اولین گیربکس اتومات در سال ۱۹۴۰ توسط شرکت الدزمبیل بر روی اتومبیل قرار گرفت. آن زمان که تعداد محدود و کمی اتومبیل وجود داشت این آپشن یک امکان تجملاتی به حساب می آمد. همین طوری که تعداد خودروها افزایش یافت محبوبیت گیربکس های اتومات نیز بیشتر شد و خرید خودرو اتومات یکی از اولویت های خرید خودرو شد. اما خودروهای دارای گیربکس اتومات به همان نسبت که رانندگی راحت تر و با آرامش تری را فراهم می کنند، نیاز به مراقبت و نگهداری ویژه ای دارند و همچنین هزینه تعمیر و یا تعویض این گیربکس ها نیز بیشتر از خودروهای گیربکس دستی است.
نحوه استفاده از ماشین های اتومات با ماشین های معمولی کمی متفاوت است. خودروی اتوماتیک درواقع اتومبیلی است که عمل تعویض دنده ها در آن به شکلی کاملا خودکار و بدون دخالت راننده صورت می گیرد. یعنی برای تغییر دنده از سنگین به سبک و عکس آن، نیازی به تعویض دستی دنده وجود ندارد و تمامی این ها بسته به میزان سرعت راننده تغییر خواهد کرد. برخلاف خودروهایی با گیربکس دستی که در آن ها سه پدال وجود دارد، در خودروهایی با دنده اتوماتیک، خبری از پدال کلاچ نیست و تنها با دو پدال گاز و ترمز حرکت می کند و می ایستد، یعنی تعویض دنده بدون کلاچ.
نکات مهمی که باید در زمان رانندگی با خودروهای اتوماتیک رعایت کنید
به لطف ایمنی بالایی که این اختراع برای خودروها به ارمغان آورد، می توان با جرات گفت که گیربکس اتومات، فصلی جدید توانست در دفتر صنعت خودرو بگشاید. این نوع گیربکس نه تنها محبوب رانندگان حرفه ای است، بلکه کسانی که خیلی توانایی های رانندگی بالایی ندارند هم آن را می پسندند. ولی سوالی که مطرح می شود این که آیا این بزرگ ترین اختراع تاریخ خودرو می تواند ایمنی کاملی را برای راننده به ارمغان بیاورد؟ متاسفانه پاسخ منفی است. در ادامه نکات مهمی درباره رانندگی با این خودروها عنوان میشود.
هرگز در سراشیبی های تند از حالت اتوماتیک استفاده نکنید
گذاشتن گیربکس ماشین روی حالت اتوماتیک در سراشیبی های تیز باعث می شود که کنترل خودرو از دست تان خارج شود. در این حالت شما فقط می توانید با فشار دادن پدال ترمز خودرو را کنترل کنید. با ورود به جاده های شیب دار ابتدا خودرو را متوقف کنید و بعد با گذاشتن دنده روی حالت دستی شروع به حرکت کنید. البته نگران میزان مصرف سوخت نباشید. چرا که گیربکس های اتوماتیک مدرن هوشمند هستند و در شیب های نزولی، سوخت مصرفی موتور را کاهش می دهند.
از حالت N در شرایط مناسب استفاده کنید
فقط زمانی خودرو را روی دنده خنثی قرار دهید که ماشین کاملا ایستاده است. گذاشتن گیربکس روی دنده خنثی در حین حرکت، احتمال سایش و پارگی در مکانیسم انتقال را افزایش می دهد.
از یک پا برای فشار دادن پدال گاز و ترمز استفاده کنید
یکی از بدترین اشتباهاتی که بسیاری از افراد هنگام رانندگی با خودروهای اتوماتیک انجام می دهند این است که ترمز را با پای چپ و گاز را با پای راست فشار می دهند. این کار بسیار اشتباه است. در حین رانندگی با خودروهای اتوماتیک مانند رانندگی با خودروهای معمولی باید از پای راست برای فشار دادن پدال گاز و ترمز استفاده کنید و به پای چپ تان استراحت بدهید. استفاده از هر دو پا برای رانندگی بسیار خطرناک است و می تواند به تصادف منجر شود.
