به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از همشهری آنلاین، از ناظران و تحلیلگران سیاست ایرانی، کم نیستند آنها که معتقدند انتخابات در ایران، به خصوص مهم ترینش که انتخابات ریاست جمهوری باشد - از آنجا که حزبی نیست و کاندیداهای انتخاباتی و البته بسیاری از کنشگران خرد و کلان سیاسی افتخار خود را این می دانند که به هیچ حزب و دسته ای «وابسته» نیستند- انتخاباتی است احساسی تا منطقی و مبتنی بر اصول و قواعد کار سیاست و به همین دلیل، گمانه زنی درباره اینکه درنهایت چه کسی و با چه شعار و کدام کمپین انتخاباتی پیروز می شود تا همان روزهای پایانی تبلیغات هم ممکن نیست. مسعود میرکاظمی که زمانی در مجلس نهم ازجمله پایداری های پارلمان بود و پیش تر، مقطعی در دولت احمدی نژاد، وزیر نفت مملکت یکی از آن کسانی است که گفته کسی رییس جمهور می شود که بتواند یک هفته، ده روز آخر روی موج انتخابات سوار شود و خود را برساند به میدان پاستور. چنین شرایطی است که باعث می شود دست کم یکی از چندین و چند روش گمانه زنی درمورد اینکه کدام یک از سیاستمداران هوای ریاست جمهوری در سر دارد، این باشد که موضع گیری های رسانه ای و اظهارنظرهایش را رصد کنیم و ببینیم چقدر بلد است عجیب غریب نطق کند و در گفتن از آنچه می تواند سوژه سطحی فضای مجازی و افکار عمومی باشد، به اصطلاح چند مرده حلاج است. البته این اظهارات و افاضات الزاما قرار نیست با ادبیاتی عوامانه و کلامی محاوره مطرح شود و حتی ممکن است در ظاهر با ادبیاتی فاخر و کلامی وزین به عرض مخاطب عمومی برسد اما با محتوایی تا می شود از فضای واقعی سیاست ایرانی دور باشد. درواقع این دیگر به سبک و متد آن سیاستمدار وابسته است که حرف های عجیبش در آستانه انتخابات، چطور و چگونه صورت بندی شده باشند.
این چند روز گذشته -به استثنای خبر درگذشت استاد شجریان- شاید آنچه میان اخبار سیاسی و مشخصا خبرهای حوزه سیاست داخلی، بیش از هر خبری موردتوجه افکار عمومی قرار گرفت، دو گفت وگوی ویدیویی بود با دو سیاستمدار؛ سیاستمدارانی که البته شاید جز در اینکه هر دو از سیاستمدارانند و به مردان مشغول به حرفه سیاست، شباهت چندانی باهم نداشته باشند؛ عباس آخوندی و عزت الله ضرغامی. یکی اصلاح طلب یا به بیان دقیق تر سیاستمداری میانه رو نزدیک به اصلاح طلبان و آن یک، اصولگرا. اولی سیاستمردی با کارنامه و سابقه کار اقتصادی و دیگری سیاستمداری که عمدتا در مناصب فرهنگی کار کرده. یکی تا آنجا که می توان از یک سیاستمدار ایرانی در چارچوب نظام سیاسی حاکم انتظار داشت، لیبرال و باورمند به ایده های اقتصادی مبتنی بر دیدگاه های دست راستی اقتصادی و آن یکی، اگرچه مهندسی عمران و مدیریت صنعتی خوانده اما پس از دوران دانشجویی به سویی دیگر رفته با سیاست های اقتصادی نسبتا بیگانه است اما از آنجا که از معدود دانشجویان خط امام فعال در غائله تسخیر سفارت امریکاست که اصلاح طلب نیست، می توان گفت که بیشتر به طیف چپ اقتصاددانان نزدیکی دارد و جالب تر اینکه، کسی که میان این دو به لحاظ دیدگاه های اقتصادی به سیاست های دست راستی نزدیک است، آن کسی است که با دقتی نسبی باید او را در زمره اصلاح طلبان و جناح چپ سیاست ایرانی قرار داد و آن دیگری که در روش ها و سیاست های اقتصادی، به تعبیری به چپ های اقتصادی متمایل است، سیاستمداری است، اصولگرا.
عباس آخوندی و عزت الله ضرغامی اما با وجود این نکات افتراق، تنها در این خلاصه نمی شود که هر دو از مردان سیاست ایرانی اند و هر دو در این یکی، دو روز گذشته در گفت وگوهایی ویدیویی، از حال و اوضاع امروز و البته فردای ایران و ایرانیان گفته اند. آنچه آخوندی و ضرغامی را حالا در آستانه انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، کنار هم قرار می دهد، این است که نام هر دو را می توان از فهرست بلند کاندیداهای احتمالی ۱۴۰۰ خارج کرد و در فهرستی مختصر نوشت که بالای آن این عنوان درج شده: «کاندیداهای قطعی انتخابات ۱۴۰۰» چه آنکه ۸ ماه و ۷ روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری، اگرچه شاید بتوان دست کم از ۳۰ سیاستمدار و دست بالا تا حدود ۵۰ نفر را به عنوان کاندیداهای احتمالی این انتخابات سرنوشت ساز ردیف کرد اما آنها که تا به اینجای کار این گمانه زنی ها را تایید کرده یا راسا از عزم شان برای کاندیداتوری سخن گفته اند، حتما کمتر از انگشتان دو دست است. کاندیداهایی که حالا با اعلام رسمی ضرغامی که چند روزی پس از اعلام کاندیداتوری آخوندی صورت گرفته، می توانند ازجمله مهم ترین گزینه های فهرستی باشند که تا به اینجای کار شاید جدی ترین اعضایش، حسین دهقان و محمد غرضی باشند.
