دلایل لکنت ناگهانی زبان در کودکان و روش های درمان

لکنت زبان یا گرفتگی زبان نوعی اختلال گفتاری است که باعث بروز مشکل در صحبت کردن روان فرد می شود. افرادی که دچار این اختلال هستند می دانند که می خواهند چه بگویند اما در به زبان آوردن آن مشکل دارند. به همین دلیل در حین صحبت کردن توقف می کنند یا مدام یک کلمه، بخشی از یک کلمه یا یک حرف را تکرار می کنند یا می کشند.

لکنت را می توان بخشی از فرایند تکاملی قدرت تکلم در کودکان ۲ الی ۶ ساله دانست. کودکانی که تازه شروع به صحبت کردن می کنند در ابتدا نمی توانند به درستی کلمات را ادا کنند؛ اما با بالا رفتن سن این توانایی به تدریج در آن ها رشد می کنند.با اینحال گاهی لکنت زبان تبدیل به یک مشکل مزمن شده و تا سنین جوانی همراه فرد باقی می ماند. لکنت زبان در بزرگسالان و کودکان می تواند روی تعاملات بین فردی و اعتماد به نفس آن ها تاثیر منفی بگذارد. خبر خوب این است که گفتاردرمانی می تواند تا حد زیادی به این افراد کمک کند.

علائم لکنت زبان

• سختی در شروع کلمه ، عبارت یا جمله
• جا انداختن یک صدا در یک کلمه
• تکرار یک صدا یا یک حرف در یک کلمه
• سکوتی کوتاه در هنگام ادای یک کلمه یا مکث و بیان شکسته کلمات
• تکان دادن بالا تنه برای بیان یک کلمه
• اضطراب هنگام صحبت کردن
• ناتوانی در ارتباط برقرار کردن

لکنت ناگهانی زبان در کودکان

لکنت ناگهانی زبان در کودکان احتمالا به علل روانشناختی مانند ترس و وحشت ناگهانی بازمی گردد و معمولا بعد از مدتی به طور خودبه خود رفع می شود.لکنت ناگهانی زبان معمولا بعد از یک حادثه ترسناک به وجود می آید و اغلب یک پدیده مربوط به دوران خردسالی است اگرچه ممکن است در بزرگسالان نیز اتفاق بیافتد. اختلال لکنت زبان شاید برای هفته ها و یا سال ها در فرد باقی بماند. لکنت ناگهانی زبان اگر چه یک موضوع نگران کننده برای والدین می باشد اما در اکثر کودکان بدون نیاز به مراجعه به متخصص و به مرور زمان بهبود پیدا می کند. با این حال برای برخی ها این اختلال می تواند مادام العمر بوده و باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد فرد در مدرسه و یا محیط کار شود. داشتن اطلاعات کافی و روش برخورد با این اختلال می تواند کمک بزرگی به رفع آن کند.از دیگر علت های به وجود آمدن لکنت زبان ناگهانی اضطراب کودکان، نگرانی، ترس ناشی از جروبحث والدین و ناامن بودن فضای تربیتی خانه است .

علل بروز لکنت زبان ناگهانی در کودک چیست؟

• اگر کودک از ابتدا به خوبی صحبت می کرده و مشکل گفتاری نداشته است اما چند هفته یا چند روز است که لکنت پیدا کرده است، علت آن می تواند روانشناختی باشد که بهتر است توسط روانشناس بررسی شود.
• اضطراب کودکان، نگرانی، ترس ناشی از جروبحث والدین و ناامن بودن فضای تربیتی خانه از جمله علل روانشناختی لکنت ناگهانی زبان می باشد.
• ژنتیک؛ در حدود 60 درصد از تمام کسانی که دچار لکنت زبان هستند در اقوام نزدیک شان افراد مبتلا به لکنت زبان وجود دارند.
• مشکل در فرایندهای مغزی؛ این افراد در فرایند تکلم و در تعامل پیام های مغزی با ماهیچه ها و اندام های مورد نیاز در گفتار مشکل دارند.
• عارضه های گفتاری و زبانی و تاخیرهای شناختی، سرعت زیاد حین تکلم و افزایش دامنه لغات در کودک نیز می تواند از دلایل عمده این مشکلات گفتاری باشد.

