خرید فیزیکی طلا به اشکال مختلف سکه طلا، شمش طلا، جواهرات و … امکان پذیر است. اما در این بین، سکه طلا جذابیت بیشتری دارد و توانسته افراد بیشتری را به خود جذب کند. اکثر افرادی که قصد خرید طلا بصورت فیزیکی را دارند، سکه طلا خریداری می کنند. بنابراین آشنایی با انواع سکه طلا و بررسی تفاوت های هرکدام از آن ها با یکدیگر اهمیت زیادی دارد.
سکه طلا چیست؟
سکه طلا، قطعه ای فلزی به شکل دایره و تخت است که وزن، جنس، عیار و شکل مشخصی دارد. هرکدام از انواع سکه ها در دو طرف خود دارای اشکال و علائم رسمی مختلفی هستند که آن ها را از یکدیگر متمایز می کند.
سکه طلا در گذشته پشتوانه مالی بسیاری از کشورها بوده و در برخی از کشورها هنوز هم هست (برخی دیگر از کشورها پشتوان های مالی دیگری دارند) در نتیجه ضرب آن باید بصورت کاملا قانونی انجام شود. عیار طلای سکه های طلا در ایران (طرح جدید و قدیم) 900 از 1000 است.
سکه عبارت است از قطعه فلزی با وزن، عیار، جنس و شکل معیّن که برروی آن علایم و اشکال رسمی نقش شده باشد، این سکه پشتوانه ارزی هر کشور می باشد و بدین دلیل ضرب سکه باید قانونی انجام گیرد.در عصر صفویه برای تطبیق تجارت ایران با ارز اسمی و مشترک تجارت در منطقه مدیترانه به ضرب سکه های طلا مبادرت نمودند که به آن اشرفی طلا میگفتند، وزن سکه اشرفی طلا برابر با 88/2 گرم می باشد و سکه عباسی واحد رسمی دیگری است که در عصر صفویه ضرب نمودند که جنس این سکه نقره می باشد.
انواع سکه:
- سکه توله هندی که عیار آن 24 (995) است و وزن آن 600/11 گرم می باشد.
- سکه مریمی که عیار آن 24 (995) و وزن آن برابر 14 گرم می باشد.
- سکه اونس که عیار آن مطابق با 24 عیار می باشد.
اگر سکه مریمی و اونس و توله هندی و هر سکه 24 عیار دیگری را حرارت دهید، هیچ نوع تغییر رنگی در آنها مشاهده نخواهد نمود.
- سکه اشرفی 24 عیار
- سکه ژرژ 22 عیار
- سکه لیر عثمانی 22 عیار
سکه های بهار آزادی یا سکه های 900 عیار:
- سکه بهار آزادی با عیار 6/21 که عموماً آن را 22 عیار میشناسند و وزن آن 133/8 گرم و قطر آن 22 میلیمتر می باشد.
- سکه پهلوی که هم وزن و به اندازه سکه کامل بهار آزادی یعنی عیار 22 و وزن 133/8 گرم و قطر آن 22 میلیمتر می باشد.
