استفاده از بنزین بهتر است یا گاز CNG ؟

باورهای مردمی درباره تاثیرات منفی این نوع سوخت بر روی موتور خودروها و همچنین مقایسه گاز CNG با بنزین از جمله موضوعاتی است که ذهن مالکان خودروهای دوگانه سوز را با خود درگیر می کند .اما واقعیت ماجرا از چه قرار است ؟ گاز طبیعی بهتر است یا بنزین ؟ کدامیک راندمان بالاتری دارد و کدامیک آسیب کمتری به موتور اتومبیل می رساند ؟

CNG چیست ؟

گاز طبیعی فشرده است که در درجه حرارت معمولی و در فشار 200 تا 250 بار نگهداری می شود .گاز طبیعی به سه حالت زیر می تواند در خودرو ها مورد استفاده قرار گیرد :

• فشرده CNG : COMPRESSED NATURAL GAS
• مایع LPG : LIQUID PETROLEUM GAS
• جذب شده ANG : ABSORBED NATURAL GAS

انواع خودرو های گاز سوز

• DEDICATED به خودروهایی اطلاق می شود که فقط از یک سوخت استفاده می کنند .
• BI_FUEL به خودرو هایی که امکان استفاده از دو سوخت بنزین و گاز را دارا می باشند اطلاق می شود .
• DUAL_FUEL به خودرو هایی اطلاق می شود که از دو سوخت گازوئیل و گاز طبیعی به طور ترکیبی استفاده می کنند .
  

مقایسهCNG با بنزین از نظر زیست محیطی

ترکیباتی که در گاز وجود دارد باعث می شود که CNG گازی به مراتب تمیزتر از بنزین باشد برای اینکه سوخت بنزین از نظر آلاینده های خروجی از اگزوز است. میزان آلاینده های خروجی از اگزوز که اندازه گیری شده نشان می دهد CNG سوختی به مراتب تمیزتر و سالم تر از بنزین است. مقایسه سالم تر بودن گاز CNG نبست به بنزین از این دیدگاه قابل اهمیت است که به واسطه حوادث مرگبار به وجود آمده ناشی از آلودگی در طول تاریخ جان انسان های زیادی را گرفته است که یکی از این حوادث در سال 1930 در میور بلژیک که یکی از کارخانجات به علت تجمع آلودگی های ناشی از کارخانه 40 نفر در یک روز که باعث شده بود مه کله شهر را در بر بگیرد جان خود را از دست بدهند. واز این حوادث این چنینی در کشورهای دیگر دنیا بوجود آمده است.

مقایسهCNG با بنزین از نظر اقتصادی

از آنجا که میزان منابع نفت و برداشت نفت از منابع نفتی عمری سخت تز می باشد و از آنجا که در آینده کشور ما کشوری نفت خیز نبوده اما از نظر میزان ذخایر گاز طبیعی در کشور حدود 25 تریلیون متر مکعب است که این میزان برای مصرف حدود 250 سال است و از این نظر می توان گفت کشور ما در مقام دوم قرار دارد و چون این گاز به آسانی قابل پمپاژ است به همین خاطر خیلی سریعتر در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد و احتیاج به هزینه حمل نقل ندارد. وجود شبکه عظیم خط لوله گاز در بیشتر نقاط ایران گاز را در همه جا در دسترس مردم قرار داده است بنابراین هزینه حمل و نقل این گاز بشدت کاهش یافته است.

مقایسهCNG با بنزین از نظر پیمایش خودرو

برای به کارگیری گاز طبیعی به عنوان سوخت خودرو باید آن را در جایگاه های سوخت گیری با فشار 200 تا 220 بار متراکم نموده که در چنین فشاری دانسیته انرژی حجمی گاز طبیعی یک سوم بنزین بوده و در نتیجه یک خودرو تجهیز شده به سوخت گاز طبیعی فشرده با حجم مخزن گاز معادل با حجم مخزن بنزین ، سه برابر یک خودرو بنزینی برای همان مسافت نیاز به مراجعه به جایگاه سوخت گیری دارد و می توان نتیجه گرفت که برد عملیاتی خودروها با سوخت بنزین به مراتب بیشتر از خودروی با سوخت گاز طبیعی فشرده شده می باشد .

