های نرم و یک دست بوده واز خور یُفره (آبراه اصلی دیلم) تا خور جِن (یکی از خورهای معروف دیلم) کشیده شده و بدون اغراق می توان گفت که یکی از بی نظیرترین سواحل استان و حتی کشور به حساب می آید. وسعت ساحل زییای دیلم و ماسه های نرم آن موجب شده تا مسافران نوروزی همه ساله با خودروهای خود تا کنار آب رفته و از نزدیک از دریا و هوای مطبوع بهاری لذت ببرند و به شنا در دریا، قایق سواری، اسب سواری، موتورسواری و ماشین سواری بر روی ماسه های نرم ساحلی بپردازند.
بندر امام حسن
بندر امام حسن در 30 کیلومتری شهرستان دیلم با وجود تفرجگا ها و جاذبه های گردشگری مکان مناسبی برای اقامت مسافران نوروزی است.وجود پارک ساحلی خلیج فارس، پارک سینیز، نخلستان و بقعه امامزاده امام حسن (ع) از مکان های دیدنی این شهر است. پارک ساحلی خلیج فارس و سینیز و همچنین چشم انداز غروب زیبای خورشید از کنار نخلستان امام حسن در کنار تاسیسات عظیم نفت فلات قاره جلوه زیبایی به این بندر داده و آنرا جزو یکی از سواحل زیبای استان بوشهر و از مناطق دیدنی شهرستان دیلم کرده است.
بندر تاریخی حماد
بندرحماد در شمال بندردیلم از دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان است که با طبیعت زیبا و بِکر،سایه سار درختان کهور،آرامش و سکوت جزیره،نرمی ماسه های دست نخورده و غروب زیبای خورشید جلوه ای وصف ناپذیریی از خلقت خالق یکتا را برای هر دوستدار طبیعت و گردشگری ترسیم کرده است. وجود انواع گَبگابهای (خرچنگ) کوچک و بزرگ، گُچ (صدف) ، گوش ماهی، حلزون و شِلَمبو (نوعی ماهی دوزیست ) از دیگر زیبایی های این بندر تاریخی و قدیمی است.
تفرجگاه ها
علاوه بر ساحل، پارک آبی خاکی دیلم، پارک جنگلی عامری، جنگل بیدو، کوه بیکس و جنگل دره امیری نیز از جمله تفرجگاه های شهرستان دیلم است که در ایام نوروز میزبان گردشگران و مسافران نوروزی است تا اوقات خوشی را برای خود رقم بزنند.
قلعه حصار دیلم
قلعه حصار قلعه ای تاریخی است که با ۴۰۰۰ متر مربع مساحت، در روستای حصار از توابع شهرستان دیلم قرار دارد. حدود ۱۱۰ سال پیش، این قلعه توسط آقا خان لیراوی و حاکم دهقان لیراوی ساخته شد. چهار برج قلعه محل نگهبانی تفنگ چیان خارک بوده است. همچنین ۱۵ اتاق و یک حمام هم در این قلعه وجود دارد که حمام آن دارای خزینه با آب گرم بوده است. سقف را با بوریا و چوبی بسیار محکم به نام چندل پوشانده اند. در ساخت اتاق ها نیز از چوب ساج و ملاتی محلی به نام چاری استفاده شده است. این بنا از قلعه های زیبای حاشیه خلیج فارس به شمار می رود.
بازار کویتی ها و بازارچه ساحلی
بازار کویتی ها در مرکز شهر و بازارچه ساحلی در انتهای خیابان ساحلی جنوبی ازدیگر جاذبه های گردشگری و قابل سرمایه گذاری این شهرستان است و یکی دیگر از عوامل حضور مهیمانان و گردشگران نوروزی در این منطقه وجود همین دو بازار مهم و معروف دیلم است.
بازار تاریخی دیلم
برپایی بازارچه فصلی دستفروشان در ایام نوروز در کنار ساحل دیلم از دیگر جاذبه های این شهر توریستی است که عرضه انواع اجناس ایرانی و خارجی در غرفه های کوچک و بزرگ به قیمت مناسب و هیاهوی بازارچه و شلوغی آن علاوه بر مسافران نورزوی، دیلمی ها رو هم در ایام نوروز به این بازارچه می کشاند. اجناس خارجی در این شهر با قیمتی کمتر از بازار ایران به فروش می رسند به طوری که از استان های همجوار و حتی دیگر استان ها برای خرید به این شهر می آیند. به همین دلیل در ایام تعطیل شلوغ ترین شهر استان بوشهر است.
اسکله صیادی و تجاری دیلم و بازار ماهی فروشان
اسکله صیادی و تجاری دیلم و همچنین بازار ماهی فروشان ازدیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان بوده که موجب شده تا گردشگران با حضور در کنار لنجهای صیادی و باری و تماشای خور و لنجها و قایق ها و خرید ماهی و میگوی تازه از این بندر زیبای جنوبی لذت ببرند.
