کوهستان به علت داشتن ارتفاع زیاد و پیچ و خم های فراوان مشکلات بسیاری برای راننده ایجاد می کند. علاوه بر بلندی و سایر عوارض زمین به نسبت ارتفاع میزان اکسیژن محیط نیز کاهش می یابد. نه تنها راننده به سبب فشار پایین هوا دچار مشکل تنفسی می گردد, بلکه خودرو نیز دچار مشکل می شود. وضع هوا معمولا از 1 تا 3 روز قبل قابل پیش بینی بوده و اطلاعات تقریبی از لحاظ حرارت, رطوبت , بارندگی , سرعت باد ,غلظت هوا و غیره را می توان بدست آورد.
جاده‌های کوهستانی، معمولا جاده‌هایی پر پیچ و خم هستند که شیبی بیشتر از اندازه معمول دارند. در این جاده‌ها، چگونگی ادامه جاده و همین‌طور نحوه رانندگی، قابل پیش‌بینی نیست. برخی جاده‌های کوهستانی در دل مسیرهای خشک نیز جزو همین دسته قرار می‌گیرند.راندن در این جاده‌ها نیازمند مهارت بالا، توجه به برخی نکات فنی و نحوه راندن خودرو است.برای آنکه هنگام عبور از چنین مسیرهایی با حداقل خطر مواجه شوید باید نکات رانندگی در کوهستان را مدنظر قرار دهید. این موارد عبارت‌اند از:
در جاده‌های کوهستانی با شیب‌های تند باید از دنده‌های سنگین استفاده کنید تا در صورت از دست دادن کنترل خودرو و همچنین افزایش سرعت بتوان خودرو را دوباره تحت کنترل درآورد. درصورتی‌که از دنده‌های سبک استفاده شود خودرو شتاب خواهد گرفت و کنترل آن کار دشواری خواهد بود.
با توجه به اینکه اکثر جاده‌های کوهستانی دارای عرض کمی هستند بنابراین باید خودرو را در مکان‌های امن پارک کرد. پارک کردن خودرو در کوهستان نیز شرایط خاص خودش را خواهد داشت به‌طوری‌که می‌بایست فرمان خودرو در جهت خلاف جاده پیچانده شود تا در صورت حرکت، خودرو وارد جاده نشود و همچنین باید خودرو در دنده باشد و ترمزدستی کشیده شود. در نهایت برای اطمینان بیشتر باید از سنگ برای توقف حرکت لاستیک‌ها استفاده کرد.
زمان رانندگی در جاده‌های کوهستانی حتماً سرعت مجاز را رعایت کنید. سرعت خودرو در چنین شرایطی باید با توجه به شرایط جاده، فاصله بین خودروها، میزان دید در شب یا روز، شیب مسیر، وجود یا عدم وجود پیچ‌های خطرناک و… تنظیم شود.
یکی دیگر از نکات رانندگی در کوهستان توجه به شیب جاده است. وجود شیب‌های تند و پیچ‌های خطرناک در چنین مسیرهایی کاملاً عادی بوده و بنابراین برای کنترل خودرو می‌بایست سرعت خودرو را به‌طور منظم تنظیم نمایید.
از آنجایی که مسیرهای کوهستانی دارای شیب‌های تند و مسیرهای پیچ در پیچ هستند بنابراین برخی بخش‌های خودرو از جمله ترمز، سیستم تعلیق، کلاچ و… بیشتر از همه تحت‌فشار قرار می‌گیرند. به همین خاطر پیش از آغاز سفر از عملکرد صحیح این بخش‌ها اطمینان حاصل کنید.
در کوهستان توجه به علائم ترافیکی اهمیت بسیار بالایی دارد و عدم توجه به آنها به ویژه علائم محدودیت سرعت و پیچ‌های خطرناک می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری در بر داشته باشد.
در زمان رانندگی در کوهستان باید فاصله مناسب از دیگر خودروها را رعایت کرد چراکه در صورت عدم رعایت فاصله و ترمز ناگهانی خودروی جلو شاهد تصادف خواهید بود.