1. گاز طبیعی سوختی با احتراق بهینه ، پاکیزه و تمیز است که این امر سبب افزایش عمر موتور و کاهش تعمیرات آن می گردد . برای مثال تعویض شمع در موتورهای بنزینی تا 32000 کیلومتر انجام می شود که در خودرو های گاز سوز تا 120000 کیلومتر دوام دارد .
2. این سوخت قابل انتقال و مکش از مخزن خودرو نمی باشد و احتمال سرقت سوخت کاهش می یابد . کما اینکه در صورت بالا رفتن قیمت سوخت معضل سرقت سوخت نیز اضافه می گردد .
3. زمان سوخت گیری سریع بین 4 تا 5 دقیقه و با احتساب زمان قبل از اتصال نازل ، میانگین فعلی کشور 30 دقیقه بوده که این عدد نمی تواند رسمیت داشته باشد ، زیرا این زمان به عوامل زیادی بستگی دارد که کمترین زمان 5 دقیقه و بیشترین آن می تواند حدود 2 ساعت وقت بگیرد .
4. صورت احتراق گاز طبیعی (CNG) ، گاز منو اکسید کربن در حدود 70 درصد و مواد آلاینده گازی غیر متانی 89 درصد واکسید نیتروژن 87 درصد کمتر می شود .
5. از نظر ایمنی ، گاز طبیعی ایمن تر است . زیرا گاز طبیعی برخلاف بنزین در زمان وقوع حوادث و تصادفات در هوا نشر و پراکنده می گردد اما حوضچه های بنزین بر روی زمین ایجاد خطر آتش سوزی می کنند .از طرفی کپسول های ذخیره گاز مورد استفاده بسیار مستحکم تر از باک های سوخت بنزینی می باشند .

عوامل موثر بر بازده سوخت

مقادیر ارزش حرارتی خالص بنزین، گازوئیل، LPG و CNG به ترتیب ۴۶، ۴۳، ۴۵ و ۴۴ است. تفاوت زیادی بین ارزش حرارتی خالص آنها وجود ندارد اما مقادیر ارزش حرارتی به میزان زیادی به ترکیب سوخت بستگی دارد.در بسیاری از کشورها CNG دارای بهترین ارزش است. پس از آن گازوئیل، LNG و در نهایت بنزین قرار دارند.

چنانچه یک موتور بنزینی به سوخت CNG تبدیل شده باشد به بالاترین بازده دست پیدا نخواهد کرد چون ضریب تراکم در سطح مورد نیاز برای سوخت بنزین باقی می ماند. بنابر این دستیابی به بالاترین راندمان فقط در خودروهای با موتورهای اصلی سوخت LNG امکان پذیر است. عموما احتمال آتش سوزی در شرایط عادی کارکرد، بسیار کم است. به علت سبک تر بودن گاز CNG نسبت به هوا، در فضا پراکنده می شود. اما بخار LPG از هوا سنگین تر است و به تشکیل حوضچه در نزدیکی زمین تمایل دارد. بر حسب قدرت، وسایل نقلیه دو گانه سوز (CNG) در حدود ۱۰تا۱۲درصد قدرت خود را به علت اینکه گاز طبیعی جای اکسیژن در محفظه احتراق موتور را می گیرد، از دست می دهند.

مقایسهCNG با بنزین از نظر فنی و موتوری

سوخت CNG نسبت به سایر سوخت های هیدروکربنی دارای پائین ترین نسبت کربن به هیدروژن ( 1 اتم کربن در مقابل 4 اتم هیدروژن ) است . لذا سوختن آن کربن کمتری بر جای گذاشته و در خودروهای گازسوز به علت کاهش قابل ملاحظه این رسوبات ( کربن ) در منطقه احتراق ، ورودی سوپاپ ها ، سرپیستون ها و شیارهای رینگ ها ، امکان گریپاژ کردن قطعات به مراتب کاهش یافته و همچنین به علت کاهش قابل ملاحظه رسوبات کربن و آلاینده های خروجی ، روغن موتور و فیلتر آن نسبت به سوخت بنزین تمیزتر باقی مانده و زمان تعویض آنها و در نتیجه هزینه عملیاتی موتور گاز سوز نیز کاهش می یابد که تمامیه موارد ذکر شده نشان دهنده افزایش عمر مفید خودرو در هنگام استفاده از سوخت CNG نسبت به سوخت بنزین و همچنین LPG می باشد .در این بین شاید هنوز افرادی باشند که با وجود شواهد بالا ، باز هم مهر خشک کار کردن را بر پیشانیه موتور های گاز سوز بزنند . ما برای رد این حرف دلیلی واضح تر و قابل لمس تر می آوریم .

