غذا و اجسام گیر کرده در گلوی کودک را چگونه خارج کنیم؟

کودکان برای شناسایی محیط از حس چشایی کمک می گیرند و این عمل منجر به بلع مواد جدید و غیرمعمول در آنها می شود. در ۸ ماهگی که کودک کار با انگشتان خود را یاد گرفته و قسمت بلع نیز به اندازه کافی فعال شده، امکان در دهان گذاشتن مواد خطرناک بیشتر است. بچه ها در سال اول تولد به خاطر شکل نگرفتن کامل حس لامسه به غیر از دست ها از دهان شان به عنوان راهی برای شناخت دنیا و اشیا دور و برشان استفاده می کنند و به همین دلیل اصلا عجیب نیست که این اجسام وارد دهان و مجاری تنفسی آن ها شود که دراغلب مواقع این مشکل آن قدر ترسناک است که والدین دستپاچه می شوند و به اصطلاح دست و پای شان را گم می کنند و بیشتر از آنکه به بچه کمک کنند باعث مشکلات دیگری هم می شوند که شاید اگر دست به کاری نمی زدند بهتر بود. در این قسمت در مورد گیر کردن اجسام و غذا درون گلوی کودک و چگونگی خارج کردن آن ها برای شما توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.

چرا راه گلوی کودکان مسدود می شود ؟

کودکان مخصوصا آن هایی که راه افتاده اند ، به شدت به اجسام دور و بر خود علاقه دارند و بسیار هم کنجکاو هستند . آن ها دوست دارند که با دهانشان به کشف دنیای اطراف بپردازند و هرچیزی که برایشان جالب و مهیج باشد را داخل دهان خود قرار می دهند و فرقی ندارد که سایز آن چقدر است.گلوی کودکان برای جریان هوا بسیار محدود است و گاهی اوقات با مشکل مواجه می شود . زمانی که کودک نتواند این هوا را خارج کند و یا نای او تنگ شود ، با مشکل گلوگیر شدن مواجه خواهد شد.

اجسامی که برای کودکان خطرناک هستند!

کودکان نوپا و یا کودکانی که به تازگی شروع به چهار دست و پا رفتن کرده اند ، بسیار کنجکاوند و برای رفع کنجکاوی خود همه وسایل را به دهان خود وارد می کنند ، بنابراین ممکن است این وسایل موجب خفگی آنها شود.از مهم ترین و خطرناک ترین اجسام که باید دور از دسترس بچه ها باشند ، آجیل و به خصوص بادام زمینی، دانه های برشته غلات، تکه های میوه و هسته آن ها، آب نبات، ذرت، تخمه آفتابگردان و هندوانه، اسباب بازی های کوچک، اجسام گرد و براق هستند.

نشانه ها و علائم ماندن چیزی در گلوی کودک

علائم ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی، در 3 مرحله دیده می شود.

• در مرحله اول پس از ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی کودک با علائمی مانند :سرفه های شدید ، گریه و ضعف کودک، کبودشدن و حالت تهوع روبرو می شود.
• در مرحله دوم بعد از چند دقیقه بیمار خسته شده و سرفه ها متوقف می شود . این مرحله بسیار گول زننده و خطرناک است که اطرافیان فکر می کنند خطر رفع شده است.
• در مرحله آخر عوارضی مانند تنگی نفس، عفونت و ... به وجود می آید.

با چه انسدادی روبرو هستید؟

در اکثر مواقع مجاری تنفس به صورت کامل مسدود نمی شود و مقداری راه برای گذر هوا وجود دارد و انسداد ناقص است . انسداد کامل و انسداد ناقص هر کدام علائم و نشانه های خود را دارند و نوع برخورد با هر کدام از آن ها متفاوت است بنابراین شما باید قبل از هر اقدامی دریابید که با چه انسدادی روبرو هستید.

