علت وجود خون در مدفوع نوزادان و کودکان

در بسیاری از نوزادان در دوران نوزادی حداقل یک بار در مدفوع خون وجود دارد. فشار به مدفوع بواسیر کوچک و سایر شرایط جزئی ممکن است باعث ایجاد رگه های خون در مدفوع کودک شود. بنابراین در حالی که افراد نباید وحشت کنند بهتر است نوزاد را برای تشخیص و درمان دقیق به دکتر ببرید.

به چه علت در مدفوع نوزاد خون وجود دارد؟

اگر مدفوع کودک قرمز به نظر می رسد این همیشه به معنای عبور خون از کودک نیست. برخی از غذاهای قرمز مانند گوجه فرنگی و سایر غذاهای رشته ای ممکن است باعث ایجاد رگه های قرمز یا تکه های مدفوع کودک شوند. بنابراین به آنچه اخیراً کودک خورده است بسیار توجه کنید. دلایل زیر باعث میشود که مدفوع کودک خونی باشد:

1- یبوست:

نوزادان مبتلا به یبوست ممکن است به مدفوع فشار بیاورند. این می تواند باعث مدفوع رگه دار در خون شود زیرا مدفوع باعث ایجاد اشک های ریز در مقعد می شود. پزشکان این را شکاف مقعدی می نامند. بیشتر شکاف های مقعدی به خودی خود بهبود می یابند. با این حال، از آنجا که باعث ایجاد زخم باز در ناحیه ای می شوند که در معرض تعداد زیادی باکتری قرار دارند، می توانند آلوده شوند. یک پزشک ممکن است آنتی بیوتیک یا کرم را برای تسکین درد توصیه کند.

2- خون در شیر مادر:

بعضی اوقات شیر مادر حاوی خون است. این امر اغلب به این دلیل اتفاق می افتد که فرد شیرده دارای پستانک ترک خورده یا زخمی شده است. هنگامی که این اتفاق می افتد، کودک ممکن است مقداری خون را ببلعد. این می تواند باعث ایجاد رگه های خون ضعیف در مدفوع کودک شود یا کل مدفوع را قرمز رنگ نشان دهد. بلعیدن خون برای کودک خطرناک نیست به شرطی که فرد شیرده شیوع بیماری قابل انتقال مانند اچ آی وی یا ایدز نداشته باشد. با این وجود درمان آسیب دیدگی نوک پستان بسیار مهم است. زیرا آسیب مزمن نوک پستان می تواند شیردهی را مختل کرده و باعث عفونت شود.

3- عفونت ها:

برخی از عفونت ها ممکن است باعث ایجاد خون در مدفوع شوند. برخی از نوزادان در صورت ابتلا به عفونت ممکن است دچار اسهال شوند. یکی از خطرناک ترین عفونت ها نکروزان کننده انتروکولیت است. این عفونت بیشتر در بین نوزادان نارس و نوزادان با سایر بیماری ها دیده می شود. والدین ممکن است متوجه شوند که معده کودک متورم است یا کودک نمی خواهد غذا بخورد.

4- بواسیر:

بواسیر یک ورید متورم در خارج یا فقط در مقعد است. هنگامی که کودک تخلیه می کند، بواسیر می تواند خونریزی کند و باعث ایجاد رگه های قرمز خون در مدفوع شود. بواسیر در نوزادان کمتر از شقاق مقعدی است. بنابراین بزرگسالان باید کودک را برای تشخیص نزد پزشک ببرند. برخی از بواسیر به طور طبیعی بهبود می یابد، اما برخی دیگر به درمان نیاز دارند. معمولاً بواسیر نشانه یبوست کودک و در حال زدودن مدفوع است.

5- حساسیت غذایی:

نوزادانی که حساسیت غذایی یا آلرژی دارند ممکن است مدفوع خونی برای روزها، هفته ها یا ماهها داشته باشند. اگر افراد به طور مکرر متوجه مدفوع مایع به خون می شوند به خصوص پس از تغییر در رژیم غذایی کودک یا شخصی که شیرده است در مورد آلرژی از پزشک سوال کنید و یا والدین باید دقت زیادی داشته باشند تا مواد غذایی آلرژی زا را شناسایی کنند.

6- خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی:

خون تیره در مدفوع یا مدفوع سیاه ممکن است نشان دهنده خونریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش کودک مانند مری، گلو یا بینی آنها باشد. گاهی اوقات این اتفاق می افتد در موارد دیگر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی به دلیل عفونت شدید یا بیماری رخ می دهد. در این مورد باید هر چه سریع تر کودک خود را پیش متخصص ببرید.

