زاده روستایی به نام قنات ملک در شهرستان رابر استان کرمان بود. مردی از جنس نور و آینه. اسطوره اخلاص و مقاومت. مورد تحسین دوست و دشمن. او به اسطوره مقاومت جبهه بیداری بدل شد. هم حضورش و تلاش های بی وقفه اش فتوحات بسیاری را نصیب جبهه مقاومت و بیداری اسلامی به رهبری سید و مولای اش ولی امر مسلمین جهان آیت الله سید علی خامنه ای (مد ضله العالی) کرد، و هم شهادت و آسمانی شدن اش سرمایه اجتماعی و ایمانی فرآوانی را به حساب مقاومت و بیداری اسلامی واریز کرد. در وصیت نامه اش نوشت که او را در کنار شهدای همرزمش به خاک سپارند و روی سنگ قبرش بنویسند: "سرباز ولایت قاسم سلیمانی". او از عناوین بیزار بود چرا که رستگاری را در گمنامی و اخلاص می جست. عشق او به رهبر و مولا و مقتدایش فراتر از کلمات بود. می توان او را معنای مسلم و مطلق ولایتمداری دانست. چهل سال مبارزه و تلاش در راه اسلام و برای اعتلای جامعه اسلامی از او اسطوره ای ساخت به پهنای تاریخ. شهید قاسم سلیمانی خواب از چشم مستکبران و مستبدان جهان ربوده بود و خون پاکش را در راه دفاع از حریم و حرم داد. در سالگرد شهید حریم و حرم و سرباز ولایت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی ساعد نیوز به سراغ دکتر یاسر سلیمانی برادر زاده شهید بزرگوار رفته است تا از سیره شهید سلیمانی در خانواده بپرسد. توجه مخاطبان ساعد نیوز را به خواندن این مصاحبه دعوت می کنیم:
ساعد نیوز: با توجه به ارتباط نزدیک حضرتعالی با خانواده شهید سلیمانی، بفرمایید چه ویژگی های خاص اخلاقی در این شهید بزرگوار وجود داشت که می تواند سرمشق جوانان باشد؟
دکتر یاسر سلیمانی: صحبت کردن درباره شخصیت شهید بزرگوار هم آسان است هم سخت. ایشان یک شخصیت جامع الاطراف داشتند. در هر حوزه ای که شما نگاه می کنید حضور ایشان با برجستگی خاصی همراه است. چه به عنوان حاج قاسم فرمانده سپاه قدس و علمدار جبهه مقاومت، چه به عنوان یک پدر، چه به عنوان یک برادر و چه به عنوان یک عضو فامیل یا عضو یک جامعه. خیلی سخت است که بخواهیم، شخصیت بزرگی مثل شهید سلیمانی را به چند ویژگی خاص فروکاهیم. ما در اینجا با زنجیره ای از ویژگی ها مواجهیم که همه به همدیگر وصل هستند و در کنار همدیگر، یک هویتی را می سازند به نام شهید قاسم سلیمانی. علیرغم این که شهید سلیمانی فرمانده ارشد نظامی بودند و در یکی از حساس ترین مقامات لشکری مشغول به فعالیت بودند ولی واقعاً فرد دقیقی بودند. جالب است که بدانیم که علیرغم این همه اشتغالات فکری، اصلاً اجازه نمی دادند که این اشتغالات به ابعاد دیگر زندگی ایشان ضربه بزند و باعث مغفول ماندن آنها شود. بحث صله رحم را خیلی جدی می گرفتند. هر جایی بودند، حتماً هر روز جویای احوال پدر و مادرشان بودند. هفته ای حداقل یک بار زنگ می زدند و حال برادر ها و خواهرانشان را جویا می شدند. حتی وقتی که در میدان نبرد و جنگ بودند. ارتباط خودشان را حفظ می کردند با خانواده. بنابراین، نخستین ویژگی برجسته ایشان، آن بود که شخصیت کامل و جامعی بودند در تمام ابعاد زندگی. دومین ویژگی شهید بزرگوار که بنده از نزدیک شاهد آن بودم، اخلاص ایشان بود. همیشه می فرمودند که کاری را که می کنید، فقط برای رضای خداوند و خلق خداوند انجام دهید.