قبل از اقدامات لازم چه کار کنیم؟

• با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید زیرا ممکن است موفق نشوید و زمان را هم از دست بدهید.
• به خودتان مسلط باشید.
• اقدامات را در عین سرعت و دقت انجام دهید.
• اگر کودکتان نوزاد نیست او را تشویق به سرفه کنید اما اگر بچه خیلی کوچک است در صورت تشدید اختلال تنفس، گرفتگی صدا و کاهش هوشیاری، اقدامات زیر را انجام دهید:
• به داخل دهان کودک نگاه کنید و لب و زبان را عقب بکشید و جسمی که در گلویش گیر کرده را سریع بیرون بکشید.
• اگر جسم خارجی را ندیده اید ، هرگز انگشت را وارد دهان بچه نکنید زیرا ممکن است جسم خارجی پایین برود و انسداد ناقص به انسداد کامل تبدیل شود.

خارج کردن اجسام از گلوی کودک

نوزادان معمولا بیش از هر موجود دیگری نیاز به مراقبت دارند . نوزاد انسان نیز هیچ گاه از دید پدر و مادرش دور نیست . مخصوصا زمانی که در حال خوردن غذا یا شیر می باشد.گاهی اوقات کودکان با مشکلات بلع روبرو می شوند و والدین نمی توانند علت را تشخیص دهند . حال در این قسمت از این مقاله در مورد گیر کردن اجسام و غذا درون گلوی کودک و چگونگی خارج کردن آن ها برای شما توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.

بعد از گلو گیر شدن کودک باید چه کاری انجام داد ؟

اول این که باید مراحل چندگانه را در نظر داشته باشید که این تکنیک ها با یکدیگر متفاوت هستند و بستگی به سن کودک دارند.حال در این قسمت راه حل های ممکن را برای نوزادان زیر یک سال و بالای یک سال بیان می کنیم.

گلو گیر شدن کودکان زیر یک سال

به یاد داشته باشید که برخورد با نوزاد زیر یک سال بسیار ظریف و حساس است و باید تمرکز صد در صدی داشته باشید تا آسیبی به او نرسد.

مرحله 1: بررسی کنید و ببینید که چه چیزی باعث مسدود شدن گلو شده است.

1. اول باید ببینید که چه چیزی درون گلوی کودک گیر کرده است. این گیر کردن ها می تواند همه چیز را از جمله بزاق دهان ، ترشحات ، تکه های کودک غذا و یا اجسام خارجی را شامل شود.
2. کودکان زیر شش ماه بیش از بقیه مستعد گیر کردن گلو می باشند که این گیر کردن ها شامل مایعاتی مثل شیر مادر و از این قبیل می باشد.
3. اگر شک دارید که گلو گیر شدن کودک به دلیل شیر یا آب اضافی می باشد ، از یک سرنگ حبابی برای خارج کردن آن استفاده کنید . حباب انتهای سرنگ را فشار دهید و سپس لوله بلند و باریک را درون دهان کودک تا انتها قرار دهید و فشار را آزاد کنید که این حباب باعث هل دادن مایع می شود.
4. اگر کودک شما جامدات خورده باشد ، پس نمی توان آن را با استفاده از سرنگ حباب بیرون کشید . انگشت خود را هرگز برا بیرون کشیدن اجسام و جامدات درون حلق کودک نکنید زیرا ممکن است که غذا را به عمق بیشتری هل دهید.
5. اجازه دهید که کودک سرفه کند که سرفه کردن یک راه طبیعی برای خلاص شدن از هوای اضافه درون گلو است.
6. حال به حالات کودک دقت کنید، اگر احساس کردید که سنگین نفس می کشد ، قطعا در سرفه کردن مشکل دارد و در این مواقع ممکن است که نفس کشیدنش با صدا همراه باشد . این مورد نشان می دهد که اجسام در قسمت نهایی گلو گیر کرده اند و به آسانی با سرنگ حباب قابل خارج شدن نیستند . در این مورد بهتر است که به پشت زدن کودک را انجام دهید.

مرحله 2: به پشت کودک زدن

• روی یک صندلی بنشینید، سر کودک را رو به پایین روی ران خود قرار دهید و وزن او را روی دست چپتان بیاندازید و مراقب سر کودک باشید و با دست چپتان آن را کنترل کنید.
• از کف دست راست خود استفاده کنید و به بالای کمر کودک بزنید، دقیقان بین دو شانه . این ضربه زدن باید نسبتا محکم باشد اما نباید به گونه ای باشد که به کوک آسیب برساند و فشار باید در حدی باشد که غذا بتواند از گلوی کودک خارج شود ، نه بیشتر.
• پنج بار ضربه بزنید و سپس دست نگه دارید و ببینید که نفس کشیدن کودک صحیح است یا خیر . اگر هیچ پیشرفتی مشاهده نکردید، بهتر است به این کار ادامه دهید.