مواد غذایی که ممکن است سبب قرمز رنگ شدن مدفوع شوند

برخی مواد غذایی سبب تغییر رنگ مدفوع می شوند. این تغییر رنگ می تواند از قرمز تا سیاه متفاوت باشد و گاهی با وجود خون در مدفوع اشتباه گرفته می شود. برخی از این مواد شامل:

• چغندر قرمز (لبو)
• ژلاتین قرمز
• گوجه
• و ...

مکمل آهن نیز ممکن است که مدفوع را به رنگ قرمز تیره دربیاورد که کاملا نرمال است. برخی داروها که برای درمان عفونت گوش میانی استفاده می شوند نیز می تواند سبب قرمز شدن مدفوع شوند.

دربرخی موارد ممکن است که نوزاد از معده درد شدید رنج ببرد و خون موجود در مدفوع پنهان باشد. تشخیص این شرایط با کمک روش های زیر انجام خواهد شد:

آنالیز مدفوع: دکتر برای نوزاد شما آزمایش مدفوع را تجویز خواهد کرد. این آزمایش در تشخیص باکتری، ویروس، مخاط و نیز خون موجود در مدفوع کمک خواهد کرد.

آزمایش خون: یکی از تست های ضروری در این شرایط آزمایش خون است که به وسیله ی آن می توان دریافت که آیا خون ریزی به علت وجود عفونت بوده است یا خیر؟

تشخیص از طریق نشانه ها: متخصص کودکان باید با بررسی علائم موجود در نوزاد، علت وجود خون در مدفوع را تشخیص دهد. برای روشن شدن علت دقیق عارضه ممکن است که بیوپسی ضرورت یابد. طی بیوپسی، یک تکه از بافت مورد نظر با یک جراحی کوچک برداشته شده و سپس توسط پاتولوژیست بررسی خواهد شد.

درمان خون در مدفوع نوزاد

نوع درمان کاملا به علت ایجاد مشکل بستگی دارد.
یبوست را می توان با افزودن شربت کارو به شیشه ی نوزاد و استفاده از شیاف طبی گلیسیرین یا روغن معدنی در مقعد و یا داروهای نرم کننده مدفوع مثل لاکتولوز به منظور روان ساختن مسیر عبور مدفوع درمان نمود. همینطور می توانید یک ژل بی حس کننده برای درمان یبوست یا شقاق استفاده کنید.
استفاده از شیر خشک سویا یا دیگر شیر خشک های مخصوص، به درمان عدم تحمل لاکتوز یا شیر اضافی کمک خواهد کرد.
عفونت، اسهال خونی یا مدفوع ژله ای مانند به ارزیابی پزشک و درمان با توجه به نتایج آزمایش نیاز دارد.
در هم رفتگی روده نیازمند روند درمانی خاص یا جراحی است تا بتوان روده را به حالت اولیه بازگرداند. تأخیر در درمان این مشکل، نتایج جدی یا حتی مرگ را به همراه خواهد داشت

تشخیص خون در مدفوع کودک

توجه شود که باید تشخیص دهید که آیا لکه واقعا خون هست یا خیر. وجود کریستال های اورات در مجاری ادراری می تواند سبب لکه های قرمز روی پوشک شود، اما از نظر بالینی مهم نیست. داروهایی نظیر ریفامپین که در ادرار ترشح می شود، می تواند سبب قرمز رنگ شدن ظاهر مدفوع شود.
وجود خون قرمز روشن، هنگام خشک کردن یا روی پوشک (بدون این که با مدفوع مخلوط شده باشد) بیانگر خونریزی از ناحیه مقعد است. اگرچه یبوست و شقاق مقعد معمولا همراه وجود خون در پوشک وجود دارد، یبوست شایع ترین دلیل خونریزی رکتال پس از دوران نوزادی است، صرف نظر از این که آیا شقاق مقعد قابل رویت است یا خیر. شقاق همراه با یبوست معمولا به دلیل زور زدن کودک یا گریه همراه با درد هنگام دفع مدفوع است؛ در مقابل، پولیپ های رکتال با خونریزی های مکرر بدون درد خواهد بود.
با وجود خون مخلوط شده به مدفوع باید به درهم فرورفتگی روده ها مظنون شد. موکوس های خونی رنگی که دفع می شوند اصطلاحا به نام ژله توت فرنگی توصیف می شوند؛ ممکن است سابقه کولیک شدید حمله ای و رنگ پریدگی دوره ای وجود داشته باشد. اگر مدفوع خونی تیره تر از طبیعی یا حتی سیاه رنگ (با فرض این که به کودک مکمل آهن داده نشده باشد) وجود داشته باشد، احتمال این که خون از قسمت های بالاتر دستگاه گوارش باشد، بیشتر است. مثلا این خونریزی ممکن است به دلیل ازوفاژیت ثانویه به ریفلاکس، گاستروانتریت شدید، دیورتیکولیت مکل یا یک کیست دوپلیکاسیون باشد. در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند، شقاق نوک سینه می تواند منجر به خون تیره در مدفوع نوزاد شود.

در مورد قوام، تکرر و رنگ مدفوع سوال کنید. اگر مدفوع زیاد و نرم تر از معمول بود، ممکن است به دلیل کامپیلوباکتر یا عفونت شیگلا یا سایر عفونت های باکتریایی مثل کلستریدیوم دیفیسیل باشد. آخرین موردی که باید به آن شک کرد استفاده از آنتی بیوتیک ها است. در مواجهه با گاستروانتریت ویروسی، خونریزی بسیار نادر است. همچنین باید در مورد این که آیا سایر اعضای خانواده با این مشکل درگیر شده اند و مسافرت های اخیر نیز سوال کنید.
معاینه عمومی انجام دهید به دنبال علایمی چون کبودی باشید. کبودی ممکن است نشان دهنده اختلال خونریزی دهنده عمومی باشد. همچنین کودک را از نظر کم خونی به دنبال از دست دادن طولانی مدت خون یا از نظر کم آبی به دلیل استفراغ و اسهال بررسی کنید.
شکم را معاینه کنید توجه کنید که آیا مدفوع قابل لمس یا نفخ وجود دارد یا خیر؛ و در آخر، بسته به وضعیت بالینی کودک و وجود استفراغ (اغلب آلوده به صفرا) این مشکل ممکن است به دنبال چرخش نابجا و پیچش روده باشد. در این صورت در لمس یک توده سوسیسی شکل در قسمت راست بالایی شکم لمس می کنید که نشان دهنده درهم رفتگی روده ها است.

مراجعه به پزشک هنگام دیدن خون در مدفوع کودک

مدفوع روان ژله ای مانند که دارای خون قرمز تیره باشد نشانه ای از درهم رفتگی روده به شمار می رود. اسهالی که بسیار خونی باشد نشان دهنده ی عفونت جدی است. اگر نوزاد بی توجه و بی حال شده است یا به نظر می آید که بدنش به آب نیاز دارد، همه ی این نشانه ها می توانند حاکی از وجود مشکلی در بدن باشند و به همین دلیل باید به پزشک مراجعه شود.

اگر نوزاد خوشحال است، به خوبی غذا می خورد، تب ندارد و به نظر نمی آید که درد خاصی داشته باشد، مشکل او خوش خیم و محدود است. تب، درد شکمی، پریشانی و اسهال خونی نیازمند مراجعه به پزشک یا اورژانس است.

وجود خون در مدفوع نوزاد چه عوارضی دارد؟

اگر وجود خون در مدفوع نوزاد بدون درمان باقی بماند، وضعیت بدتر خواهد شد و عوارض زیر را برای نوزاد به همراه خواهد داشت:

زخم و باقی ماندن جای آن در اطراف مدخل مقعد: اگر نوزاد دائماً دچار شقاق شود، جای زخم های آن در محل مقعد باقی مانده و منجر به سایش بیشتر با مدفوع و زخم شدن مجدد می شود.

عفونت موضعی: شقاق های موجود در اطراف مقعد خود ممکن است عفونی شده و این ناحیه را دچار التهاب کند، در نتیجه عبور مدفوع دشوارتر از گذشته خواهد شد. اگر عفونت این ناحیه به دستگاه ادراری نیز منتقل شود (که در نوزادان دختر شیوع بیشتری دارد) شرایط پیچیده تر می شود.

انسداد روده: التهاب ایجاد شده در اثر بیماری هایی مانند کولیت و کرون سبب درگیری شدید لایه ی مخاطی درون روده ها می شود. به این ترتیب حرکت مواد غذایی کند خواهد شد. این مسأله به طرز قابل توجهی روند گوارش را کند کرده و تغذیه ی نوزاد با مشکل مواجه خواهد کرد.

سوء تغذیه: در برخی موارد عفونت ها و التهابات موجود، سبب عدم کارکرد مناسب روده شده و مانع از جذب مواد غذایی می شوند، به این ترتیب نوزاد دچار سوء تغذیه خواهد شد. بعلاوه از دست رفتن خون به سبب خون ریزی در مدفوع، احتمال ایجاد کم خونی در نوزاد را افزایش می دهد.

ایجاد زخم: افرادی که از بیماری کرون رنج می برند، ممکن است در هر قسمتی از مسیر دستگاه گوارش دچار زخم شوند. همچنین این زخم ها بسیار مستعد ابتلا به عفونت می باشند.

با اقدامات درمانی مناسب و به موقع درمورد وجود خون در مدفوع و انجام درست توصیه های پزشک معالج، نیازی به نگرانی راجع به عوارض آن نیست.

پیشگیری از ابتلای نوزادان و کودکان به بیماری کرونا