این سیره عملی شهید، در تمام مراحل زندگی ایشان جاری بود. دقت کنید، این اخلاص واقعاً یک آهن ربا بود که همه را به سمت این شهید بزرگوار جذب می کرد. این اخلاص و زلالی را همه درک می کردند. همه می دانستند که ایشان هر کاری را که انجام می دهد مبنای کارش اخلاص است. حتی دشمنان ایشان هم به این ویژگی شهید معترف بودند. البته ناراحت بودند از این جذبه شهید بزرگوار ولی به هر صورت به این نکته توجه کامل داشتند. شما می بینید که هر زمان در منطقه اتفاقی می افتاد، سراغ اولین کسی که برای حل و فصل موضوع و حتی پادرمیانی می آمدند، شهید قاسم سلیمانی بود. چون همه می دانستند که شهید قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده سپاه قدس، خیرخواه اسلام و مسلمین است. به همین دلیل بود که به تعبیر مقام معظم رهبری، "شهید قاسم سلیمانی به قهرمان ملت ایران و ملت جهان اسلام" تبدیل شد. سومین ویژگی شهید سلیمانی، مردم داری ایشان بود. ایشان بسیار متواضع بودند. ما از نزدیک شاهد این مسأله بودیم. محال بود، کسی برای بیان عریضه ای یا مشکلی به نزد ایشان بیاید حتی در زمانی که بیشترین مشغله کاری را داشتند، ایشان بگویند که الان خسته ام. محال بود چنین اتفاقی بیفتد. ایشان غمخوار مردم بودند و همیشه می گفتند که هیچگاه نباید خودتان را از مردم جدا احساس کنید. تأکید داشتند، به اطرافیان خودشان می گفتند که طوری رفتار نکنید که مردم احساس کنند که شما به دلیل انتساب خودتان به یک مقام لشکری از آنها متفاوت و متمایز هستید. خیلی تأکید داشتند که نباید به مردم بی احترامی شود. این باعث می شد که محافظان ایشان، همیشه در مضیقه بودند. اصلاً اجازه نمی دادند که محافظان اطراف ایشان حلقه بزنند. نکته بعدی این است که ایشان، 40 سال مجاهدت کردند.
از زمان انقلاب که فعالیت های مبارزاتی ایشان شروع شد تا زمان جنگ، که فرمانده لشکر 41 ثارالله بودند. بعد از جنگ هم ایشان گام بزرگی در راستای حل مشکل امنیت جنوب شرق برداشتند. در آن زمان اشرار مشکلات فرآوانی را برای اهالی به وجود آورده بودند. ایشان به جای درگیری نظامی با این اشرار، آمدند یک طرحی را مطرح کردند که هرکس سلاح خودش را تحویل بدهد و دست از شرارت بردارد، ما به اینها زمین زراعی می دهیم تا بروند برای خودشان کشت و کار کنند. دقت کنید این تدبیر ایشان باعث ریشه کن شدن این مسأله در این منطقه شد. بعد از آن هم که به سپاه قدس آمدند، در این مسئولیت، ایشان، مجاهدت های خودشان را به صورت خستگی ناپذیری ادامه دادند. یک نکته، شاید خیلی از هموطنان به این موضوع واقف نباشند. شهید سلیمانی سی سال با 20 ترکش در بدن شان به فعالیت در جبهه مقاومت اسلامی اشتغال داشتند. هیچگاه اعلام خستگی نکردند. ایشان مسیری را برای خودشان انتخاب کرده بودند که رهاوردش شهادت در راه خدا و اسلام بود. اصلاً دنبال القاب و عناوین نبودند. همیشه خودشان را سرباز وطن، ولایت و مردم می دانستند. در وصیت نامه ایشان شما می بینید که قید شده است که بعد از شهادت ایشان را در کنار همرزمان شهیدشان دفن کنند و روی سنگ قبرشان بنویسند "سرباز ولایت شهید قاسم سلیمانی".
