دکتر کریم مجتهدی معلمی برای تمام فصول 

ایمان به کار فلسفی و تلاش برای فربه تر کردن فرهنگ ایران یکی از شاخص ترین ویژگی های دکتر کریم مجتهدی طی 75 سال فعالیت علمی و آکادمیک در ایران بود. او باور داشت که بنیاد هر فرهنگی تفکر در معنای عمیق آن است که فلسفه آن را نمایندگی می کند. به باور دکتر مجتهدی ملتی که فلسفیدن را سبُک می شمارد، فرهنگی سست بنیاد و مستعجل خواهد داشت. تمام جان و زبان او وقف مشق تفکر و آموختن و آموزش فلسفه بود. او خود را یک دانشجو می دانست و بر همین سبیل نیز چه در مقام پژوهش و چه در مقام تدریس سلوک می کرد.

آثار قلمی استاد کریم مجتهدی حاکی از توجه تام و تمام او به ماهیت تاریخی و فرهنگی تفکر فلسفی است. او باور داشت که فلسفیدن بدون توجه به فراداده تاریخی و فرهنگی قوم بی معنا است هرچند توجه ویژه به تعامل فرهنگی و تعمیق فراداده ها از طریق ارزیابی و فهم نقادانه سنت های فکری و فلسفی غیرایرانی و غیراسلامی داشت. تبختر فرهنگی از نظر او، یکی از اصلی ترین عوامل جمود ذهنی و بن بست های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. گشودگی به ساحت تفکر و رواداری در عرصه نقادی تفکر یکی دیگر از ویژگی های این استاد بارع بود.

کریم مجتهدی در امتحان آگرگاسیون در فرانسه که یکی از دشوارترین امتحانات علوم انسانی در کل دنیا محسوب می شود با نمرات عالی پذیرفته شد. همان آزمونی که ژان پل سارتر فیلسوف برجسته فرانسوی پس از مردود شدن در بار اول مجبور به شرکت دوباره در آن شد. مجتهدی در فرانسه با فیلسوفان تراز اول زمانه در یکی از معتبرترین دانشگاه های جهان در پاریس تحصیل کرد. درس خواندن تحت نظر پیاژه و بزرگان فرهنگ فرانسه هیچگاه او را از داشته های فرهنگی و فراداده های فکری فلسفی وطن اش غافل نساخت.

مجتهدی کانت شناسی متبحر بود. او به صورت تخصصی بر روی فلسفه کانت کار کرد. کتاب های آموزشی درجه یکی را برای دانشجویان فلسفه و متعاطیان فکر فلسفی به یادگار گذاشت. علاقه وافری به فلسفه قرون وسطی داشت و کتاب های مهمی در این حوزه نیز به نگارش درآورد. اما این همه داستان مجتهدی در مسیر تحصیل و پژوهش و تدریس نبود. دکتر مجتهدی در فرانسه بر روی آثار فلسفی باباافضل کاشانی نیز کار کرد و باورمندانه به کاوش در فراداده های تاریخی و فلسفی و فرهنگی ایرانی پرداخت. چاپ انتقادی المشاعر ملاصدرا به اهتمام او نیز یکی دیگر از نشانه های علاقه او به فرهنگ و تمدن ایران است.

هرکسی که در کلاس درس او حاضر شده، خاطراتی دل انگیز از دقت و جدیَّت این استاد برجسته فلسفه دارد. وقت شناسی، علاقه به تدریس و تحقیق و نیز تشویق دانشجو به پژوهش از ویژگی های شخصیت آکادمیک دکتر مجتهدی بود. چنان کلاس های درسی اش مشحون از شنوندگان و علاقمندان به فلسفه بود که کسانی که علاقمند به حضور در کلاس های او بودند باید نام شان را در لیست حضور و غیاب ثبت می کردند. انضباط و همت وافر از دیگر ویژگی های برجسته مجتهدی بود.

دکتر کریم مجتهدی باور داشت که با تفکر و ترویج تفکر می توان راهی به رهایی از تنگناهای اجتماعی و سیاسی در ایران گشود. به باور او، بسیاری از مشکلات و درماندگی های ایران امروز ریشه در به محاق رفتن تفکر در اجتماع دارد. آثار قلمی او روان و بسیار خوش خوان است و طیف وسیعی از مسائل و مطالب فلسفه مدرن و معاصر ایران و جهان را در برمیگیرد. آشنایی با فلسفه غرب و نوع مواجهه او با این فلسفه مثال زدنی است. او همیشه بر فارسی نویسی و اجتناب از استحاله فرهنگی خصوصاً در استفاده جاهلانه و غیرآگاهانه از اصطلاحات فرنگی بدون اکتناه به درون مایه عمیق و تاریخی آن ها تأکید داشت.

دکتر کریم مجتهدی در 93 سالگی در بامداد روز دوشنبه 25 دی ماه 1402 دار فانی را وداع گفت ولی این پایان ماجرا نیست. آثار قلمی او و سلوک فکری و فلسفی اش می تواند طلیعه تجدید مطلعی نو در عرصه فرهنگ، تفکر و تأمل در ایران باشد. تواضع و اجتناب از غرور و سطحی بینی مهمترین ویژگی های شخصیتی این استاد بارع و برجسته است که می تواند چراغ راه پژوهشگران و معلمان فلسفه در تربیت نسل آینده باشد.