به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، در دنیای داروسازی، گاهی یک دارو می‌تواند مرز میان درمان و خطر را جابه‌جا کند. فنتانیل نمونه‌ای از این تناقض است؛ دارویی که برای کاهش دردهای شدید و نجات‌بخش در موارد پزشکی تجویز می‌شود، اما قدرت مرگبار آن در سوءمصرف یا استفاده غیرقانونی، بحران جهانی ایجاد کرده است. تنها چند میلی‌گرم از این ماده کافی است تا زندگی یک فرد را پایان دهد. در این مطلب، نگاهی به ویژگی‌های مرگبار فنتانیل و دلایل تبدیل شدن آن به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بهداشتی جهان می‌اندازیم.
یکی از خطرناکترین داروهای جهان که امروزه به یک بحران جدی تبدیل شده، فنتانیل است. این دارو یک مسکن قوی از دسته مخدرها (اپیوئیدها) است که برای کاهش دردهای شدید، مانند دردهای ناشی از سرطان یا جراحی، تجویز می‌شود. فنتانیل حدود 50 برابر قوی‌تر از هروئین و 100 برابر قوی‌تر از مرفین است و به همین دلیل دوزهای بسیار کمی از آن می‌تواند کشنده باشد.
قدرت فوق‌العاده بالا:
حتی مقدار بسیار کمی از فنتانیل، معادل چند میلی‌گرم، می‌تواند منجر به اوردوز و مرگ شود.
سرعت اثر:
فنتانیل بسیار سریع‌تر از داروهای مشابه عمل می‌کند و این سرعت، احتمال مصرف بیش از حد (Overdose) را افزایش می‌دهد.
استفاده غیرقانونی و ترکیب با مواد دیگر:
فنتانیل به‌طور غیرقانونی توسط قاچاقچیان تولید می‌شود و اغلب با موادی مانند هروئین، کوکائین یا حتی قرص‌های تقلبی ترکیب می‌شود. افراد ممکن است بدون آگاهی از وجود فنتانیل، آن را مصرف کنند و دچار اوردوز شوند.
مشکل در تنظیم دوز:
چون فنتانیل بسیار قوی است، تنظیم دقیق دوز مصرفی آن دشوار است. کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند کشنده باشد.
افزایش مرگ‌ومیر جهانی:
فنتانیل یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از مواد مخدر در کشورهای مختلف، به‌ویژه در ایالات متحده، محسوب می‌شود.
در ایالات متحده: فنتانیل در سال‌های اخیر عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز بوده است. در سال 2021، بیش از 70 هزار نفر در این کشور به دلیل اوردوز ناشی از فنتانیل جان باختند.
زمان مرگ‌آوری: یک دوز کشنده فنتانیل می‌تواند در عرض چند دقیقه سیستم تنفسی را از کار بیندازد.
در کنار فنتانیل، داروهای دیگری مانند کارفنتانیل (Carfentanil)، یک داروی بیهوشی دامپزشکی که 100 برابر قوی‌تر از فنتانیل است، نیز بسیار خطرناک هستند. همچنین هروئین و کراک کوکائین در لیست مواد مخدر بسیار خطرناک قرار دارند.
فنتانیل به دلیل اثربخشی بالا در کاهش دردهای شدید و تحمل‌ناپذیر، همچنان در پزشکی استفاده می‌شود. اما نیاز به تجویز دقیق و نظارت شدید پزشک دارد.
فنتانیل نماد تعارض بین نیازهای پزشکی و خطرات سوءمصرف است. این دارو اگرچه می‌تواند زندگی بیماران را در شرایط خاص نجات دهد، اما سوءاستفاده از آن به بحرانی جهانی تبدیل شده است. آگاهی‌بخشی، پیشگیری و نظارت پزشکی از مهمترین راه‌حل‌های مقابله با این بحران است.
برای پیگیری اخبار علمی اینجا کلیک کنید.