زمانی که موتور خودرو شما سرد است ، بنزین بر روی دیواره سیلندرها تقطیر می شود و به پایین یعنی به سمت کارتل روغن سرازیر می شود . این مقدار اگر چه بسیار نا چیز و غیر قابل اندازه گیری است ولی در دراز مدت باعث خراب شدن روغن و از بین رفتن خاصیت روانکاری روغن می شود در حالی که گاز طبیعی حتی در دمای 10 درجه زیر صفر هم تقطیر نمی شود و حتی اگر در مجاورت روغن قرار گیرد باعث خراب شدن آن نخواهد شد . پس این نیز دلیل دیگری است که نشان می دهد کارکرد خشک موتورهای گاز سوز بیشتر یک ذهنیت اشتباه است چرا که تایید می کند روغن موتور خودروهای گاز سوز دیرتر خراب می شود .

معایب خودروهای گاز سوز چیست ؟

• کاهش قدرت موتور
• طی نمودن مسافت کمتر به ازاء یکبار سوخت گیری
• گرانی تجهیزات مربوطه
• سنگین بودن تجهیزات

مزایای خودروهای گاز سوز چیست ؟

• افزایش عمر مفید خودرو
• آلودگی کمتر محیط زیست
• ارزان تر بودن گاز CNG
• تعویض شمع در موتور بنزینی 32 کیلیومتر دوام دارد در موتورهای گاز سوز این عدد 120 هزار کیلومتر است.

رانندگی در ارتفاعات با CNG یا بنزین؟

در ارتفاعات، هوا رقیق تر شده و موتور با ترکیب سوخت غنی تری (نسبت بیشتری از سوخت به هوا) کار می کند. به همین خاطر قدرت موتور به دلیل کاهش تنفس موتور و تامین اکسیژن کمتر و همچنین جریان غنی تر و شدیدتر سوخت افت می کند. در این حالت چون موتور گازسوز به علت اینکه گاز در حدود ۱۲درصد حجم ورودی را تشکیل داده و با کاهش چگالی هوا بر اثر رقیق تر شدن آن، حجم سوخت نیز پایین می آید، توان موتور ۱۲ تا ۱۴درصد افت می کند. پس در صورت دوگانه سوز بودن وسیله نقلیه بهتر است در ارتفاعات از سوخت بنزین استفاده شود.

آیا استفاده از گاز طبیعی فشرده در خودرو ایمن است؟

بله CNG به خاطر سه ویژگی مهم از سوخت های بنزین، گازوئیل و LPG ایمن تر است. اول آنکه وزن مخصوص CNG برابر ۵۸۷/۰ است این به آن معنا است که این گاز از هوا نیز سبک تر است. بنابراین در صورتی که نشست کند، در جو، صعود کرده و محو می شود. دوم اینکه درجه حرارت خوداشتغالی CNG برابر ۷۰۰درجه سانتیگراد است، در حالی که درجه حرارت خوداشتغالی بنزین ۴۵۵درجه سانتیگراد است. سومین مورد، این که باک های ذخیره CNG از فولادهای آلیاژی خاص و با رعایت بالاترین سطوح ایمنی ساخته می شوند که بسیار محکم تر و ایمن تر از باک های بنزین خودروها هستند.

آیا استفاده از CNG برای موتور خودرو ضرری نداشته و به آن آسیب نمی زند؟

خیر به هیچ عنوان بالعکس عمر برخی از قطعات موتور در صورت استفاده CNG افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال عمر مفید روغن موتور تا حد زیادی افزایش می یابد، چرا که CNG باعث آلودگی یا رقیق شدن روغن موتور نمی شود. از طرفی چون هیچ گونه سربی به همراه این سوخت نیست رسوبات سخت سرب روی شمع ها ایجاد نشده و عمر مفید شمع ها نیز تا حد چشمگیری افزایش می یابد. همچنین از آنجا که CNG سوختی گازی است، هیچ کربنی به عنوان محصول احتراق تشکیل نشده و سطح داخلی موتور تمیز باقی می ماند.

آشنایی با سوخت زیست دیزل یا بیودیزل