تعویض حالت دنده در حین حرکت
در هر زمان که مجبور هستید به طور متوالی حرکت به عقب و جلو داشته باشید، همانند دور زدن در خیابان های کم عرض یا پارک کردن در جای پارک کوچک، سعی کنید ابتدا کامل توقف کنید و بعد دنده را از حالت D به R یا برعکس تغییر وضعیت دهید. تغییر حالت دنده در بین حین حرکت به گیربکس فشار وارد می کند.
استفاده از دوپا به جای یک پا در پدال گرفتن
از آنجا که پدال کلاچ در خودروی اتوماتیک وجود ندارد، برخی از رانندگان، از یک پای خود برای فشردن پدال گاز و از دیگری برای فشردن پدال ترمز استفاده می کنند. باید بگوییم که این عمل اشتباه است و می بایست تنها از یک پا برای فشردن هر دو پدال استفاده کنید. در غیر این صورت، به گیربکس اتوماتیک آسیب های احتمالی جدی وارد خواهید کرد و همچنین احتمال بروز حوادث های رانندگی را بالا می برید.
درجا گاز دادن
شاید دوست داشته باشید که صدای گاز و موتور را در حالت ایستاده بشنوید، اما ما به شما پیشنهاد می کنیم برای سرگرم کردن خودتان، به فکر کار دیگری باشید. چرا که درجا گاز دادن در خودروهای اتوماتیک اشتباهی است که توانش تعمیر گیربکس خودرو خواهد بود. هنگامی که خودرو در دنده D قرار نگرفته و پدال گاز را فشار می دهید، سبب افزایش ناگهانی اصطکاک میان قطعات داخل گیربکس و موتور می شوید. این شوک بزرگ سبب آسیب رسیدن به گیربکس خودروی اتوماتیک شما خواهد شد.
بعد از پارک کردن خودرو دنده را روی حالت P قرار دهید
همیشه باید قبل از خروج از کابین خودرو، دنده را روی حالت P یا حالت پارکینگ قرار دهید. در صورت عدم کارایی ترمز دستی، این حالت گیربکس می تواند تا حدودی به جلوگیری از حرکت خودرو کمک کند.
خلاص کردن برای توقف های کوتاه
سعی کنید در ترافیک و چراغ قرمزهایی که توقف خودرو کمتر از ۲ دقیقه است، گیربکس را خلاص نکنید. زمانی که گیربکس در حالت D قرار دارد و شما توقف می کنید، گیربکس در دنده یک می ماند و تنها درگیری موتور و گیربکس، جریان های گردابی روغن هیدرولیک داخل توربین است که به دلیل دور پایین موتور، بسیار ناچیز است. در صورتی که خلاص کردن گیربکس و قرار دادن دوباره آن در حالت D، مجموعه کلاچ ها، سوپاپ ها و شیرهای برقی را درگیر می کند که استهلاک آن به مراتب بیشتر است.
از روش مناسب برای حمل خودرو با جرثقیل استفاده کنید
نحوه صحیح کشیدن اتومبیل های دنده اتوماتیک به این بستگی دارد که محور خودرو در کجا قرار گرفته است. بنابراین اگر محور خودرو شما روی چرخ های جلو است، باید ماشین را از قسمت جلوی بکسل کرده و حرکت دهید. اما اگر نیروی پیشران تولیدی خودروتان روی چرخ عقب است، باید از عقب خودرو را بالا ببرید و حرکت بدهید.بسیاری از افراد معتقدند که عملکرد خودروهای دنده اتوماتیک و دنده دستی یکسان است. این در حالی است که قسمت اتوماتیک گیربکس یک خودرو با قسمت دستی همان اتومبیل از سیستم های انتقال متفاوتی استفاده می کنند.با گذشت زمان، گیربکس های اتوماتیک هر روز بهتر و بهتر شده اند تا جایی که امروزه وسایل نقلیه اتوماتیک بسیار سریع تر با کیفیت تر از همتایان قدیمی خود هستند و رانندگی با آنها لذت متفاوتی دارد.
