به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه سازندگی، پرفسور فضل لله رضا، دانشمند ایران در حوزه مهندسی برق و ریاضیات که رئیس پیشین دانشگاه تهران و سفیر سابق ایران در یونسکو و کانادا بود در ۱۰۵ سالگی درگذشت.
نبوغ و استعداد فراوان او در کنار کوشش و تلاش گسترده علمی باعث شد تا سال ها در عرصه علم و فناوری جهانی به نقش آفرینی بپردازد و از پایه گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان شود. این دانشمند برجسته در کانادا اقامت داشت و از سال ۵۷ استاد دانشگاه در مونترال بود.
وی فرزند «شیخ اسدالله رضا» (روحانی و مالک) و از نبیرگان امیر «هدایت الله خان فومنی» در سال ۱۲۹۳ خورشیدی در رشت به دنیا آمد. نام خانوادگی اش منسوب به حاجی آقا رضاست که از مجتهدین عالیقدر گیلان بوده است. او برادر دکتر عنایت الله رضا است. وی تحصیلات خود را در رشت وتهران گذراند و هم زمان صرف ونحو عربی و بخشی از علوم قدیمی را از استادان وقت آموخت و با آثار برجسته فرهنگ ایرانی مانند گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و... آشنا شد.
او لیسانس خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران گرفت. پروفسور رضا از نوجوانی با شعر، ادب، فلسفه، حکمت، عرفان و ریاضی آشنایی پیدا کرد. او در ۲۵ سالگی کتاب های «راز آفرینش»، «هندسه ی علمی» و «رادیو به زبان ساده» را به رشته تحریر در آورد. در تابستان سال ۱۳۲۳ خورشیدی یعنی در اواخر جنگ جهانی دوم برای تکمیل تحصیلات راهی آمریکا شد. در سال ۱۳۲۴ مدرک فوق لیسانس را از دانشگاه کلمبیا در آمریکا و دکترای خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه مؤسسه تکنولوژی نیویورک (دانشگاه نیویورک فعلی) دریافت کرد. وی پس از محمدعلی مجتهدی به عنوان دومین رئیس دانشگاه صنعتی آریامهر (صنعتی شریف) انتخاب شد.
طی سال های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۴ عضو گروه مهندسی برق دانشکده مهندسی دانشگاه کاتولیک آمریکا و سپس دانشگاه ام آی تی در بوستون آمریکا بود و بین سال های ۱۳۳۳ تا ۱۳۴۷ در گروه مهندسی دانشگاه سیراکیوز در ایالت نیویورک عضویت داشت. پروفسور رضا در سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۳ استاد مهمان در دانشگاه های مرکزی سوییس، کپنهاک دانمارک و دانشگاه کلرادو در بولدر آمریکا و پاریس بوده است.
پروفسور رضا از سال ۱۳۵۷ تاکنون استاد دانشگاه های کنکوردیا در مونترئال در کبک کانادا و دانشگاه مک گیل مونترئال است. او همچنین رییس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران، استاد افتخاری دانشگاه تربیت مدرس، رییس انجمن علمی ایرانیان در آمریکای شمالی، رییس گسترش زبان و ادب فارسی و مشاور و همکار فعال مؤسسات علمی و ادبی فراوانی بوده است.
پروفسور رضا یکی از پایه گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان است و تحقیقات گسترده ای در زمینه ظرفیت شنون و ارسال حداکثر اطلاعات در کانال های مخابراتی نویزدار، نظریه اطلاعات و فرایند های تصادفی، سیستم های خطی آنالیز عمومی، نظریه سیستم ها و مدارها، نظریه کنترل سیستم های پویا، فضا های خطی، انتقال و تلفات انرژی در شبکه های n دهانه ای انجام داده است. او همچنین معتقد است که نباید سنت های ملی و دینی را آسان از دست داد و در وضع کنونی جهان، خردگرایی به تنهایی نمی تواند جوامع جهان سوم را با جهش یک روزه به رده اول اقتصاد و تکنولوژی برساند.
رضا دلبستگی خاصی به فرهنگ و تمدن ایرانی داشت چنان که آرزوی قلبی خود را خدمت گذاری رایگان برای بهره روی از مغز های جوانان ایرانی می دانست تا آن ها خود را باور کنند و آنچه را که خود دارند از بیگانگان تمنا نکنند. او با وجود اینکه در سال های پایانی عمر خود در خارج از کشور به سر می برد، اما به مناسبت های گوناگون و در مراسم های مختلف در کشور حاضر می شد و سخنرانی داشت.
این اندیشمند ایرانی گفته است: در چنین روزگاری اگر بخواهیم روی کره زمین قومی به نام ایرانی وجود زنده و پایدار داشته باشد، باید فرهنگ سنتی آن قوم را پیوسته پاسداری کنیم. مهمترین عاملی که قوم ایرانی را از دیگر اقوام برجسته می سازد، فرهنگ ملی ایران است.
اگر امروز از یکی از کهکشان های دور دست با ما تماس بگیرند و بخواهند که به شتاب یک روز، فقط دو کتاب نمونه که معرف شخصیت ملی ما باشد برایشان بفرستیم، بنده گمان می کنم شاهنامه فردوسی و مثنوی جلال الدین رومی را می توان اختیار کرد. اگر جای چانه باقی بود، بوستان و گلستان را هم به آن پیوست کنیم.
پرفسور رضا معتقد بود: جوان ایرانی باید واقعیت ها را ببینید. جوانان باید با خرد مانوس شوند. آن ها یک عرصه باز دارند و آن اشراف به معارف ایرانی و جهانی است. جوانان ما باید اعتماد به نفس پیدا کنند و خودباخته نباشند و بدانند که ما وارث یک میراث فرهنگی و علمی بسیار غنی هستیم.
پرفسور رضا تحقیقات گسترده ای در زمینه ظرفیت ارسال حداکثر اطلاعات در کانال های مخابراتی نویزدار، نظریه اطلاعات و فرایند های تصادفی، سیستم های خطی آنالیز عمومی و. انجام داده است.
او همچنین علاقه و اهتمام جدی به زبان فارسی داشت چنان که معتقد بود بنیاد زبان فارسی و گفت و شنود و نگارش به آن را باید روز به روز استوارتر کنیم و اعتقاد داشت که در این راه باید از روش های علم و ابراز تکنولوژی بیشتر بهره بریم و می گفت: اگر حدود ۱۵ زبان زنده دنیا را سابقه ممتاز فرهنگی دارند برگزینیم، زبان فارسی در میان آن ها خواهد بود.
روحش شاد و یادش گرامی.
آثار علمی:
تحلیل شبکه های برق
تئوری اطلاعات
فضاهای خطی
برگ بی برگی
حدیث آرزومندی
مهجوری و مشتاقی
پژوهشی در اندیشه های فردوسی
دیده ها و اندیشه ها
نگاهی به شاهنامه
محمد اقبال
هندسه عملی و علمی
4 سال پیش