ساعد نیوز: چرا شهید سلیمانی از فعالیت سیاسی و اقتصادی بستگان نزدیک شان جلوگیری می کردند؟ خصوصاً در مورد انصراف حضرتعالی از کاندیداتوری مجلس شورای اسلامی می خواهم سؤال کنم؟ نظر ایشان چه بود و آیا بیانیه ای که صادر کردید با مشورت ایشان بود؟
دکتر یاسر سلیمانی: حاج آقا همیشه به فرزندان و فامیل های نزدیک اعم از برادرزاده ها و خواهر زاده ها، همه تأکید داشتند که به هیچ عنوان در زندگی، دنبال رانت نباشید. این طور نباشد که بخواهید که از موقعیتی که دارید در راستای دست یافتن به امتیازی خاص استفاده کنید. می گفتند، مثل مردم عادی باشید. هر طور آنها هستند، همان طور باشید. دلیل ایشان برای این توصیه مهم بود. می گفتند که وقتی شما می روید در یک مسند سیاسی و اقتصادی به دلیل منتسب بودن به یک مقام لشکری، هر اشتباهی بکنید، این اشتباه به پای ارزش هایی گذاشته می شود که برای آن ارزش ها خون داده شده است. من به جرأت می توانم بگویم که هیچ یک از نزدیکان حاج قاسم سلیمانی، در هیچ نوع کار اقتصادی یا رانتی درگیر نیستند. بسیاری از نزدیکان ایشان یا کارمند ساده دولت هستند یا یک شغل معمولی عمومی دارند. فرزندان ایشان و زندگی بی آلایش و ساده شان کاملاً در این زمینه سند است. اگر اینها می خواستند وارد کار اقتصادی شوند، همه این را به خوبی می دانند که از همه موفق تر می توانستند باشد. ولی حقیقت امر این است که چون، شهید بزرگوار با رانت و فامیل بازی مخالف بودند، از ابتدا اصلاً چنین رویکردی وجود نداشته و همچنان ندارد. حاج آقا واقعاً در این نوع مسائل حساس بودند. توصیه اکید داشتند که به دنبال این طور مسائل نروید. در مورد کاندیداتوری بنده هم، خوب زمانی که در سال 1394 بنده مشاور استاندار کرمان بودم و دبیری جشنواره فرهنگی و اقتصادی کرمان را برعهده داشتم، استاندار محترم گفتند که خوب شما بیایید شرکت کنید، ظرفیت خوبی برای کمک به استان دارید. بنده خودم مایل به این کار نبودم، ولی به هر صورت به اصرار دوستان و تشویق ها ثبت نام کردم. در آن زمان حاج آقا در سوریه تشریف داشتند و فرصت مشورت نداشتیم. بعد از ثبت نام بنده، دیدیم که اسم ما سر از لیست های مختلف درآورد. هر جناحی خواست بهره خودش را از این مسأله ببرد. این نوع بهره برداری سیاسی طبیعتاً یک فضای خیلی بدی را به وجود آورد. چون رسانه ها هم به این مسأله دامن زدند، بنده دیدم که خیلی فضا، فضای ملتهب و ناسالمی است. بعد از این که ایشان از سوریه برگشتند، من خدمت ایشان رسیدم و این مسأله را مطرح کردم. گفتم ما می خواستیم به صورت مستقل وارد انتخابات شویم تحت گفتمان ولایتمداری. ایشان فرمودند که فضا، فضای مطلوبی نیست. واقعاً آن زمان هم بنده به ایشان دسترسی برای مشورت نداشتم. به هر صورت بحث بیانیه را پیش کشیدم، فرمودند که بهترین کار همین است. و من از انتخابات کنار کشیدم. ایشان تأکید داشتند که تا جایی که میسر است باید از باندبازی های سیاسی برکنار بود. اگر کمکی از دستتان می آید نیازی به انتساب به یک باند سیاسی خاص نیست. کارتان را انجام دهید.