کمپینگ ساحلی
وجود سه کمپینگ اقامتی در خیابان ساحلی، کنار بازارچه ساحلی و گلزار شهدای گمنام این شهر که دارای پارکینگ، آلاچیق، آبخوروی، تانکرهای مخصوص شستشو، اقامتگاه مناسب و امن، مساجد قلعه و اشرف و نور، رستوارن ها و کبابی ها و امکان فروش مواد غذایی، سرویس های بهداشتی و حمام عمومی هستند، فضای مناسب و امنی را برای اقامت و حضور طولانی مدت گردشگران و میهمانان در ایام نوروز و سایر ماه های سال فراهم کرده است.
بناهای تاریخی و مذهبی
خرابه های بندر مهروبان (24 کیلومتری شمال بندر دیلم)، امام زاده حسن (شهر امام حسن)، عمارت تاریخی حاج رئیس التجار و عمارت دیلمی پور، امام زاده بی بی حلیمه، کاروانسرای حاج حسن خان لیراوی، قلعه چاه تلخ، قلعه آقاخان مسیح خان در روستای باستین، آب انبارهای سنگ و ساروج در محوطه تاریخی اسلجان در روستای شهرویران و… از آثار مذهبی و تاریخی در شهرستان دیلم است.در مورد بناهای تاریخی در بندر دیلم متأسفانه جز اندک بناهای مخروبه ای بجا نمانده قلعهٔ آقا خان لیراوی واقع در روستای حصار در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب بندر دیلم این قلعه بجا مانده از دوره قاجار می باشد که آقا خان لیراوی که بر دشت لیراوی چوب حکومت می راند در آن می زیسته این قلعه دارای چهار برج دیدبانی، شاهنشین، تعدادی اتاق درونی و اندرونی، سیاه چال و بخش های دیگری بوده که امروزه بخش های زیادی از آن در اثر بی توجهی متولیان آن تخریب شده. در شهر دیلم نیز امارت حاج رئیس دیلمی پور که به بجا مانده از عهد قاجاری است همچنان پابرجاست رضا شاه پهلوی زمانی که برای دست گیری شیخ خزعل در خوزستان عازم آنجا بوده از بوشهر با کشتی به دیلم می آید و یک شب را در امارت دیلمی پور بیتوته می کند و از دیلم به اهواز می رود. یکی دیگر از امارت های قدیمی در بندر دیلم منزل مرحوم حاج بشیر بشیری است که در حدود سال ۱۲۵۰ شمسی ساخته شده و اولین ساختمان شهرداری بندر دیلم در سال ۱۳۳۴ در این امارت شروع به کار کرد و خوشبختانه این بنا به همت نوادگان حاج بشیر مرمت و بازسازی شد و هم اکنون در آن سکونت دارند امروزه به دلیل رشد روزافزون ساختمان سازی های جدید و مدرن و با توجه به قرار گرفتن بازار بندر دیلم در محدوده بافت قدیم شهر متأسفانه بخش اعظمی از بناهای تاریخ دار و شناسنامه دار دیلم جای خود را به پاساژهای چند طبقه و پر زرق و برق امروزی داده اند و چیزی از آنها به جا نمانده از دیگر بناهای دیدنی دیلم مسجد نور واقع در خیابان ساحلی می باشد که با معماری منحصر به فرد و دیدنی ساخته شده و مزین به تکه ای از (پرده کعبه) می باشد.
و در پایان...
شهرستان دیلم یکی از شهرستانهای عرب نشین استان بوشهر در جنوب ایران است.شهرستان دیلم از شمال به استان خوزستان وازجنوب به شهرستان گناوه ، از غرب به خلیج فارس واز مشرق به استان كهكیلویه وبویراحمد محدود است . مركز این شهرستان بندردیلم است . بندردیلم یكی از قدیمی ترین بنادرجنوبی ایران است كه دارای آب وهوای گرم ومرطوب است.بندر دیلم (Bandar Deylam) شهرستانی است که آوازه اش با شرجی و گرما، تجارت و دریانوردی، صید ماهی و میگو و غذاهای بومی و محلی همچون قلیه ماهی، مچبوس ماهی و لِلَک عجین شده است. دیلم شمالی ترین شهرستان استان بوشهر و در ۲۰۰ کیلومتری مرکز استان واقع شده است. شهرستان دیلم ۶۵ کیلومتر با ساحل نیلگون خلیج همیشه فارس همجواری دارد. این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و امام حسن و دو شهر بندری دیلم و امام حسن بوده و دارای ۳۷ روستا از عامری در شمالی ترین نقطه آن تا شیرونک در جنوبی ترین نقطه آن است.
معرفی شهر زیبا و باشکوه لنده