«اعتماد» چندی پیش در گزارشی که با تیتر «رضا خاتمی می آید؟» منتشر شد، به گزینه های احتمالی حزب اتحاد ملت پرداخت و از احتمال انتخابات این حزب اصلاح طلب به عنوان تشکیلات سیاسی گروهی از کنشگران که دست کم از دو دهه پیش تاکنون، بارها در مطبوعات فارسی -در مقایسه با کارگزاران سازندگی- به عنوان «بال چپ جناح چپ سیاست ایرانی» مطرح شده، پرده برداشت. گزینه هایی که البته همگی در طول رضا خاتمی به عنوان گزینه اصلی قرار داشتند اما شاید کسی که حضورش در این جمع، بیش از دیگران محل تعجب بود، کسی نبود مگر عباس آخوندی؛ سیاستمداری چنان که گفتیم با دیدگاه های لیبرالیستی که اگر به جای آنکه او را اصولگرایی میانه رو نزدیک به چهره هایی چون ناطق نوری و علی لاریجانی دسته بندی کنیم، بخواهیم با اغماض در جمع اصلاح طلبان قرار دهیم، بهتر است از او به عنوان گزینه ای نزدیک به کارگزاران سازندگی یاد کنیم، نه اتحاد ملت. آن هم در روزهایی که اتحادی ها پیرو حوادث دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸، تمرکز خود را بر مشی مبتنی بر عدالت اجتماعی قرار داده و به ویژه در رویکردهای اقتصادی، به سیاست های سوسیالیستی گرایش پیدا کرده اند.
با این همه اما درحالی که کارگزارانی ها به مراتب بیش از اتحادی ها خواهان معرفی کاندیدای انتخابات هستند، به نظر می رسد چندان تمایلی به چهره ای چون آخوندی ندارند و ازقضا این اتحادی ها و به تعبیر دقیق تر طیفی خاص و البته اقلیت در حزب اتحاد است که خواهان حمایت از وزیر مسکن هاشمی و وزیر راه روحانی است. طیفی که شبیه به آنچه از نهضت آزادی می شناسیم، بیش از اغلب اعضای حزب اتحاد به سیاست های اقتصادی لیبرالیستی باور دارد. آخوندی اما علاوه بر تاکید موکد بر این دست سیاست های اقتصادی، به لحاظ گفتمانی از یک تفکر دیگر نیز به صراحت سخن گفته و می گوید. دیدگاهی که به اندیشه «ایرانشهری» شهره است و برگرفته از آرا و افکار نویسندگانی چون سیدجواد طباطبایی.
آن سوی این میدان انتخاباتی اما اوضاع نه تنها به این میزان جدی و مبتنی بر اندیشه های فکری و فلسفی نیست، بلکه حتی از آنچه از سیاستمداری در چارچوب جمهوری اسلامی انتظار می رود هم خودمانی تر است. عزت الله ضرغامی که اگرچه عمران و مدیریت صنعتی خوانده و کار غیردانشگاهی را نیز با سپاه پاسداران شروع کرده اما خیلی زود به وزارت ارشاد و حوزه فرهنگ رفته و امروز بیش از هر چیز به عنوان رییس اسبق صداوسیما شناخته می شود. ضرغامی البته پس از پایان دوران ریاست بر ساختمان شیشه ای، بیش از همیشه سیاسی شد و برخلاف آنچه در زمان مدیریت بر صداوسیما نشان می داد، سیاستمداری خودمانی و بذله گو. موضوع اما فقط این نبود که او می خواست اصولگرایی متفاوت باشد. ضرغامی با رفتار و کردارش، به خصوص زمانی که با حسین کروبی و ابطحی و احمدی نژادی که دیگر خود را اصولگرا نمی دانست، همنشین شد، به نحوی در فضای سیاسی-رسانه ای عمل کرد که انگار حتی بنا نداشت به عنوان یک سیاستمدار اصولگرا شناخته شود. روش و مرامی که شاید اوج آن را در همین گفت وگوی ویدیویی اخیر می بینیم.
ضرغامی مدل ۱۴۰۰ که با ادبیات «شاخ های اینستاگرامی» از سیاست می گوید و البته همزمان از «پلنگ هایی» که او معتقد است تنها باید ایستاد و تماشای شان کرد و از آنها -و با یک ممیزی موردی درلحظه، از حرف های آنها- لذت برد! کاندیدایی که می گوید دست کم یک سال است که به طور منظم سرگرم برگزاری جلسات کارشناسی با تمرکز بیشتر بر مسائل اقتصادی است و بعید نیست حتی محمدجواد ظریف، «نماد نگرشی خاص در دیپلماسی ایران» را لااقل در مقام «کارشناس حوزه سیاست خارجی» به کار گیرد. سیاستمداری که برخلاف اغلب رقبایش، نگرانی چندانی از تایید صلاحیت و عبور از سد نظارت استصوابی شورای نگهبان هم ندارد و خیالش از رای مثبت ۵ فقیه و ۶ حقوقدان شورای نگهبان آسوده است و اگر ردصلاحیت شود، علت آن است که «آملی لاریجانی هم عضو شورای نگهبان است.» این هم احتمالا به این دلیل که او همین اواخر و در جریان رسیدگی به پرونده اکبر طبری، معاون اجرایی رییس پیشین قوه قضاییه، گفته بود که «آملی لاریجانی نمی تواند بگوید فساد طبری به او مربوط نیست!» و اگر این یکی را هم نگفته بود، احتمالا با ۱۲ رای تایید صلاحیت می شد!