ساعد نیوز: در بُعد حضور در خانواده، روابط شان در داخل خانواده چگونه بود؟ آیا در خانه هم ایشان فرمانده بودند؟
دکتر یاسر سلیمانی: شهید بزرگوار، شخصیت فوق العاده رئوفی داشتند. نسبت به اطرافیان و و خانواده، بسیار دلسوز بودند. از حضور در دورهمی های خانوادگی لذت می بردند. خیلی روی دید و بازدیدهای خانوادگی و صله رحم حساس بودند. در سال تحویل، همه باید در منزل پدربزرگ جمع می شدند. علاقه شدیدی داشتند که در چهار روز اول عید، همه فامیل دور هم باشند. اصلاً در خانه بحث فرماندهی و نظامی گری نبود. بسیار به اهل خانه و خانواده احترام می گذاشتند. دیدگاه های همه را محترم می دانستند. یک مراسم روضه شب جمعه در منزل شان داشتند؛ حدود بیست سال بود که برگزار می شد. این روضه در منزل شان در تهران برگزار می شد. اگر کسی از فامیل یعنی آنهایی که در تهران بودند، یک هفته از این جلسه روضه غایب می شد، حتماً پرس و جو می کردند و تماس می گرفتند که این هفته روضه تشریف نیاوردید. مشکل خاصی که وجود ندارد. و احوالپرسی می کردند. در طول سال به مناسبت های مختلف، سعی می کردند، دور هم باشند. نسبت به مسائل خانوادگی حساس بودند. کوچک ترین فرصت را برای به جا آوردنِ صله رحم از دست نمی دادند. نسبت به خانواده، احساس مسئولیت شدیدی داشتند. اگر یک نفر از اعضای خانواده مریض می شدند، اولین نفر، شهید بزرگوار بود که جویا می شد. می گفتند که بیایید، وقت دکتر می گرفتند. سریع بلیط تهیه می کردند. واقعاً، خانه ایشان در تهران مقصد اصلی اعضای فامیل بود. حتی ما که خوب خواهرم و ما در تهران منزل داریم. وقتی پدر و مادرم از کرمان، به تهران می آمدند، ناراحت می شدند از این که اول بیایند منزل ما. تأکید داشتند که باید بیایید منزل ما. واقعاً خیلی انسان صمیمی و بامحبتی بودند. ایشان برای دوستانشان، یک یار صدیق بودند. می دانید که ایشان روابط بسیار نزدیکی با شهید کاظمی و دکتر قالیباف داشتند. وقتی سردار کاظمی به شهادت رسیدند، ایشان تا زمان شهادتشان، واقعاً محزون بودند.