مرحله 3:فشار روی سینه

1. اگر این به پشت زدن به کودک کمک نکند، روش فشار به سینه را انتخاب کنید و همچنان مثل پوزیشن قبل روی صندلی بنشینید.
2. کودک را برگردانید ، به طوری که صورت او رو به بالا باشد . پوزیشن کودک باید به همان شکل تکنیک قبلی باشد ، با این تفاوت که صورتش رو به بالاست.
3. از انگشت اشاره و انگشت وسط استفاده کرده و استخوان سینه کودک را لمس کنید . زمانی که این استخوان را پیدا کردید، بهتر است پنج بار این فشار را وارد کنید.
4. دو ثانیه مکث کنید تا ببینید که کودک پیشرفتی کرده است یا خیر و اگر پیشرفتی ندیدید، ضربه ها را کمی تیزتر کنید.
5. حال اگر بعد از این دو روش دیدید که کودک هوشیار است ، دوباره باید این دو روش را ادامه دهید . گرچه که اگر کودک هیچ علائمی از بهبودی نشان نداد و ناهوشیار به نظر می رسید، سریعا او را احیا کنید.

مرحله 4 : احیا کردن

1. زمانی که تلاش هایتان جواب نداد ، از روش احیا کردن استفاده کنید . احیا کردن برای کسی است که هوشیار نیست و به سختی نفس می کشد.
2. کودک را به کمر روی یک سطح صاف بخوابانید.
3. سر او را صاف و پاهای او را نیز صاف نگه دارید . دهان خود را روی دهان بسته کودک قرار دهید و دو تا نفس را با سرعت بالا به او بدهید و چهار بار این نفس های دوتایی را تکرار کنید.
4. نفس باید به قدری قوی باشد تا باعث بالا رفتن سطح سینه کودک شود و بعد از بلند شدن سینه به پایین آمدن آن توجه کنید . وقتی نفس قبلی بیرون نیامده ، نفس بعدی را به او ندهید.
5. با این کار ممکن است که جسم گیر کرده نیز پایین برود . البته که در این مرحله برگرداندن نفس کودک اولویت دارد و جسم را می توان بعد از بالا آمدن نفس کودک نیز خارج کرد که به احتمال زیاد با سرفه بعد از آن بیرون می آید.

مرحله 5:کمپرس سینه

• در این مرحله کودک را مانند پوزیشن قبلی بخوابانید ، انگشت اشاره و انگشت وسط را روی استخوان سینه قرار دهید و 30 فشار سریع را وارد کنید . برای این فشار می توانید عمق آن را 4 سانتیمتر در نظر بگیرید.
• چند ثانیه قبل از ادامه دادن صبر کنید و مراقب باشید که بیش از 100 الی 1200 بار در یک دقیقه این فشار را وارد نکنید.
• سر کودک را کمی جابجا کنید تا راه تنفس او باز شود و به نفس کشیدن او دقت کنید.
• اگر هنوز هم هیچ علائمی از هوشیاری کودک نمی بینید ، دوباره باید مرحله احیا را تکرار کنید.

گلو گیر شدن کودکان بالای یک سال

مرحله 1 : ببینید که چه چیزی باعث گلو گیر شدن شده است.

• مرحله اول مانند کودکان زیر یک سال است.
• برای این مرحله کودکان می توانید برای خارج کردن اجسام ، انگشتتان را نیز دخالت دهید و فقط بیش از حد انگشتتان را در عمق حلق کودک فرو نبرید.
• اگر نمی توانید جسم گیرکرده را ببینید ، پس بیش از حد برای خارج سازی آن تلاش نکنید و به سراغ مرحله بعد بروید.

مرحله 2 :زدن به پشت کودک

• این پروسه مانند کودکان زیر یک سال است با این تفاوت که می توانید این کار را در استایل ایستاده نیز انجام دهید . به این صورت که با دست چپ خود کودک را کنترل کنید.
• پنج ضربه محکم با کف دست به بین شانه ها بزنید.