- سکه نیم بهار آزادی وزن 0665/4 گرم و با قطر 19 میلیمتر و عیار آن 22
- سکه ربع بهار آزادی وزن 03225/2 با قطر 14 میلیمتر و عیار آن 22
فرق سکه بانکی و سکه غیر بانکی
همانطور که پیشتر هم گفتیم سکه ها باید توسط دولت و بانک مرکزی هر کشوری ضرب شوند سکه بانکی سکه هایی هستند که توسط بانک مرکزی ساخته و ضرب می شوند سکه هایی که بانکی نیستند متفرقه محسوب می شوند و تضمین نشده هستند. برای مثال یک سکه بهار آزادی بانکی هم از نظر عیار طلا و وزن سکه دقیق و معتبر است اما سکه های غیر بانکی ممکن است عیار و وزن استاندارد یک سکه را نداشته باشند برای همین است که می گویند سکه های غیر بانکی فاقد اعتبار هستند. ( همانطور که گفتیم ضرب سکه توسط مردم عادی امری غیر قانونی است و مجرم به ۳ تا ۱۰ سال حبس محکوم می شود و سکه هایی که غیر قانونی ضرب شده اند جزو سکه های تقلبی محسوب می شود ) اما از کجا بتوانیم سکه بانکی را از سکه هایی که توسط افراد دیگر یا به اصلاح سودجویان، ضرب می شوند، تشخیص دهیم؟!در این رابطه باید بگوییم این امر توسط افراد معمولی و یا حتی افراد کمی حرفه ای تر اصلاً قابل تشخیص نیست! مگر سکه فروش های بسیار با تجربه و با سابقه! چراکه در وزن طلا و عیار طلا، ممکن است کاملاً شبیه هم باشند و شما آنگاه مضرر می شوید که بخواهید آن ها را بفروشید چرا که خریدار سکه فقط پول طلای آن سکه غیر بانکی را به شما می پردازد و ارزش و سودی که به سکه های بانکی تعلق می گیرد را دیگر شامل نمی شود. حال چندین گزینه پیش روی شما است تا بتوانید سکه های بانکی و غیر بانکی را از هم تشخیص دهید:
وزن سکه
غالباً برای تشخیص سکه بانکی از غیر بانکی به وزن آن نگاه می کنند چرا چون وزن سکه های غیر بانکی دقیق نیست و کمتر می باشد و افراد سودجو خیلی دلسوز شما نیستند و از هر کجای سکه غیر بانکی که بخواهند کم می کنند تا به سود خود برسند.
شکل سکه
شکل سکه های بانکی و غیر بانکی را زمانی که در کنار همدیگر قرار دهیم قابل تشخیص هستند ولی در زمانی که سکه غیر بانکی تک باشد شما باید از کنگره ها و تصاویر کامپیوتری روی آن و اینکه سکه غیر بانکی تخت نیست و معمولاً تاب برداشته و محدب شکل است، زمانی که سکه را روی یک شیشه بیاندازید تاب برداشتگی آن واضح است. کنگره اطراف سکه یک شکل و یک دست نیست. در تصویر بارگاه امام رضا آجرهای مناره و گنبد امام رضا منظم و یک شکل نیست و کج و توی یک ردیف چاپ نشده است و در ضخامت سکه جایی که محیط دایره به پایان می رسد کنگره ای وجود ندارد در صورتی که در سکه بانکی این موارد کاملاً رعایت شده است.
عیار سکه
عیار سکه های بانکی و غیر بانکی با هم فرق دارد؛ معمولاً بانک هیچ گاه با توجه به اعتبار خودش اقدام به کم کردن عیار نمی کند و این دلال و فرد سودجو هست که از عیار طلا کم می کند تا به سود خودش دست یابد. در کل یعنی اینکه طلای سکه های غیر بانکی مقداری از عیار سکه های بانکی کمتر است.
بسته بندی سکه
بسته بندی سکه های غیربانکی را کسی انجام نمی دهد و درج آدرس و نشانی بروی آن برای فرد بسته بندی کننده یعنی گیر افتادن در چنگال قانون! پس افراد سعی می کنند سکه های قانونی را بسته بندی کنند و روی آن ها تبلیغات انجام دهند. پس دقت کنید سکه های بانکی را بسته بندی می کنند که تبلیغات فروشگاه و یا واحد صنفی را درج کنند و این تبلیغات تماس تلفنی و آدرس فیزیکی فروشگاه را شامل می شود. در صورتی که فرد متخلف هرگز جا و مکان خود را فاش نمی کند و ممکن است آرم مغازه ی کس دیگری را جعل کند و سکه های غیر بانکی را با آن نام و نشان بسته بندی کنند، برای آنکه در دام نیوفتید؛ دقت کنید، از هرکجا که سکه می خرید، نام و نشان روی سکه باید مطابق مغازه ای باشد که از آن سکه می خرید یا در غیر این صورت باید توجه کنید که از مغازه های معتبر سکه بخرید.