ترمز گیری های مکرر در سراشیبی جاده‌های کوهستانی باعث داغ شدن آنها و کاهش کارایی ترمز خواهد شد. همچنین ترمزهای شدید می‌توانند سبب لغزش خودرو شوند و کنترل آن را از دست خودرو خارج نمایند. درهرصورت باید از نیروی مناسب ترمز استفاده کرده و دنده‌سنگین را برای حرکت انتخاب نمایید.
درصورتی‌که شرایط آب و هوایی مساعد نیست بهتر است توقف کرده و تا بهبود شرایط منتشر بمانید. اگر سفر در این حالت ضرورت دارد باید نسبت به وجود تجهیزات ایمنی در خودرو همچون زنجیر چرخ اطمینان حاصل کنید. همچنین سرعت خودرو باید بسیار کمتر از شرایط عادی باشد.
در چنین مسیرهایی ممکن است اتفاقات غیرمنتظره‌ای همچون ریزش کوه، بارش برف و باران و… رخ دهد بنابراین باید همواره آماده روبرو شدن با چنین شرایطی باشید و تجهیزات ضروری همچون پتو، غذا و… به همراه داشته باشید.
گاها برخی رانندگان در سربالایی‌ها فشار زیادی به موتور خودرو وارد می‌کنند که این امر می‌تواند باعث داغ کردن موتور شود بنابراین توصیه میشود با تنظیم شیب مسیر و قدرت موتور خودرو مسیر را به آرامی طی کنید.
اگر جاده کوهستانی لغزنده بود و برای کنترل ماشین با مشکل مواجه شدید:
آرامش خود را حفظ کنید.
به هیچ وجه پدال ترمز و گاز را فشار ندهید، چون این کار فقط شرایط را سخت‌تر می‌کنند.
فرمان را دو دستی بگیرید و از حرکت ناگهانی بپرهیزید تا احتمال چپ شدن ماشین را کاهش دهید.
وقتی سرعت ماشین کاهش یافت، می‌توانید آرام گاز دهید و فرمان را در جهت دلخواه بچرخانید.
ترافیک: هنگام ترافیک های ناگهانی از مثلث خطر وفلاشر برای اطلاع به راننده های پشت سر استفاده نمایید.
خطر بهمن: اگر در جاده با قلوه سنگ ها مواجه شدید جلوتر نروید زیرا نشان دهنده خطر ریزش و اوار بیشتر کوه می باشد.
نور بالا: در جاده های تاریک و باریک که دید دور ندارید در صورتیکه خودرویی مقابل شما نباشد می توانید در زمان کوتاهی از نور بالا برای دید بیشتر استفاده نمایید و سپس سریع ان را خاموش کنید.
تونل ها: اغلب جاده های کوهستانی دارای تونل می باشند. در تونل ها سریع چراغ ها را روشن کنید و عینک افتابی خود را بردارید و شیشه ها را بالا بکشید. تونل ها اغلب سرد و مرطوب هستند، بنابراین ممکن است کمی اب ریزش کند.
کلیه سربالایی و سر پایینی ها باید با دنده ای طی شوند که خودرو تمام آن را بدون تعویض دنده طی نماید. راننده باید قبل از رسیدن به سربالایی ها با دور مناسب حرکت کند تا بتواند آن را به راحتی بالا ببرد و یا اگر سربالایی بیشتر باشد ممکن است که از دنده معکوس استفاده کند تا با کشش مداوم و با حداکثر قدرت خودرو را از تپه عبور بدهد.گرچه هر سربالایی و سرپایینی را با همان دنده ای که درگیر شده باید طی کرد و در سراشیبی نباید اقدام به تعویض دنده نمود پس باید در این مواقع بسیار احتیاط کرده و سرعت خودرو را کنترل کنید, سرعت خودرو در سراشیبی ها نباید از دو سوم سرعتی که در کاتالوگ خودرو برای هر دنده معین نوشته شده است تجاوز کند.
