فست فشن ( Fast fashion) چیست؟
به بیانی ساده این اصطلاح برای برند ها و فروشگاه هایی به کار گرفته می شود که کالکشن محصولات خود را با الهام گرفتن از سالن های مد سطح اول دنیا و لباس های اشخاص معروف، در پایین ترین کیفیت ممکن تولید می کنند و یکی از اصلی ترین اولویت های آن ها پایین آوردن قیمت محصولات شان است.
اگر بخواهیم دقیق تر این عنوان را شرح دهیم می توان گفت اصطلاح فست فشن (fast fashion) به معنی تغییر سریع مد از زمان طراحی ، تولید و فروش ( حدودا دو هفته ) می باشد. با کمی دقت متوجه خواهیم شد که تعداد لباس های ما در مقایسه با پدربزرگ و مادر بزرگ های مان به مراتب بیشتر است . کمد لباس متنوع تر برابر با اعتماد به نفس بیشتر می باشد و این موضوع احساس خوبی را برای ما ایجاد می کند ، اما تا کنون توجه کرده اید چه چیزی ما را به خرید بیشتر تر غیب می کند؟ کیفیت پایین پوشاک یکی از اصلی ترین دلایل خرید مداوم و تجمع آن است همچنین عادت ما را نیز به خرید بیشتر می کند. این تجمع پوشاک ارزان به نوبه خود پیامدهای جدی بر سلامتی ما ، سیاره ما و زندگی کارگران تولید پوشاک دارد.
تاریخچه فست فشن
اصطلاح فست فشن یا مد سریع به اوایل دهه ۱۹۹۰ بر می گردد، زمانی که برند زارا در نیویورک افتتاح و شروع بکار کرد، نیویورک تایمز از کلمه “فست فشن” برای توصیف، سبک تولید فوق العاده سریع زارا استفاده کرد که می توانست لباس را در عرض دوهفته از طراحی های اولیه به فروشگاه انتقال بدهد.بعدازآن، فروشندگان بسیاری مانند: H&M، ،CrewGap و تعداد زیادی از خرده فروشان با سرعت بالا، شروع به تولید لباس در کمترین زمان کردند. تمرکز همه آنها روی لباس های ترندی با قیمت مناسب بود که درنهایت در سراسر اروپا گسترش یافتند، و به مرور در دهه های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ به بازار آمریکا نیز وارد شدند.
اگرچه همه ی این برندها بر شروع بی فروغ و صعودی درخشان تأکید دارند تشخیص اینکه چه کسی دیگری را تحت تأثیر قرار داده است دشوار است. رشد سریع و مشخصی که امروزه این برندها را تعریف می کند با اقدامات کاهش هزینه همراه است و بسیاری از این شرکت ها مایل به افشای جزییات بهره کشی در کارگاه های تولیدی شان نیستند.
اساس کار فست فشن ها
هزاران سبک در تولیدات فست فشن ها وجود دارد، به طوری که زمان چرخه ی تولید لباس ها از لحظه ای که لباس ها ترند می شوند و یا در کت واک ها دیده می شوند تا لحظه ای که در قفسه های فروشگاه ها برای فروش چیده می شود بسیار کوتاه است.
تولید لباس ها در کشورهایی مانند چین، بنگلادش و… که نیروی کار بسیار ارزان است صورت می گیرد. زیرا در این کشورها کارگران با دستمزد بسیار پایین و تحت شرایطی سخت و بدون ایمنی کافی هم حاضر هستند کار کنند .لباس های استوک ( لباس هایی که در انبارها مانده و به موقع فروش نرفته اند)، را هر چند روز یک بار برای فروش با قیمت کمتر از قبل، روانه ی فروشگاه های خود می کنند و خریداران تشویق می شوند که به خرید بروند زیرا می دانند که اگر لباس های مورد علاقه ی خود را از میان آن ها تهیه نکنند شانس خرید ارزان را از دست داده اند. جالب است بدانید در این ایده برند Zara پیشگام بوده است. تولید کردن لباس ها با مواد اولیه ی ارزان، به طوری که پس از چند بار پوشیدن دیگر قابل استفاده نیستند و شما آن را به زباله تبدیل کرده و دوباره به خرید نیاز پیدا می کنید.
هدف از صنعت فست فشن
فست فشن ها با بازاریابی های حرفه ای شان انگیزه ای در شما ایجاد می کنند تا لباس های بیشتری بخرید حتی اگر به آن احتیاج نداشته باشید و به وسیله ی تبلیغات گسترده و ویترین های رنگارنگ فروشگاهی، احساس نیاز را در شما برای خرید مداوم پوشاک ایجاد می کنند.
در حالی که روند فشن با شتاب زیادی درحال حرکت و تغییر است ، فست فشن کمک می کند تا همراه با صنعت پوشاک از آخرین روند های مد با حداقل هزینه پیروی کنید . بازار هدف این صنعت گروه سنی نوجوانان و جوانان می باشد ، که اغلب اعتراف کردند که خرید های خود را بیشتر از یکی الی دوبار نپوشیده اند.
فست فشن ها، تقلید کاران حرفه ای!
