دلایل بروز قولنج در بارداری و روش های رفع آن
بارداری در واقع دورانی می باشد که در آن تغییرات بسیاری از لحاظ جسمی و روحی برای مادران رخ می دهد که در نتیجه آن امکان دارد در اثر عدم مراقبت های لازمه و شرایط حساسی که بانوان دارند درگیر مشکلات و ناراحتی های مختلفی شوند که در همین رابطه قصد داریم در این مطلب به منظور آگاهی شما عزیزان به بررسی دلایل بروز قلنج در بارداری و راه های رفع این مشکل بپردازیم.
قولنج چیست؟
قلنج دو تعریف متفاوت دارد. بنابراین در تعریف اینکه قولنج چیست؟ باید بگوییم که در گذشته زمانیکه بخشی از بدن دچار شکستگی و درد می شد می گفتند که قلنج کرده است.امروزه از این اصطلاح درباره اسپاسم و یا گرفتگی قسمتی از عضلات بدن استفاده می شود که اغلب این گرفتگی ها به ستون فقرات و عضلات گردن مربوط می شود.در واقع این روزها افراد شکستگی قلنج را زمانی انجام می دهند که در عضلات خود احساس درد و خستگی می کنند، با فشار آوردن به ناحیه مربوطه باعث شکستن قلنج شده و احساس راحتی می کنند.
گرفتگی عضلات امری طبیعی می باشد که همه انسان ها به آن دچار می شوند که علت عمده آن می تواند کم آبی در بدن، استفاده زیاد و طولانی مدت از عضلات، آسیب دیدگی جسمی و کمبود مواد معدنی و…. می باشد.بیشتر پزشکان درباره قلنج و شکستن آن بر این عقیده هستند که این حرکت می تواند یکی از نشانه های بیماری های روانی و اعصاب باشد که اگر گرفتگی عضلات به صورت مداوم انجام شود ممکن است که فرد دچار آسیب های مغزی شده و با فشاری که به روی نخاع در ستون فقرات به وجود می آید احتمال خطر بیماری ام اس نیز وجود دارد.
صدا دادن مفاصل هنگام شکستن قولنج
نظریه ی اینکه چگونه مفاصل صدای ترق و تروق می دهند به علت وجود حفره و شیار است. وقتی مفصل ترق و تروق می کند، حجم درون کیسه ی مفصل از طریق کشش افزایش می یابد. هنگامی که این اتفاق افتاد، به مایع سینوویال فشار وارد می آید. این فشار باعث می شود مقادیر کمی از هوای حل شده در مایع گرد هم آیند و حباب تشکیل دهند. سپس این حباب ها روی خودشان فرو می ریزند. شکل گیری این حباب ها و فرو ریختن آنها از طریق حفره باعث ایجاد صدای ترق و تروق می شود.
عوارض شکستن قولنج
اکثر پزشکان معتقد هستند که شکستن قولنج می تواند یکی از عوارض ابتلا شدن شما به آرتروز باشد.زمانی که شما دچار کاهش فشار عضلانی و لرزش دست و پا در سنین بالا می شوید و لرزش اندام های شما به دلیل اختلال در ارتباط گیرنده ها و عضلات به وجود می آید باعث می شود که شما دچار کاهش تمرکز و کنترل حرکت دقیق و کاهش ثبات مفصلی شوید.بنابراین با کشیدن پیش از اندازه مفصل های بدن کاری می کنید که بافت های اطراف مفاصل مانند عضلات، رباط ها و تاندون ها دچار آسیب های جدی و جبران ناپذیری شوند.از دیگر خطرات جدی که منجر به شکستن قولنج می شوند آسیب دیدن شریان های تغذیه کننده مغز و سایش تدریجی مهره ها می باشند.
درد قلنج در بارداری
یکی از ناراحتی های و مشکلات شایعی که امکان دارد مادران را درگیر نماید درد قلنج در بارداری می باشد که می تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد ولی در صورت مواجه با آن مادران باردار بایستی کاملا با احتیاط عمل نمایند تا مشکل و آسیب جدی سلامتی آن ها و جنینشان را تهدید نکند.برخی اوقات در زمان حاملگی بعد از انجام فعالیت و حرکت های عادی صدای شکستن قلنج به گوش می رسد که سبب استرس مادران و یا اطرافیان می شود بروز این امر به دلیل هورمون های ترشح یافته در دوران حاملگی می باشد که سبب شل شدن و سستی رباط ها می شوند و در اثر آن رباط ها خیلی راحت بر روی استخوان ها سر می خورند و در نتیجه صدا به وجود می آید.
انواع قلنج و گرفتگی عضلات در حاملگی
در ادامه انواع گرفتگی و اسپاسم در مادران باردار که ناشی از عوامل مختلفی می باشد را بیان کرده ایم.
