بازارهای مالی و اقتصادی کشور دچار التهابی بی سابقه شده است و ریال سیاهترین دوران خود را با کاهش شدید ارزش اش تجربه می کند. دلار در کانال 42 هزار تومان به پیشروی خود ادامه می دهد و فعالان اقتصادی چشم انتظار فرجی از سوی دستگاه سیاست خارجی کشور برای مهیا ساختن زمینه تجارت خارجی و ترمیم بحران ارز در داخل هستند. به نظر می رسد که تقابل به زودی به تعامل تبدیل خواهد شد و تحولاتی را در عرصه احیای برجام شاهد خواهیم بود. ساعدنیوز در گفتگویی اختصاصی با دکتر حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل و برجام به این موضوع پرداخته است.
طرفین در تلاش هستند تا با گرفتن بیشتر امتیازات به میز مذاکره بازگردند./ بالأخره ما نمی دانیم که پیشنهادهایی که آقای بورل در آن جلسه در شهر عَمان داده چه بوده و چرا رد شده است؟
ساعدنیوز: پیرو دیدار آقای امیرعبداللهیان با جوزپ بورل در اردن، شب گذشته آقای امیرعبداللهیان پیام آقای رئیسی را برای سلطان عمان به مسقط برده است. آیا تحول خاصی از نظر حضرتعالی در فرایند احیای برجام و مذاکرات و ایران و آمریکا رخ داده است و آیا می توانیم انتظار مخابره شدن خبری مثبت را از عمان داشته باشیم؟
دکتر حسن بهشتی پور: از نظر من، تحول خاصی رخ نداده است. به نظرم، ایران با این اقدامات می خواهد فضای داخل را تلطیف کند. فکر نمی کنم که با این تحرکات حداقل در مقطع فعلی باب گفتگویی درباره احیای برجام باز شود. آقای امیرعبداللهیان هم در مصاحبه اش، اشاره کرده که حامل پیام آقای رئیسی برای سلطان عمان است. طرفین فعلاً در حال رصد کردن وضعیت داخلی ایران هستند تا بعد درباره احیای برجام تصمیم بگیرند.
واقع امر این است که برجام برای آمریکا، اروپا، ایران، روسیه و چین مهم است. هیچ طرفی نمی خواهد که برجام از دست برود. اما با توجه به رخدادهای اخیر، طرفین در تلاش هستند تا با گرفتن بیشتر امتیازات به میز مذاکره بازگردند.
آن طور که آقای خرازی گفته، تنها مسأله پادمان که مربوط به آژانس بین المللی انرژی اتمی است، باقی مانده و الباقی مسائل حل و فصل شده است. ولی شواهد و قراین چیز دیگری را می گوید. بالأخره ما نمی دانیم که پیشنهادهایی که آقای بورل در آن جلسه در شهر عَمان داده چه بوده و چرا رد شده است؟ اشکالات مد نظر ایران چیست؟ به هر صورت، تا وقتی که ما اطلاعی از روند مذاکرات و گفتگوها نداشته باشیم نمی توانیم به صورت دقیق در این خصوص اظهارنظر کنیم.
امروز شاهد صحبت کردن افرادی از احیای برجام هستیم که اصولاً با آن مخالف بودند و حتی آن را خیانت و ترکمنچای دوم می نامیدند!
ساعدنیوز: سفر آقای شی به عربستان و تنش های متعاقب آن میان پکن و تهران، و شکل گیری اتحادهای شوم بر علیه منافع ایران در منطقه، و آتش تند تنش ها در قفقاز جنوبی به نظرتان دستگاه سیاست خارجی کشورمان را به این نتیجه نرسانده است که برای نجات اقتصاد و توقف روند دیوانه وار افزایش نرخ ارز و رسیدن آن به مرز 50 هزار تومان، ابتکاری را در زمینه احیای برجام به خرج دهد؟
دکتر حسن بهشتی پور: این مواردی که شما مطرح کردید، مواردی است که منطق رفتار عقلانی آن را تأئید می کند. در چنین شرایطی یقیناً سیاست تقابل باید به سیاست تعامل تبدیل شود. ولی نکته اینجا است که کسی گوشش به این حرف ها بدهکار نیست. قراین و شواهد حاکی از آن است که در همچنان بر روی همان پاشنه می چرخد و تجدیدنظری در راه نیست. همچنان همان خط قبلی دنبال می شود.
به هر صورت در عمل، سیاست تقابل اثری نداشته است. ولیکن مسئولین این نظر را ندارند. شرایط اگر خوب بود و وضع اقتصاد به این شکل نبود، خب می گفتیم که اشکالی ندارد شما همان مسیر تقابل را ادامه بده؛ اما شرایط خوب نیست. ما با مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی متعددی روبرو هستیم و نیاز داریم که نقاط ضعف مان را جبران کنیم. باید نقاط قوت مان را شناسایی کنیم و با تقویت آنها، زمینه را برای پوشش ضعف هایمان مهیا سازیم.
به نظرم، یا مسئولین به این موضوعات و موارد توجه ندارند یا اگر توجه دارند، قبول ندارند. نکته جالبی که می خواهم به آن اشاره کنم، امروز شاهد صحبت کردن افرادی از احیای برجام هستیم که اصولاً با آن مخالف بودند و حتی آن را خیانت و ترکمنچای دوم می نامیدند! آقای قدوسی نمونه ای از این افراد است که امروز از احیای برجام صحبت می کند. به نظرم این افراد منطق شان این است که مذاکره خوب است اگر با ما باشد؛ مذاکره بدون ما بد است! این هم از عجایب روزگار ما است!
به جای فکر کردن به منافع ملی، به منافع جناحی و گروهی خودشان توجه دارند و به همین دلیل چنین مواردی را شاهد هستیم.
درسی که ایران از سفر رئیس جمهور چین به عربستان باید بیاموزد
*** این مصاحبه توسط سمیرا شمس عضو تحریریه ساعدنیوز تهیه شده است.