ساعد نیوز: ایشان چه نوع روابطی با اعضای فامیل داشتند؟ به عنوان برادرزاده شهید بزرگوار، تجربه خاصی در این رابطه دارید؟
دکتر یاسر سلیمانی: زندگی حاج آقا سراسر درس بود. همه چیز آموزنده بود. نگاه ایشان به زندگی و به مسائل مختلف جامعه. همه جنبه هایش برای ما آموزنده بود. همه این لحظات برای ما مغتنم بود و آموزنده. فراق ایشان برای تمام اعضای فامیل دشوار است. ضرب المثلی که می گوید "خاک سرد است و داغ انسان با زمان فراموش می شود"، اصلاً درباره شهادت حاج آقا صدق نمی کند. داغ ایشان و غم نبودنشان واقعاً تازه است. شهید سلیمانی متعلق به فامیل یا خانواده نبود. ایشان متعلق به ایران و جهان اسلام بود. ما از دیدن موج محبت ها و حزن و اندوه مردم و این که به ما تسلیت می گفتند خجالت زده می شدیم. چون این شهید بزرگوار به جهان اسلام تعلق دارد به مردم تعلق دارد. این همه مردم به شهید بزرگوار علاقه نشان می دادند. دلیل این رابطه، این که ایشان واقعاً "سردار دل ها" بودند، همین زلالی و صفا و خلوص شان در نسبت با روابط شان با مردم بود. خیلی نسبت به مردم و امورات مردم حساس بودند. من اجازه دهید یک خاطره بگم. در یک مقطع زمانی که اوج فعالیت های تکفیری ها و داعش در منطقه بود، بحث ترور ایشان مطرح شده بود. می گفتند که یک گروه وارد ایران شده اند برای ترورِ سردار. ایشان مراسم های مختلفی در تهران و کرمان داشتند. ایام فاطمیه، اربعین و دهه محرم را مراسم داشتند. اربعین را در تهران برگزار می کردند و بقیه را در قنات ملک در کرمان. اربعین در تهران برگزار می شد. این حساسیت های امنیتی در آن سال باعث شده بود که در شهرکی که منزل ایشان در آنجا قرار داشت، نیروهای امنیتی فرآوانی - البته بدون اطلاع ایشان - به کار گرفته شده بودن - چون ایشان با حضور نیروهای امنیتی در مراسم امام حسین مخالف بودند. به هر صورت. هر کس می خواست وارد مجلس شود، نیروهای امنیتی می آمدند درباره هویت اش سؤال می پرسیدند. نزدیک اذات مغرب بود، حاج آقا آمدند. متوجه این وضعیت شدند. بسیار برآشفته شدند. من اصلاً این عصبانیت ایشان را مشاهده نکرده بودم. گفتند: شما به چه حقی از مردم درباره حضور در مجلس امام حسین سؤال و جواب کردید. ایشان در تمام ابعاد زندگی شان یک رویه عارفانه و انسانی داشتند. همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند: شهید سلیمانی، هم شجاع بود، هم مدبر بود و هم حدود شرعی را رعایت می کد. حتی نسبت به دشمن خودشان هم، تلاش می کردند تا حدود را رعایت کنند. زمانی که ترکیه در سوریه به تکفیری ها کمک رسانی می کرد برای سقوط بشار اسد. یک بار، ایشان با آقای اردوغان یک جلسه ای داشتند. اردوغان درباره احتمال، تجهیز کردها توسط ایران در واکنش به حرکت ترکیه در سوریه پرسیده بود. حاج آقا فرموده بودند که "ما پیرو رهبری هستیم که قبل از این که رهبری سیاسی باشد، یک فقیه آگاه و عادل است". دغدغه ایشان، امنیت جهان اسلام بود. هیچگاه رویه غیرانسانی را تأئید نمی کردند. به همین دلیل سردار دل ها بودند. شخصیت بزرگواری که انسانیت اساس کارش بود. اخلاق اولویت اصلی ایشان بود.