- قلنج در قسمت عضله ها و درد شکم :در صورتی که مادران در قسمت شکم خود احساس درد و گرفتگی می کنند این امر در واقع به دلیل نوع غذای مصرفی می باشد.
- قلنج در قسمت عضله های پا :بروز درد در این قسمت از بدن در زمان حاملگی در سه ماهه دوم این دوران مشاهده می شود و با پیشرفت حاملگی شدیدتر می شود. پا درد به خاطر گرفتگی عضله های پا بخاطر بالا رفتن میزان وزن مادران می باشد. همینطور پا درد به علت اعمال فشار رگ های خونی در پا، نوسانات هورمونی یا کمبود کلسیم و منیزیم رخ می دهد که استحمام قبل از خواب به کم شدن درد ناشی از قلنج و گرفتگی در پا کمک رسانی می کند.
- قلنج در قسمت پشت بدن :پشت درد به این دلیل می باشد که جنین در حال رشد و نمو است که در نیمه دوم حاملگی دیده می شود و شامل دو نوع می باشد که از جمله آن ها می توان به درد در بخش پایینی پشت و درد در قسمت لگن اشاره کرد
نشانه های رایج بروز قلنج
- بروز سرماخوردگی
- گرفتگی ناگهانی عضلات در زمان سرفه کردن و خندیدن
- درجه حرارت زیاد بدن
- خونریزی کردن در قسمت واژینال
- بروز درد در قسمت شکم و بالای شانه
- ایجاد مشکل در زمان دفع ادرار
- بروز آکنه و شدت یافتن آن
- نداشتن علائم طبیعی بارداری
- داشتن احساس بد به صورت مداوم
- گرفتگی عضلات بیشتر از یک بار در طول روز
- بروز سرماخوردگی، حالت تهوع و استفراغ
دلایل اصلی ایجاد قلنج
- بالا رفتن میزان وزن با سرعت زیاد
- کم بودن میزان کلسیم
- کاهش پتاسیم
- کم بودن میزان سدیم
- مسدود شدن و کشیدگی در قسمت عضله ها
- کمبود آب بدن
راهکارهای رفع و کنترل درد قلنج در بارداری
- داشتن استراحت کافی :جلسات استراحت با خم کردن لگن و زانو امکان دارد قوس کمر را معکوس نماید و به طور موقت درد را به حداقل برساند. مادر باردار بایستی در حالت خوابیده به طرف پهلو قرار گرفته شود و قسمت زانوها و لگن خم گردد. استفاده از یک بالش می تواند برای پشتیبانی از وزن رحم یا میان زانو برای کم شدن بار مکانیکی در قسمت پشت گزینه مناسبی باشد.
- ورزش کردن :طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده است که ورزش در کم شدن میزان درد پشت در زمان حاملگی مفید و موثر می باشد.
- انجام پیاده روی :شاید این موضوع تعجب برانگیز باشد ولی بهتر است هنگامی که حرف از درد ران و گرفتگی لگن در طی حاملگی می شود همزمان با آغاز قلنج و ایجاد گرفتگی پیاده روی نمایید.
- تنظیم کردن برنامه غذایی مناسب :مادران باردار نسبت به دیگران بیشتر در معرض کمبود تغذیه می باشند. تغذیه تاثیر زیادی در بهبود کارکرد بدن و عضلات به صورت طبیعی دارد و میزان گرفتگی را به حداقل می رساند.
- نوشیدن آب به میزان لازم :در صورتی که تمایل دارید درد بارداری و گرفتگی عضله های پا را در طی حاملگی کمتر احساس نمایید بهتر است آب کافی بخورید. از دست رفتن آب بدن یکی دلایل رایج گرفتگی عضلات پا می باشد.
نکات مهم و کلیدی درباره قلنج بارداری
- در زمان هایی که کرامپ های عضلانی فراوان می باشند می توان برای مادر باردار پودر منیزیم تجویز نمود.
- شکستن قلنج کمر تا زمانی که همراه با احتیاط کامل و به نحوه درستی انجام گیرد برای مادران باردار خطری به همراه نخواهد داشت.
- در صورتی که تخت خواب بیش از اندازه نرم باشد بهتر است یک صفحه میان تشک و فنر تخت خواب بگذارید.
- مناطق دردناک و آسیب دیده را در برابر گرما یا سرما قرار دهید یا آن را به آرامی ماساژ بدهید.
- در زمان خواب به طرف پهلو بخوابید و میان زانوها یک بالش کوچک بگذارید.
- سعی کنید از کفش های با پاشنه کوتاه برای حمایت از قوس کمر استفاده نمایید.
- از صندلی هایی استفاده نمایید که دارای پشتی حمایتی مناسب می باشند و یا می توانید از یک بالش کوچک برای حمایت از کمر خود بهره ببرید.
- در زمان برداشتن اشیا سنگین سعی کنید از دیگران کمک بخواهید.