مرحله 3: فشار شکمی

1. برای کودکان بالای یک سال نیز می توانید مرحله 3 و 4 را مناسب با کودکان زیر یک سال امتحان کنید.
2. کودک را مقابل خود ایستاده نگه دارید و اگر کودک نمی تواند بایستد ، اجازه دهید که به شما تکیه دهد و همچنین می توانید او را بین زانوهایتان نگه دارید.
3. تمام انگشتان دست راست را بپیچانید و آن را شبیه به مشت کنید . دستتان را بچرخانید و انگشت شصت خود را از کنار، کمی بالاتر از ناف کودک قرار دهید و اگر برای مشت کردن انگشتتان بسته باشد، مهره روی انگشتان به سمت شکم نشانه می گیرند.
4. دستتان را دقیقا زیر استخوان سینه و بین دنده ها قرار دهید.
5. مشت دستتان را با کف دست چپ پوشش دهید و پنج فشار سریع را وارد کنید.
6. بعد از این پنج فشار وضعیت کودک را بررسی کنید و اگر او هنوز علائم گلوگیری را نشان می دهد ، دوباره حرکت را تکرار کنید.

مرحله 4: احیا کردن نفس

این مرحله را نیز مانند نفس مصنوعی دادن برای کودکان زیر یک سال انجام دهید.

مرحله 5 : فشار سینه

این مرحله را نیز همانند با مرحله کودکان زیر یک سال انجام دهید.

سایر نکات مهم برای خارج کردن اجسام از گلوی کودکان

• اگر کودک شما مبتلا به آسم ، التهاب گلو یا آسیب دیدگی در ناحیه سر است ، مراحل دو و سه را برای او انجام ندهید . در چنین مواردی مرحله احیا کردن نفس توصیه می شود.
• اگر کودک سرفه های شدید می کند ، قبل از انجام مرحله دو و سه اجازه دهید تا جایی که می خواهد سرفه کند که سرفه کردن یک رفلاکس طبیعی بدن هنگام گلو گیر شدن است.
• اگر مخاط یا چیزهایی شبیه به ترشحات در گلوی کودک باشد ، سرفه او راحت تر است . در این مورد از روش سرنگ استفاده کنید.
• زمانی که چیزی در گلوی کودک شما گیر می کند ، از تماس با اورژانس دریغ نکنید . قطعا پزشک خیلی بهتر از شما می تواند جسم را از حلق کودک بیرون بکشد.

راههای پيشگيري از خفگي در کودکان

خفگي مهمترين و فوري ترين عامل تهديدکننده سلامت انسان است که اگر در ظرف چند دقيقه عامل خفگي از بين نرود ، فرد مي ميرد و آن زماني است که بنا به عللي ( مثل بسته شدن راههاي تنفسي ، داروها و بيماري هاي فلج کننده مراکز تنفسي ، قرار گرفتن در محيطي با گازهاي سمي و ... ) اکسيژن کافي به بدن انسان نرسد و مراکز حياتي مهم واقع در مغز از اکسيژن محروم بمانند و به اين ترتيب علائم خفگي از قبيل تنگي نفس ، کبودي لبها و نوک انگشتان ، کندي و نامنظمي نبض و از دست دادن حواس ظاهر مي شود .برخلاف تصور ، آسيبهايي که باعث خفگي کودکان مي شوند ، خيلي ساده اتفاق مي افتد و عواملي که به خفگي منجر مي شوند به وفور در محيط زندگي کودکان وجود دارند و در زماني که کودک با چنين عواملي تنها بماند ، از روي کنجکاوي و بي تجربگي خود را در معرض خطر قرار مي دهد . بنابراين بزرگترها به ويژه والدين واجب است که راههاي پيشگيري از خفگي را شناخته و کودکان را از تهديدکننده هاي مربوط دور نگهدارند .