۱۲ توصیه و راهکار برای درمان لکنت زبان کودکان در خانه

والدین عزیز دقت داشته باشند که توصیه های ذکر شده ذکر به معنای تمام درمان نیست اگرچه رعایت آنها ضروری است اما نباید به انها اکتفا کنید و مراجعه به متخصص و دریافت تمرینات متناسب با وضعیت کودک ضروری است. شما همچنین می توانید درمان لکنت از را دور را از طریق لینک با متخصص گفتاردرمانی انجام بدهید

۱- نگرانی خود را کم کنید.

نگرانی والدین و تلاش آنها برای رفع این مشکل گفتاری، موجب افزایش حساسیت و نگرانی کودک می شود. این نگرانی سبب آگاهی کودک از گرفتگی زبانش می شود. در صورتی که کودک نسبت به مشکل گفتاری اش حساس شود، مشکلات او در صحبت کردن تشدید پیدا می کند.قفل ها و گرفتگی صداهای کودک ارادی نیست. با آرامش به حرفهایش گوش کنید.

۲- هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید.

تماس چشمی به معنای نگاه کردن به چشمان طرف مقابل است. متاسفانه برخی از والدین بصورت ناخودآگاه پس از وقوع لکنت فرزندشان ، برای اینکه او کمتر خجالت بکشد! به پایین نگاه می کنند.که این خود باعث می شود کودک متوجه مشکلش شود و تصور کند باعث خجالت والدینش شده است. این نکته بسیار مهم است که هنگام که کودکتان در حال صحبت کردن است کاملا عادی به چشمان او نگاه کنید و حتی اگر لکنت کرد تماس چشمی خود را با او حفظ کنید.همچنین وقتی فرزندتان می خواهد با شما حرف بزند، به او توجه کامل داشته باشید. کارهای دیگر را کنار بگذارید و برگردید و در هنگام صحبت کردن تماس چشمی را حفظ کنید.

۳- وسط حرفهای کودک نپرید.

برخی از والدین پس از مشاهده لکنت کودک به امید کمک به فرزندشان وسط حرف او می پرند و می خواهند جمله یا کلمه مورد نظر خودشان بگویند. اینکار بشدت اعتماد به نفس کودک را کاهش می دهد و در آینده ترس او را از آن کلمات بیشتر می کند.بهترین کمکی می توانید در این شرایط به او کنید این است که صبورانه به حرفهای او گوش بدهید. زمانهایی که لکنت می کنند کاملا عادی رفتار کنید و اجازه بدهید تا در نهایت خودش کلمه را بگوید.

۴- هرگز به او نگویید که چه کار کند تا لکنت نداشته باشد.

تا زمان مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) از هرگونه خود درمانی برای کودک خود پرهیز کنید. عباراتی نظیر یواش حرف یزن ، آهسته تر بگو ، نفس عمیق بکش، آرام تر صحبت کن ، نه تنها کمکی به کودکتان نمی کند بلکه سبب آگاهی کودک از لکنتش و شدیدتر شدن لکنت می شود.همانطور که در بالا گفتیم لکنت کردن ارادی نیست. کودک در حالیکه قبلا یک کلمه را به خوبی بیان می کرد در زمانهایی به یکباره خود را در تله لکنت می بیند. بنابراین این توصیه کمک کننده نیست.

۵- فعالیتهای غیر گفتاری کودکتان را بیشتر کنید.