رانندگی با روغن گیربکس کم
یک خودروی اتومات برای درست کار کردن به میزان زیادی روی فشار مایعات وابسته است. یکی از نقش های روغن گیربکس کمک به روان کاری گیربکس و خنک ماندن آن هنگام کار است. از این رو، اگر به مدت زیادی با روغن گیربکس کم رانندگی کنید، منتظر بروز مشکلات زیادی برای گیربکس اتومات خودروی خود باشید. همان طور که می دانید روغن موتور هم در انواع خودرو بسیار مهم است و روغن گیربکس یا واسکازین نیز به همان اندازه بسیار مهم است.
پیش از گرم شدن موتور، نیروی زیادی به گیربکس وارد نکنید
در گذشته و به خصوص در فصل های سرد و زمستانی، هنگام روشن کردن خودرو چند دقیقه ای خودرو را به صورت ساکن روشن نگه می داشتند تا موتور گرم شود. توصیه متخصصین به حرکت آرام و با سرعت کم در فصل های سرد است تا موتور خودرو به شیوه صحیحی گرم شود.در انواع ماشین های اتوماتیک نظیر هایما اس ۷ فول آپشن، خودروهای جک اتوماتیک و به طور کلی تمام ماشین های اتوماتیک نیز توصیه به گرم شدن موتور با شیوه صحیح است. زمانی که موتور هنوز به اندازه کافی گرم نشده است و به خصوص در فصل های سرد سال نیروی زیادی به موتور وارد می کنید، در بازه ای نه چندان طولانی هزینه هایی بسیار زیاد به خود تحمیل می کنید.
چگونه با یک خودروی اتومات رانندگی کنیم؟
برای جلوگیری از ارتکاب هر گونه اشتباه هنگام رانندگی با یک خودروی اتومات، ابتدا باید با همه این اشتباهات آشنا شوید. اگر چه همه خودروهای دو دیفرانسیل نحوه عملکرد یکسانی دارند، تفاوت هایی وجود دارند که مالکان خودروها باید با آن آشنا باشند.
استفاده از پا
درست مانند رانندگی با هر خودروی دیگر، باید بدانید که هنگام رانندگی با یک مدل اتومات، چگونه باید از پای خود برای کنترل کردن خودرو استفاده کنید. همان طور که می دانید، مدل های اتوماتیک فقط دو پدال گاز و ترمز دارند و خبری از پدال کلاچ نیست.اگر تاکنون با خودروی اتومات رانندگی نکرده باشید، ممکن است در ابتدا با مشکلاتی مواجه شوید. ولی رانندگی با این خودروها بسیار راحت است: شما فقط باید از پای راست خود برای کنترل دو پدال گاز و ترمز استفاده کنید و پای چپتان، همیشه در حال استراحت خواهد بود.
روشن کردن خودرو
هنگام روشن کردن یک خودروی اتومات، نکته ای وجود دارد که راننده ها همیشه باید به خاطر داشته باشند. زمانی که موتور خاموش است، دسته دنده باید روی P قرار داشته باشد. بسیاری از خودروهای اتومات، بعد از خاموش شدن، تا زمانی که دسته دنده روی P نباشد، روشن نمی شوند. بعد از روشن شدن خودرو می توانید دنده را روی D قرار داده و ترمز دستی را آزاد کنید. بعد از این کار و بدون گاز دادن، خودرو شروع به حرکت خواهد کرد.
دور زدن و تغییر سرعت
دور زدن و تغییر سرعت در خودروهای گیربکس اتومات هیچ تفاوتی با مدل های دنده دستی ندارد. به راحتی می توانید با چرخاندن فرمان به راست و چپ جهت حرکت خودرو را عوض کنید. در کنار آن، مالکان خودروهای اتومات بدون نیاز به تعویض دنده و به راحتی فشردن پدال گاز یا ترمز، می توانند به ترتیب سرعت خودرو را زیاد یا کم کنند.
پارک کردن
حتماً به هنگام پارک کردن خودروی دنده اتومات، دسته دنده را در حالت P قرار داده و سپس خودرو را خاموش کنید. این نکته مهم در صورتی که رعایت نشود می تواند دردسرهای زیادی برای شما فراهم آورد.