1. پاکتهاي پلاستيکي بزرگ را در دسترس کودکان قرار ندهيد . کودکان مي توانند با فرو بردن پاکت در سر ( و گيرکردن آن در دور گردن ) که در بعضي مواقع ، قادر به بيرون آوردن آن نمي باشند ، زمينه خفگي را فراهم ساخته و با اين کار باعث خفگي کامل يا اختلالات مغزي خود شوند ( به علت نرسيدن اکسيژن به سلولهاي مغزي ) .
2. از خواباندن کودک در بالشهاي خيلي نرم ( مثل بالش هاي تهيه شده از پر ) و بزرگ اجتناب کنيد. بالشهاي تهيه شده از پر در بعضي از کودکان موجب حساسيتهاي تنفس مي شوند . گيرکردن راههاي تنفسي کودک در لاي بالش ، ممکن است موجب خفگي يا مشکل تنفسي براي کودک شود .
3. قنداق فرنگي نوزاد نبايد آنقدر بزرگ باشد که نوزاد بتواند سر خود را در آن فرو کند ؛ در اينصورت ، مي توان يک حوله تا کرده و در انتهاي آن جاد داد تا از بروز حادثه جلوگيري شود .
4. از بندهاي خيلي بلند براي پستانک کودک استفاده نشود بهتر است بند آن کوتاه باشد . ممکن است بندهاي خيلي بلند با پيچ خوردن در دور گردن کودک ، موجب خفگي وي شوند .
5. پيشنهاد مي شود پستانک فقط در مواقع ضروري با رعايت موازين بهداشتي زيرنظر والدين در اختيار کودک قرار گيرد .
6. در زمان شيرخوردن کودک با شيشه ( شيرخشک ) او را تنها نگذاريد .
7. تکيه دادن شيشه شيرکودک بر بالش يا هر وسيله ديگر و رهاکردن او به حال خود ، مي تواند باعث خفگي کودک شود ؛ زيرا يک عطسه يا سرفه يا ... مي تواند در چنين حالتي موجب اختلال در عمل بلع و تنفس کودک شده و براي او خطرناک باشد .
8. پوشاندن لباسهاي کشي و يا بنددار به کودک که ممکن است به کالسکه يا جاهاي ديگر گيرکند و باعث خفگي شود ، خطرناک است .
9. مراقب باشيد که کودکان از مدادهاي کوتاه ( کمتر از ۱۰ سانتي متر ) استفاده نکنند . برخي از کودکان عادت دارند که مداد را هنگام نوشتن به دهان گذاشته و آن را بمکند که با اين عمل نادرست ممکن است موجب خفگي خود شوند ، در ضمن خطر چنين کاري را به آنان تفهيم نماييد.
10. مادران شيرده بايد در زمان خواب آلودگي از شيردادن به کودک خودداري کنند . ممکن است مادر خواب آلوده در هنگام شيردادن کودک به خواب رود و در اين وضعيت ، قرار گرفتن پستان مادر در ورودي راههاي تنفسي کودک موجب مسدود شدن راههاي تنفسي و خفگي وي شود .
11. از غذا دادن به کودک در حالت درازکش خودداري کنيد . احتمال ليزخوردن غذا و گيرکردن آن در گلو در حالت درازکش بيشتر است .
12. از قرار دادن اشياء کوچک مثل سکه ، دکمه در دسترس کودک خودداري کنيد . برخي از کودکان عادت دارند که چنين اشيايي را در دهان بگذارند و با اين کار بويژه در حال بازي ، خطر خفگي را براي خود فراهم مي کنند
13. در هنگام غذاخوردن ، کودکان را تنها نگذاريد . ممکن است به دلايل مختلف غذا در گلوي کودک گير کند و به کمک احتياج داشته باشد .
14. استفاده کودکان از شکلاتهاي مکيدني سفت و آجيل با پوست بسيار خطرناک است . توصيه مي شود ( ابتدا شکلات ها را خرد و آجيل را مغزکرده و سپس به کودک بدهيد .
15. به بچه ها تفهيم نماييد که استفاده از آدامس ، شکلات ( يا هر نوع ماده غذايي ) در هنگام بازي بسيار خطرناک است . هنگام بازي به علت دم و بازدم هاي قوي و حرکت سر به سمتهاي مختلف ( فاصله گرفتن چانه از سينه ) ، احتمال حرکت مواد غذايي به طرف حلق به صورت غيرارادي زياد بوده و ممکن است موجب خفگي شود .
16. از خنداندن بچه ها در حين خوردن و آشاميدن بپرهيزيد .صحبت کردن ، گريه کردن ، خنديدن ، سرفه و ... عواملي هستند که در حين غذاخوردن ، ممکن است زمينه ساز گيرکردن غذا در حلق و خفگي کودک شوند .
    نحوه مراقبت از دست و پای گچ گرفته کودک