با اولین لبخند نوزاد، تمام شب بیداری ها، ناخوشی های صبحگاهی و اضطراب های دوران نوزادی ناگهان از ذهن پاک می شوند. هیچ چیزی شیرین تر از دیدن لبخند و چهره شاد کودک نیست. لبخند به معنای رشد مهارت های اجتماعی کودک است. حالا کودک از یک موجود خواب آلود شیرین به یک فرد کوچک اجتماعی و قوی تبدیل شده است.با رشد نوزادان آنها مهارت های اجتماعی بیشتری پیدا می کنند. به گفته برخی از متخصصان اکثر نوزادان 6 تا 12 هفته به طور منظم لبخند می زنند. برخی ممکن است در پاسخ به لبخند دیگران کمی زودتر لبخند بزنند. نوزادان می توانند از بدو تولد لبخند بزنند. وقتی نوزاد بین 6 تا 12 هفته است والدین و مراقبان باید لبخندهای ثابت تری ببینند.
نوزاد چه زمانی برای اولین بار لبخند می زند؟
ممکن است قبلا از مادر همسر خود، پزشک اطفال یا دوستانی که کودک دارند شنیده باشید، لبخند نوزاد چیزی شبیه باد معده و غیرارادی است، تا این که به یک ماهگی برسد. متاسفانه این حرف حقیقت دارد، اما اگر نمی خواهید باور کنید، اشکالی ندارد.اما گاهی نوزادان به دلایلی بجر باد معده می خندند و همیشه هم بی دلیل و اتفاقی نیست. مثلا نوزاد به خواب می رود و احساس راحتی و آرامش می کند، یا در حال مدفوع کردن لبخند می زند. از این لبخند های شیرین لذت ببرید. اهمیتی ندارد که علت لبخند نوزاد چیست. چه کسی شما را سرزنش می کند؟
قبل از اینکه کودک اولین لبخند کامل خود را به اجتماع ارائه دهد، ممکن است بارها دیده باشید در حال تمرین و حرکت دادن دهانش است. اولین لبخند نوزاد به شکل واقعی و از روی احساس معمولا بین هفته ۶ تا ۸ است (و معمولا قبل از هفته ۴ تا ۶ اتفاق نمی افتد).معمولا لبخند نوزاد در واکنش به تشخیص چهره پدر یا مادرش است. او نه تنها با دهان بلکه با تمام صورت یک لبخند کامل به اطرافیان ارائه می دهد. وقتی این لبخند را می بینید متوجه تفاوت های آن می شوید!
دلایل لبخند نوزادان در چیست؟
اگر شما هم کودک تازه متولد شده ای داشته باشید احتمالاً گاهی اوقات مشاهده می کنید که نوزاد در خواب لبخند می زند. شاید بپرسید علت این لبخندها چیست و کودک به چه چیز پاسخ می دهد؟در پاسخ به این سؤال باید گفت که نوزاد در سنین بین یک تا دو ماه نوعی لبخند زدن را تجربه می کند که به آن لبخند غیر اجتماعی گفته می شود. این امر می تواند بازتاب فعالیت های نورون های آینه ای مغز بوده و یا در واکنش به مرحله ای از خواب تحت عنوان خـــواب REM به وجود آید. در نتیجه این واکنش لبخندی است که بیشتر به بازتــاب نوزادان شبیه است و نقشی در تقویت ارتباطات بین فردی ندارد.
اما با گذشت زمان فرایند لبخند زدن در فرزند شما تکامل بیشتری می یابد. در این زمان خندیدن او در خواب به تدریج کاهش یافته و در نهایت کودک می تواند لبخند اجتماعی و ارادی را از 3 یا 4 ماهگی تجربه کند. در واقع از این زمان نوزاد به طور خودآگاه از لبخند زدن به عنوان یکی از مــهارت های ارتباطی و ابزاری برای ارتباط برقرار کردن استفاده می کند و از این راه هیجانات خود را به بزرگ ترها نشان می دهد.
چگونه می توانم نوزاد را تشویق به خندیدن کنم؟
بله لبخند نوزادان بسیار زیباست! برای خنداندن نوزاد به او لبخند بزنید، او را در آغوش بکشید، با او بازی کنید و با او حرف بزنید. این کارکودک را لوس نمی کند. مطالعات بی شماری در این مورد ثابت کرده است، کودکانی که از محبت و توجه بیشتر والدین خود برخوردارند سریع تر رشد می کنند، مغز بزرگ تری دارند و در آینده اجتماعی تر خواهند شد. بنابراین اگر کاسه صبرتان لبریز شده و نمی توانید منتظر لبخند واقعی کودک باشید، کمی فاصله بگیرید و طوری به او لبخند بزنید که انگار شیرین ترین چیز از روز الست است.
علت لبخند نزدن کودک چیست؟
همه نوزادان کمی متفاوت رشد می کنند. تفاوت های فردی مانند تعاملات خانوادگی، هنجارهای فرهنگی و تولد زودرس ممکن است بر رشد تأثیر بگذارد. نوزادان نارس تمایل دارند دیرتر از نوزادان تازه متولد شده به مراحل رشد برسند بنابراین پزشکان اغلب سن تصحیح شده ای را برای آنها تعیین می کنند. سن تصحیح شده نشان دهنده سنی است که نوزاد زودرس به دنیا نمی آید. اگر کودک لبخند نمی زند والدین باید تعاملات رو در رو را در اولویت قرار دهند. لبخند زدن، بازی، آواز خواندن و انجام سایر فعالیت های کودک تمرکز کنید. اگر کودک هنوز لبخند نمی زند می تواند طیف وسیعی از مسائل را نشان دهد از جمله:
مشکلات بینایی
نوزادان نابینا یا کم بینا ممکن است لبخند والدین خود را نبینند یا به آنها پاسخ ندهند.
مشکلات شنوایی
کودکان مبتلا به مشکلات شنوایی ممکن است با صدای خنده یا صدای والدین لبخند نزنند.
اوتیسم
نوزادان اوتیسم ممکن است به دیگران لبخند نزنند یا تفاوت های دیگری در مهارت های اجتماعی داشته باشند.
خلق و خوی
برخی از نوزادان خجالتی تر هستند و تعامل کمتری دارند یا کمتر از دیگران لبخند می زنند.
لبخند زدن در رشد نوزاد تاثیرگذار است؟
لبخندهای بازتابی به این معنی است که ماهیچه های صورت نوزاد به طور عادی کار می کنند. در هفته های اولیه زندگی نوزادان طیف وسیعی از عبارات را امتحان می کنند. کودکانی که لبخند نمی زنند ممکن است دارای مشکل رشد باشند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
والدین باید در هر یک از بازدیدهای معمول مراقبت های بهداشتی مراحل رشد کودک خود را مورد بحث قرار دهند، به ویژه اگر نوزاد به مراحل عادی سن خود نرسیده باشد. دلایل دیگر برای صحبت با پزشک شامل موارد زیر است:
- لبخند نمی زند
- هنگام تماس چشمی بسیار ناراحت کننده به نظر می رسد
- تا 3 ماه لبخند نمی زند
نتیجه گیری
اولین لبخند "واقعی" نوزاد نقطه عطف مهمی است که ممکن است به والدین و مراقبان کمک کند احساس ارتباط بیشتری با نوزاد خود داشته باشند. ممکن است مدتی طول بکشد تا کودک عادت به لبخند زدن منظم داشته باشد. وقتی نوزادان لبخند نمی زنند مداخلات اولیه می تواند چالش های رشد و سایر مسائل را کاهش دهد. اگر والدین یا پرستاران کودک نگران هستند باید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنند.