( میرزا - خان ) ملقب به امیر نظام که بعد ها مشهور به امیر کبیر گردید . وی از بزرگترین رجال سیاسی دوره قاجاریه است . ( مقق . ۱۲۶۸ ه. ق . اصلا فراهانی است و پدرش مشهدی قربان طباخ ابو القاسم قائم مقام بود . تقی نیز در خاندان قائم مقام تربیت یافت و در جوانی وارد دستگاه ولیعهد در تبریز گردید و جزو هیئت اعزامی بروسیه بریاست خسرو میرزا بان کشور رفت ( ۱۲۴۴ ). امیر نظام زنگنه بدو توجه کرد و وی را همراه ناصرالدین میرزا ولیعهد برای ملاقات باتزار روسیه به اوج کلسیا فرستاد .اندکی بعد وی بریاست قشون آذربایجان منصوب گردید ( ۱۲۶۳ ) و پس از فوت امیر نظام زنگنه به پیشکاری آذربایجان منصوب گردید و سرپرستی ولیعهد بدو محول شد . پس از مرگ محمد شاه ( در سال ۱۲۶۴ ) میرزا تقی خان ناصر الدین میرزا را بتهران حرکت داد و وسایل استقرار سلطنت او را فراهم آورد و با مقام صدارت عظمی برتق و فتق امور پرداخت و دستگاه دولت و دربار را دقیقا تحت نظارت قرار داده مستعمریهای بیجا را قطع کرد امور مالی کشور را متمرکز ساخت مالیاتهای معوقه را وصول کرد قشون را منظم نمود با دول همسایه روابط سیاسی بر اساس دوستی متقابل دایر کرد و قیود سیاسی را درهم شکست با تاسیس دار الفنون و استخدام معلمان اروپایی بنیاد فرهنگ نو را ریخت اما مخالفان او از پای ننشستند تا شاه را وادار بعزل و تبیعدوی بکاشان و صدور حکم قتل او کردند .
پرهیزکار، خداترس، باتقوا، اتقیاجمع
پرهیزگاری ترسکاری .
معنی اسم تقی
تقی اسم پسرانه است، معنی تقی: تقی ،در لغت به معنای پرهیزگار و پرهیزکردن و جمع آن اتقیاست (1) در قرآن کریم آمده است « تلک الجنه اللتی نورث من عبادنا من کان تقیا ( 2)بهشت را بندگانی که پرهیزگار و متقی باشند به ارث می برند . رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرمود : « ان الله یحب الاتقیاء الاخفیا» (3)خداوند منان پرهیزگارانی راکه به نشان هستند دوست می دارد تقی ، لقب مام محمد بن علی نهمین امام شیعیان است .و القاب دیگر او «جواد»به معنی بسیار بخشنده است ، چرا که آن بزرگوار هر چه داشت در راه خدای را گذشت اخلاقی و عفو از روی صبر و شکیبائی دانست بطوریکه فرمود : «وبالتقوی فازالصابرون» (4) هر کس نام او « تقی» باشد و از روی تقوا و پرهیزگاری بذل و بخشش نماید و منتی بر دیگران نگذارد و نیت او طهارت باطن و تقرب به حق باشد و در این راه به نام و یاد امام جواد ( علیه السلام) توسل جوید ، بزودی آثار وبرکات آنرا در زندگی خود احساس خواهد کرد و در دنیا و آخرت از دعای خیر آن بزرگوار بهره مند خواهد بود.
معنی اسم تقی در ثبت احوال
تقي ،در لغت به معناي پرهيزگار و پرهيزكردن و جمع آن اتقياست (1) در قرآن كريم آمده است « تلك الجنه اللتي نورث من عبادنا من كان تقيا ( 2)بهشت را بندگاني كه پرهيزگار و متقي باشند به ارث مي برند . رسول اكرم ( صلي الله عليه و آله و سلم) نيز فرمود : « ان الله يحب الاتقياء الاخفيا» (3)خداوند منان پرهيزگاراني راكه به نشان هستند دوست مي دارد تقي ، لقب امام محمد بن علي نهمين امام شيعيان است .و القاب ديگر او «جواد»به معني بسيار بخشنده است ، چرا كه آن بزرگوار هر چه داشت در راه خداي را گذشت اخلاقي و عفو از روي صبر و شكيبائي دانست بطوريكه فرمود : «وبالتقوي فازالصابرون» (4) هر كس نام او « تقي» باشد و از روي تقوا و پرهيزگاري بذل و بخشش نمايد و منتي بر ديگران نگذارد و نيت او طهارت باطن و تقرب به حق باشد و در اين راه به نام و ياد امام جواد ( عليه السلام) توسل جويد ، بزودي آثار وبركات آنرا در زندگي خود احساس خواهد كرد و در دنيا و آخرت از دعاي خير آن بزرگوار بهره مند خواهد بود. امام جواد ( عليه السلام )با وجود سن كم در مناظره هاي علمي بزرگ توسط مأمون عباسي دعوت مي شذ بر غم نيت پليد آنان آنچنان در مباحث علمي و حكمي مي درخشيد كه همه علماي مجلس در حيرتي عجيب فرو مي رفتند و اين در واقع درخشش حكمت و سرّ امامت بود كه در لسان مبارك آن حضرت جاري مي شد. هر كه را سرمايه تقوا ميشود فارغ از اميال دنيا مي شود هر چه دارد ميدهد در راه دوست چون جواد ازجود احياء مي شود(5)
معنی اسم تقی در فرهنگ فارسی عمید
پرهیزکار، خداترس، باتقوا.
معنی اسم تقی در فرهنگ فارسی معین
پرهیزگار. جمع : اتقیاء.
معنی اسم تقی در لغت نامه دهخدا
پرهیزکار. به معنی ترسنده از خدا و مجازاً به معنی پرهیزکار. پرهیز کردن. لقب امام محمد بن علی بن موسی الرضا،امام نهم شیعیان.