ال کارنیتین (L.CARNITINE) ، یک ماده مغزی شبیه ویتامین ها است .ال کارنیتین به مقدار اندک و ناچیز در بدن حیوانات از دواسیدآمینه ضروری لیزین و متیونین درکبد وکلیه سنتز می شود. وجود ال کارنیتین برای متابولیسم و حرکت اسیدهای چرب در داخل سلولها ضروری است. مشخص شده که این ماده در ساختمان آنزیمی بنام کارنیتین استیل ترانسفراز شرکت می کند که بخشی از مکانیسم کوآنزیم A و استیل کوآنزیم A را تشکیل می دهد و به نظر می رسد که تأثیر کارنیتین بر متابولیسم اسیدهای چرب می باشد که زنجیره کربن آنها بیش از۸کربن می باشد درعین حال به نظرمی رسد که این ماده تمایل زیادی به اسید پالمیتیک داشته که کارکرد آن انتقال این مولکول ها با زنجیره طویل از جدار میتوکندری می باشد لازم به ذکر است که کارنیتین به دو شکل دی ال کارنیتین و ال کارنیتین یافت می شود که تنها شکل فعال آن از نظر بیولوژیکی ال کارنیتین است . امروزه قدرت تأثیر ال کارنیتین در بالا بردن توان حیاتی موجب جلب توجه فراوان و افزودن آن به غذاهای دام و حیوانات گردیده است .
مطالعاتي که بر روي گربه هاي ماده صورت پذيرفته است نشان داده است که ال کارنيتين باعث افزايش ميزان حجم شير شده و کيفيت چربي هاي موجود در شير را نيز به نحو قابل توجهي بالاتر ميبرد همچنين بررسيها نشان داده اند که شانس زنده زايي تعداد بيشتري از بچه گربه ها در هر زايمان با مصرف ال کارنيتين به نحو قابل توجهي بالاتر ميرود .دردوران جنيني نيز ال کارنيتيني که به جيره مادر اضافه ميشود از طريق تبادلات خوني به جنين انتقال پيدا نموده و باعث تکامل و بلوغ ريه ها ميگردد .همچنين پس از زايمان گربه نيز ال کارنيتين در ساخت سورفکتانت در ريه نقش داشته و تنفس بچه گربه ها راحت تر صورت ميگيرد.
مطالعاتي که صورت گرفته است نشان داده اند که ال کارنيتين همچنين در درمان انواع آريتمي ها و اختلالات گردش خون در گربه ها موثر ميباشد و بعنوان يک داروي کمکي در کنار داروهايي نطير ديگوگسين و ديژيتوکسن مصرف شده و از خطرات مسموميت زايي آنها بکاهد.در کل ميتوان اينگونه اظهار کرد که يک جيره مناسب حاوي ال کارنيتين به نحو قابل توجه در افزايش کارايي و سلامت عمومي گربه ها موثر ميباشد.
میزان ال کارنيتين مورد نیاز برای سگ ها
بر طبق بررسی های صورت گرفته، یک جیره غذایی خوب و بالانس شده برای سگ های خانگی عادی نظیر سگ های نژاد تریر، پیکینز و پودل می بایست در حدود ۲۰۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم ال کارنیتین داشته باشد.
براساس مطالعاتی که در سگ های مسابقه نظیر سگ های نژاد داشهوند و افغان صورت گرفته است مشخص گردیده که چون در این گروه از حیوانات سطح اکسیداسیون و احیای بدن بالاتر می باشد و همچنین تولید ترکیبات اسید لاکتیک در عضلات آنها به علت فعالیت بیش از حد معمول بیشتر است به همین خاطر نیاز به نقل وانتقال بالاتری جهت این ترکیبات دارند و از سوی دیگر برای خارج ساختن برخی ترکیبات سمی ناشی از فعالیت های چرخه تری-کربوکسیلیک اسید در میتوکندری ها نظیر استیل ها و سوپر اکسیدها نیاز به ال کارنیتین بالاتری احساس می شود.
بنابراین طبق بررسی های صورت گرفته میزان ال کارنیتین مورد نیاز برای سگ های مسابقه می بایست در حدود ۵۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از جیره در نظر گرفته شود. در سگ های نژاد گری هوند و هاسکی توصیه براین است که حتی از حجم بالاتری از این ماده استفاده گردد.
در سگ های نگهبان نظیر سگ های نژاد ژرمن، تریرهای بزرگ، سگ های گریت دین و سگ های دوبرمن نیز به خاطر حجم بالای فعالیتی که از آنها انتظار می رود و همچنین به خاطر جثه آنها که اکثرا از سگ های بزرگ جثه به حساب می آیند سطح احتیاج به ال کارنیتین هم بالاتر می باشد از این رو میزان ال کارنیتین مورد نیاز در جیره بسته به حجم فعالیتشان در شبانه روز بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم در هرکیلو غذا می باشد. به طور کلی نیاز سگ ها به ال کارنیتین بسته به سن نژاد و جثه بین ۱۵۰ تا ۶۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم غذا متفاوت است.
فواید وجود ال کارنیتین در تغذیه سگ ها
اضافه نمودن ال کارنیتین به غذای سگ ها از جنبه های متفاوت می تواند باعث تضمین سلامتی این حیوانات گردد. برخی از این جنبه ها عبارتند از:
- ال کارنیتین در سگ ها در دوره ی جنینی باعث تکامل وبلوغ ریه ها می شود و همچنین در دوره ی نوزادی می تواند بر روی تکامل ارگان های حیاتی بدن موثر باشد.
- چنانچه ال کارنیتین به غذای سگ های ماده اضافه شود می تواند میزان سطح کارنیتین موجود در شیر را به نحو قابل توجهی افزایش داده و کمبود مادری این ماده را جبران کند.
- ال کارنیتین باعث می شود تا از تجمع چربی ها در بافت های بدن کاسته شده و فرم اندام های حیوان زیباتر شود.
- ال کارنیتین در سگ هایی که به بیماری دیابت حساس می باشند نظیر سگ های پیکینیز باعث می شود سطح تجمع آدنوزین تری فسفات در سلول ها کاهش یافته و سلول ها نسبت به ورود گلوکز تمایل نشان دهند.
- ال کارنیتین تبدیل اسیدهای چرب به انرژی را تسهیل بخشیده و در زمانیکه حیوان نیاز به انرژی بالاتری دارد آن را تامین می نماید.
- ال کارنیتین میزان تجمع اسید لاکیتیک در عضلات حیوان را به نحوقابل قبولی پایین آورده و آنها را برای فعالیت دراز مدت آماده تر می سازد.
- براساس تحقیقاتی که صورت گرفته است ال کارنیتین در ایجاد شادابی و تحرک بیشتر در حیوانات خانگی موثر است.
- در سگ هایی که در سنین بالا، صاحبشان عوض شده و وارد محیط جدید می شوند ال کارنیتین در کاهش رفتارهای ناهنجار اولیه آنها موثر بوده و باعث می شود تا حیوان راحت تر با محیط جدید خو بگیرد.
- در توله سگ هایی که در سن پایین از مادرشان جدا شده باشند مصرف ال کارنیتین نه تنها همراه با شیری که به حیوان داده می شود مفید است، بلکه لازم وضروری است.
- در سگهای نر مصرف ال کارنیتین در فصل تولید مثل بر روی تولید اسپرم در بیضه ها موثر بوده و حجم اسپرم های قابل باروری را افزایش میدهد.