دلار آمریکا چگونه به ارز جهانی تبدیل شد؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، ارز جهانی، ارزیست که برای داد و ستد در سرتاسر جهان مورد قبول باشد. ارز های رایجِ جهانیِ زیادی برای معاملات بین المللی استفاده می شود، که محبوب ترین آنها دلار آمریکا، یورو و ین می باشند. نام دیگر ارز جهانی، ارزِ ذخیره ای می باشد.از بین همه ارزها، دلار محبوب ترین ارز است. به طوری که ۶۴ درصدِ بانک های مرکزیِ شناخته شده جهان از این ارز به عنوان ارز ذخیره ای استفاده می کنند. این خود باعث می شود که دلار به عنوان ارز غیررسمیِ جهانی شود علی رغم اینکه عنوان رسمی در جهان ندارد.در حقیقت، ۱۸۵ ارز براساس فهرستِ استاندارد های بین المللی در جهان وجود دارد که بیشتر این ارزها فقط در کشور خود مورد استفاده قرار می گیرند. هر کدام از این ارزها را می توان با ارز دلار جایگزین کرد اما بنا به دلایل متعدد، این کار عملاً انجام نشدنی است.

بعد از دلار آمریکا، چه ارزی جهانی است؟

دومین ارز ذخیره ای جهان بعد از دلار، یورو می باشد. 9/19 درصد از ارزهای ذخیره ایِ بانک های مرکزی شناخته شده ی جهان، در سه ماهِ دوم سال 2017، یورو بوده است. در صورتی که بحران منطقهِ یورو از بین برود، ارز یورو این پتانسیل را در خود دارد که تبدیل به ارز جهانی شود. اما بحران منطقهِ یورو در شرایط فعلی، محقق شدن آن را سخت کرده است.

دلار آمریکا قوی ترین ارزِ جهان است.

اقتصادِ قوی آمریکا تا حدودی ارزش دلار را حفظ می کند به همین دلیل است که ارزِ دلار، قوی ترین ارز دنیاست. مبلغ 580 میلیارد دلار در خارج از ایالات متحده استفاده می شود که 65 درصد از کلِ ارز دلار را تشکیل می دهد. 75 درصد از 580 میلیارد دلار، اسکناسِ100 دلاری، 55 درصد از اسکناسِ50 دلاری و 60 درصد از اسکناسِ20 دلاری استفاده می کنند.بیشترِ این اسکناس ها در کشورهای اتحادِ شوروی سابق و آمریکای لاتین هستند.
اسکناس تنها یکی از علت های ارز جهانی بودنِ دلار است. یکی دیگر از دلایل این است که بیش از 3/1 تولیدِ ناخالصِ داخلیِ کشورهای جهان با ارز دلار مبادله می شوند و شامل 7 کشور می شوند که دلار را به عنوان ارز موردِ مبادله خود، به تصویب رسانده اند. 89 کشور دیگر، نرخ ارزِ خود را نسبت به قیمت دلار حفظ می کنند. در بیشتر صرافی های دنیا، دلار تعیین کننده می باشد به طوری که 85 درصد از فعالیت های شرکتِ صرافی فُارِکس (Forex) با دلار آمریکا انجام می شود. علاوه بر این، 39 درصد از وام ها به شکل دلار داده می شود، در نتیجه بانک های خارجی به حجم زیادی از دلار نیاز دارند تا بتوانند کسب و کارشان را پیش ببرند.
برای مثال، هنگامِ بحران مالی در سال 2008، بانک های غیرآمریکایی دارایی معادل مبلغ 27 تریلیون دلار داشتند، درصورتی که بودجه آمریکا 18 تریلیون دلار بود. سازمان رزرو فدال آمریکا رویه ی معاملات دلار را افزایش داد تا دلارِ بانک های جهان را خالی کنند.
آن بحران مالی حتی باعث شد دلار، در حجم انبوه تری مورد استفاده قرار گیرد. در سال 2017، بانک های کشورهای ژاپن، آلمان، فرانسه و انگلستان موجودی زیادی از دلار در اختیار داشتند. مقررات بانکی از وقوع بحران های مالی جلوگیری می کرد که خود باعث کاهشِ موجودی دلار می شد، از طرفی سازمان رزرو فدرال آمریکا نرخ صندوقِ خود را افزایش داد تا همه ی این عوامل باعث کاهش عرضه ی ارز، به صورت دلار شود.