متاسفانه پس از وقوع لکنت به مرور کودک اعتماد به نفسش کاهش پیدا می کند. چرا که این مشکل صرفا گفتاری را به تمام مهارتهایش تعمیم می دهد. برای اینکه این تفکر در او شکل نگیرد توصیه می شود در طول دوره درمان فعالیتهای غیر گفتاری نظیر نقاشی کردن ، فوتبال بازی کردن ، بازه های فکری و… را با او بیشتر انجام دهید.متاسفانه مشاهده شده برخی از والدین به اشتباه در این دوره تکالیف گفتاری بیشتری به کودک می دهند و با وادار کردن فرزند خود به روخوانی های متعدد ، تماس گرفتن با آشنایان به خیال خود با کودک تمرین بیشتری می کنند.کودک را در فعالیت هایی که به خوبی از عهده آن ها بر می آید شرکت دهید و توانایی های او را تشویق کنید. این فعالتها می توانند نقاشی کشیدن ، رقصیدن و غیره باشند.

۶- زمانهایی را برای خود و فرزندتان اختصاص دهید.

در خانواده های شلوغ ، جنگ جلب توجه و وقت گرفتن برای صحبت کردن با والدین به شدت بالا است. قطعا فرزندی که سرعت گفتاری بالاتری داشته باشد در این جنگ پیروز است. فرزندی که لکنت دارد به مرور فشار زمان بیشتری احساس می کند و خود را ناتوان می بیند.

ممکن است شما با فرزندتان تنها باشید ولی دائما درگیر کارهای روزمره خود باشید و وقت کمتری را به او اختصاص بدهید در این حالت نیز وقتی فرزندتان با شما صحبت می کند چون زمان کمی برای گفتگو با شما می بیند دائما احساس فشار زمان می کند و چنین می پندارد که باید در کوتاه ترین زمان صحبت هایش را با شما انجام دهد.به تجربه ما دیده ایم که وقتی والدین زمانهای مشخصی را صرفا به فرزندشان اختصاص می دهند و تمام توجه خود را معطوف به او می کنند به مرور فشار زمان کمتری کودک احساس می کند و لکنت او کمتر می شود.

۷-آهسته و شمرده صحبت کنید.

تحقیقات مختلف ثابت کرده اند که فرد دارای لکنت زمانی که سرعت گفتاری خود را پایین می آورد میزان وقوع قفل ، تکرار و کشیده گویی کم می شود. یکی از اهداف گفتاردرمانی که در کلینیک یا جلسات آنلاین کاهش سرعت گفتاری است که از طریق تمرینات مشخص به کودک یاد داده می شود.

اما یکی از کارهایی که برای درمان لکنت زبان کودکان در خانه شما می توانید انجام دهید. آرام و شمرده صحبت کردن با اوست. از این طریق کودک به مرور این شیوه گفتاری و حرف زدن را از شما تقلید می کند. فراموش نکنیم که کودکان آینه ای از والدین هستند.اگر شما با سرعت پایین با او حرف بزنید او نیز در هنگام حرف زدن به مرور سرعت خود را کمتر می کند و این باعث می شود که کمتر لکنت داشته باشد.

۸-هیجان و استرس را در خانه کم کنید.

کودکان در هنگام هیجان و ترس لکنت بیشتری می کنند. حذف عوامل افزایش دهنده هیجان در طول دوره درمان لکنت زبان کودکان ضروری است. این عوامل می تواند موارد زیر باشد :

• فیلم های ترسناک : فیلم های ترسناک و هیجان انگیز باعث افزایش استرس و هیجان فرزندتان می شوند.
• دعوای والدین : یکی از عوامل تشدید گرفتگی زبان اختلافات والدین است. برخی از مواقع اختلاف والدین بسیار اندک است اما کودک بسیار حساس است و بسیار نگران می شود. توصیه می شود اختلافات خود را کم و در مقابل کودک بروز ندهید.
• بازی های گوشی : هر چقدر بتوانید تایم استفاده فرزندتان از گوشی را کم کنید برای او بهتر خواهد بود.

۹-طول جملات خود را در هنگام حرف زدن با او کم کنید.

بیان جملات طولانی برای کودکان سخت است. البته کودکان جملات را از شما یاد می گیرند. زمانیکه جمله ای طولانی بشنوند، تلاش می کنند بعدا همان جمله را تکرار کنند. هر چقدر طول جملات شما کمتر باشد احتمال بروز لکنت زبان نیز کمترمی شود.والدین بعنوان الگوی گفتاری فرزندتان اگر با جملات با طول کوتاه با او صحبت کنید این الگو به مرور در گفتار کودک نیز دیده می شود.