ساعد نیوز: چه توصیه هایی را به جوانان فامیل داشتند؟
دکتر یاسر سلیمانی: همیشه وقتی می آمدند، قنات ملک، جوان ها دورشان جمع می شدند. همیشه نصیحت شان می کردند. توصیه اصلی ایشان، همیشه "ولایتمداری" بود. به این بحث خیلی حساس بودند. عشق زایدالوصفی به مقام معظم رهبری داشتند. می گفتند: "والله اگر بخواهید عاقب به خیر شوید، این عاقبت به خیری در پیروی از فقیه عادل است". توصیه دیگر ایشان، مدرم داری و ساده زیستی بود. همیشه تأکید می کردند که دنیا محل گذار است. سعی کنید طوری زندگی کنید که وقتی به عقب برمی گردید از خودتان راضی باشید. می گفتند، شما باید رضایت خلق الله را جلب کنید. باید خدمتگذار مردم باشید. توصیه دیگر ایشان، احترام به پدر و مادر و بحث صله رحم بود. خیلی روی مسأله حساسیت داشتند. توصیه دیگر ایشان، اخلاص بود. همیشه می گفتند که همیشه کار خودتان را برای رضایت خدا و خدمت به مردم پیگیری کنید. می گفتند که عزت را از خدا بخواهید. عزتی که ریشه اش در اخلاص باشد. می فرمودند که هیچگاه به دنبال مقام و رتبه نباشید. فقط باید به دنبال خدمت به خلق خدا و مسلمین باشید. می گفتند که اگر این کار را بکنید، خدا مهر شما را به دل مردم می اندازد. شما شاهد بودید که به همین دلیل، میلیون ها نفر در مراسم تشییع شهید سلیمانی حضور داشتند. این نتیجه اخلاص ایشان بود. خداوند عزت را به حاج قاسم داده بودند. این عزت ثمره، اخلاص بود. بزرگترین تشییع در تاریخ بشر بود. از نظر تعداد و تنوع یگانه بود این تشییع. همه آمدند. حتی آنهایی که دلخوری هم داشتند. همه قشرهای مردم شرکت کردند. این عزت، ثمره مجاهدت و اخلاص حاج قاسم بود. همیشه می گفتند که شما باید همیشه در همه جا اخلاص داشته باشید. با ریاکاری و مقام این عزت به دست نمی آید.
ساعد نیوز: به نظرتان میراث اصلی حاج قاسم سلیمانی چیست؟
دکتر یاسر سلیمانی: مقام معظم رهبری یک جمله بسیار زیبایی در وصف شهید سلیمانی دارند: "شهید سلیمانی هم در حیات خودشان و هم در شهادت اش استکبار را شکست داد". مهمترین ثمره تلاش ها و مجاهدت های شهید سلیمانی، بیداری جهان اسلام بود. خون ایشان "ماهیت ضدبشری آمریکا را به جهان نشان داد". از درون این بیدارگری یک جریان مقاومت اسلامی در منطقه پدیدار شده است که آبستن هزاران حاج قاسم در منطقه خاورمیانه است. بیدارگری و اتحاد در جبهه مقاومت، این ها همه ثمره کار شهید سلیمانی است. حزب الله، حشد الشعبی، فاطمیون، حیدریون، انصارالله یمن، این ها همه به برکت خون شهید سلیمانی است. میراث از این بالاتر. در مقابل جبهه تکفیر سعودی و صهیونیستی، این مقاومت به برکت خون شهید سلیمانی شکل گرفته و موفق بوده است.
ساعد نیوز: هنگامی که خبر شهادت شهید سلیمانی را شنیدید چه احساسی داشتید؟
دکتر یاسر سلیمانی: من شب شهادت ایشان قرار بود که صبح در یک جایی برای حضور در یک جلسه حضور داشته باشم. شب واقعاً از ساعت یک شب دچار دلهره شدیدی شدم و تا ساعت چهار صبح نتوانستم بخوابم. در ساعت شش صبح بیدار شدم. دیدم 60 تماس بدون پاسخ داشتم. دانستم که اتفاق بسیار ناگواری رخ داده است. یکی از تماس ها را پیگیری کردم، به من گفتند که حاج آقا شهید شده است. با شنیدن این خبر، بیهوش شدم. تا ساعت ده صبح در حالتی منگ بودم. تلویزیون را باز کردم و دیدم که همه جا صحبت از شهادت سردار سلیمانی است. همان طور که قبلاً هم گفتم، هنوز داغ ایشان برای ما تازه است و این داغ تا انتقام خون ایشان هم تازه خواهد بود.
دکتر نادر ارسلانی : جهش تولید، پژوهش مسأله محور و پیشرفت فناورانه