از آنجایی که در دنیای مد قانونی برای حق کپی کردن برای طراحان لباس وجود ندارد. برند های فست فشن مانند zara، H&M، mango و… به راحتی طراحی های برند های لوکس را کپی و به تولید انبوه می رسانند. به طور کلی در ایالات متحده آمریکا برای کالاهایی که “مفید” نامیده می شوند، راهی برای حفاظت از کپی شدن وجود ندارد و تولیدی ها می توانند به راحتی طرح ها را کپی و با کیفیت بسیار پایین تر تولید کنند و این روند همیشه وجود دارد و تنها ممکن است به صورت معنوی مورد انتقاد طراحان اصلی قرار بگیرد.
فواید استفاده از این مد
معرفی مداوم محصولات جدید، مصرف کنندگان را همواره برای مراجعه به فروشگاه و خرید ترغیب کرده و بر این اساس کالاهایی که دوست دارند را خرید می کنند. خرید کردن یکی از ابزار های بالا رفتن اعتماد به نفس و همچنین ایجاد حس و حال مثبت در وجود ما است . برند های فست فشن نیز دقیقا با توجه و استفاده از همین قانون نا نوشته، بر روی محصولات خود تبلیغات انجام می دهند تا مردم را به سمت مصرف گرایی بیشتر سوق دهند. فست فشن باعث می شود ظاهر جدید ، "خوش پوش" بودن یا داشتن یک کمد لباس بزرگ فقط مختص افراد ثروتمند و مشهور نباشد .
مد سریع برای فروشگاه ها و خرده فروشان نیز بسیار سود آور است زیرا لباس را مقرون به صرفه تولید می کنند و فروش بیشتر را با سود کم به فروش با کیفیت ترجیح می دهند .
اثرات منفی مد سریع
استفاده از مواد ارزان قیمت و کار ضعیف از ویژگی ها منفی این صنعت می باشد . این امر می تواند دلیلی برای ذهنیت مصرف گرایان تبدیل شود تا به سمت "دور ریختن " لباس هایشان بیشتر تشویق شوند ؛ این موضوع باعث می شود تا مصرف کننده تمایلی برای مراقبت از پوشاک خود نداشته باشد ، چون متوجه این موضوع هستند که روند بعدی تغییر نزدیک است و بزودی باید استایل خود را عوض کنند . به همین دلیل به مد سریع "مد یکبار مصرف" نیز می گویند. وقتی از اثرات منفی این صنعت صحبت می کنیم نمی شود از تاثیرات مخرب فست فشن بر محیط زیست اشاره ای نداشته باشیم.
همچنین از منفی ترین اثرات این صنعت می توان به سو استفاده از کارگرانی که در حوزه ی فست فشن فعالیت می کنند اشاره کرد. برند های فست فشن برای تولید محصولات شان با هزینه ای پایین تر رو به سوء استفاده از پرسنل خود می آورند که در ادامه به آن می پردازیم.
فست فشن و تاثیر مخرب آن بر محیط زیست
وقتی از مد سریع صحبت می کنیم نمی شود از تاثیر زیاد آن بر محیط زیست هیچ حرفی نزنیم اشکال سیستم فست فشن در این است که اغلب این پوشاک را اهدا یا بازیافت نمی کنند و به روش های مختلف در محیط زیست رها کرده و یا سوزانده می شوند که میتواند آسیب بسیار جدی به محیط زیست وارد کند. سرعت تولید پوشاک رابطه ی مستقیمی با تولید ضایعات نساجی دارد. تنها در استرالیا سالانه بیشتر از 500 هزار تن لباس در محل دفع زباله به عمر خود پایان می دهند. رها شدن لباس ها در محیط و تجزیه آن ها ممکن است تا 200 سال زمان نیاز داشته باشد ، بنابراین محیط به مواد غیر طبیعی بیشتری آلوده می شود و تهدیدی جدی برای زندگی بشر می باشد.
از دیگر موارد زیست محیطی می توان به تاثیر مد سریع بر روی زندگی و طول عمر حیوانات اشاره کرد. شاید برایتان سوال پیش بیاید که این صنعت چگونه بر روی زندگی حیوانات تاثیر می گذارد !؟ اگر لباسی که مد می شود در آن از جنس چرم و یا خز های طبیعی استفاده شده باشد، کاملا تاثیر مد سریع بر روی زندگی حیوانات احساس می شود.
فشار برای کاهش هزینه ها و استفاده از رنگ های نساجی ارزان یکی دیگر از تاثیرات منفی این صنعت بر روی محیط زیست است .مواد خام ارزان قیمتی مثل الیاف های پلی استر بی کیفیت که یکی از محبوب ترین نوع پارچه می باشد ؛ از دیگر تاثیرات منفی این صنعت است ، که می توان به گرمایش بیشتر روی کره ی زمین و ریز فیبر هایی که هنگام شست و شو باعث افزایش پلاستیک سطح اقیانوس می شود اشاره کرد .اسامی دیگر برند های بزرگ جهانی در این صنعت: UNIQLO ،Primark ،GAP ،TopShop می باشد.