۱۰- به فرزندتان نشان دهید که مشتاق شنیدن هستید.

می توانید از طریق زبان بدن نشان بدهید که کاملا به حرفهای او گوش می کنید. او باید بداند که شما به معنای حرفهای او و نه شیوه حرف زدن او گوش می دهید. وقتی که صحبت می کند با حفظ تماس چشمی ، لبخند بزنید و مشتاقانه به صحبت هایش گوش کنید. اینکار به فرزند شما کمک می کند تا آرام شود و آهسته تر صحبت کند.پس از اینکه صحبت اش تمام شد چند ثانیه صبر کنید و اجازه بدهید تا اگر حرفی دارد ادامه بدهد.

۱۱- فرزندتان را همانطور که هست بپذیرید.

بسیاری از کودکانی که از لکنت خود، آگاهی دارند بخاطر شیوه حرف زدن خود، احساس شرم می کنند. سعی کنید والدین حمایتگر و صبور برای انها باشید. با رفتار خود به او بفهمانید که این فقط یک مشکل گفتاری است.در کنار او بنشینید دستتان را به دور گردنش ببرید. در لحظاتی که در کنار او هستید می بایست به فرزندتان بفهمانید که شما الان کاملا در اختیار او هستید. دائما به او بگویید که او را بدون هیچ دلیلی دوست دارید.

اگر فرزندتان از لکنت اش اطلاع دارد و در این باره از شما سوالی پرسید. به او بگویید که این مشکل بزرگی نیست و فقط برخی از کلمات را دیرتر می گویی . به او بگویید که ما با هم روی این موضوع کار می کنیم و به کمک گفتار درمانگر این مشکل را بزودی حل می کنیم.

۱۲- از کلمات و جملات ساده و قابل فهم استفاده کنید.

یکی دیگر از تمرینات درمان لکنت زبان در کودکان در خانه ، استفاده از کلمات و جملات ساده و قابل فهم توسط والدین است. بیان کلمات و جملات پیچیده مانند واژگان انگلیسی ، عربی ، کنایه ها و… برای کودک سخت تر است.تحقیقات مختلف نشان داده اند که کودک دارای لکنت، هر چقدر جملات و کلمات پیچیده تری استفاده کند احتمال بروز لکنت زبان در او بیشتر می شود. شما بعنوان الگوی گفتاری او سعی کنید که کلمات پیچیده و جملات پیچیده کمتری استفاده کنید. اینکار به مرور کمک می کند تا پیچیدگی کلمات و جملات کودک کمتر شود.

چه زمانی از پزشک و گفتاردرمانگر کمک بخواهیم؟

بروز لکنت ناگهانی زبان در کودکان باعث ایجاد نگرانی ها و ناراحتی های فراوانی در والدین می گردد. در اغلب کودکان مبتلا به لکنت زبان قبل از 5 سالگی لکنت زبان به خودی خود از بین می رود و نیاز به هیچگونه مداخلات درمانی مانند گفتار درمانی ندارد. اما اگر لکنت زبان مدام اتفاق می افتد و همراه با حرکات صورت و بدن است بهتر است که برای ارزیابی شرایط کودک به یک گفتار درمان مراجعه نمایید. مخصوصا اگر کودکتان 5 ساله شده و علایم زیر را از خود نشان می دهد:

• وقتی تکرار کل کلمات یا جملات برای کودک سخت می شود.
• وقتی کودک کلمات را بیشتر از قبل می کشد.
• وقتی صحبت کردن برای کودک بسیار سخت و محدود می شود.
• وقتی متوجه می شوید کشش بعضی از عضلات صورت بیشتر شده است.
• وقتی کودک سعی می کند از موقعیت هایی که نیاز به حرف زدن دارد اجتناب کند.
• وقتی کودک کلمه ای را از ترس لکنت زبان عوض می کند.
  دلایل لاغری کودکان و روش های درمان آن