دلیل دیگر اهمیت دلار آمریکا

یکی دیگر از علل قوی بودن ارز دلار را می توان از میزان علاقه ی دولت های مختلف، به نگه داشتن ارز دلار در ارزهای ذخیره ای خارجیِ خود، فهمید. حتی این دولت ها از مسافران و کسب و کارهای داخلی خود هم، ارز دلار دریافت می کنند تا آن دارایی خود را با این ارز جهانی افزایش دهند.
علاوه بر این، برخی از دولت ها دارایی خود را در ارزهای خارجی سرمایه گذاری می کنند. برخی دیگر از دولت ها مانند چین و هند عمداً ارزِ اصلیِ شرکای خود، در صادرات اقلام را خریداری می کنند تا با این روش، ارزهای خود را در مقایسه با قیمت هایشان ارزانتر نگه دارند. بنابراین صادرات آن ها با این قیمت باارزش تر می شود.

حالا یکبار دیگر سوال خود را مطرح کنیم، چرا دلار ارزِ جهانی است؟
قرارداد 1944 برتون وودز (Bretton Woods) دلار را به این جایگاهی که الان دارد، رسانده است. قبل از این قرارداد، اکثر کشورها طبق استاندارد طلا عمل می کردند. دولت ها قول داده بودند که واحدِ پولشان را به واسطه ی ارزش خود آن، بالاتر از استاندارد طلا برسانند. کشورهای در حال توسعه در نیو هَمپشایر نشستی برگزار کردند تا نرخ ارز را، برای تمام ارزها به قیمت دلار ثابت نگه دارند چون در آن زمان ایالات متحده بزرگترین ذخایرِ طلای جهان را در خود داشت. این توافق نامه به سایر کشورها این اجازه را داد تا ارزهای خود را براساس قیمت دلار، به جای قیمت طلا، مبادله کنند .
در اوایلِ دهه 1970، کشورها شروع به تقاضا کردن برای طلا در ازای دلارهایشان کردند چون برای مبارزه با تورم به طلا نیاز داشتند. رییس جمهور نیکسون به جای آن که اجازه دهد همه ذخایرِ ارزی را از دلار خالی کنند، دلار را از طلا جدا کرد. در آن زمان، دلار به عنوان ارز ذخیره ایِ برتر در جهان شناخته شده بود.
در ماه مارسِ سال 2009، چین و روسیه خواستارِ ایجاد یک ارز جهانیِ جدید شدند. آنها می خواستند دنیا یک ارز ذخیره ای جدید ایجاد کند "که در انحصار هیچ ملتی نباشد و در بلند مدت بتواند پایدار باقی بماند، بنابراین با استفاده از ارزهای ملی معتبر، باعث از بین بردن نقص های ذاتی آن می شود."

چین از بابتِ تریلیون ها دلار سرمایه ای که داشت نگران بود، مبادا ارزش آن ها در مقایسه با تورمِ قیمتِ دلار کاهش یابد. این امر می توانست به دلیلِ کسریِ بودجهِ خزانه داری آمریکا، به قوت یافتنِ نگرانی چین کمک کند. چین از صندوق بین المللی ارز، درخواست کرد که به توسعه ی یک ارز جایگزین برای دلار کمک کند.
در سه ماهِ چهارم سال 2016، ارز رِنمینبیِ چین (Renminbi) تبدیل به دیگر ارز جهانی شد. در اواخر سال 2017، بانک های مرکزی جهان مجموعاً ارزشی معادل 36/99 میلیارد دلار داشتند. این یک شروع کوچک بود، اما احتمالا در آینده نه چندان دور رشد خواهند کرد. به همین دلیل است که چین می خواهد ارز خود را به طور کامل در بازارهای ارزِ خارجیِ جهانی معامله کند. چین می خواهد ارز یُوآن (Yuan) را به عنوان ارز جهانی، جایگزین ارز دلار کند، در حال حاضر چین برای به وقوع پیوستن این، در حال اصلاحِ اقتصاد خود می باشد.