گوسفند بربری گوسفند آفریقایی که بلندترین ریش جهان را دارد+عکس
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقلا از راز بقا، گوسفند بربری با نام علمی Ammotragus lervia که با اسم دیگر «عوداد» نیز شناخته می‌شود یک گونه از گوسفند بومی کوهستان‌های سنگی در شمال آفریقا است. در حالی که این تنها گونه از جنس Ammotragus است، شش زیرگونه برای این گوسفند عجیب و غریب توصیف شده است.
گرچه این گوسفند در زیستگاه خود یعنی شمال آفریقا نادر است، اما به آمریکای شمالی، جنوب اروپا و جا‌های دیگر معرفی شده است. همچنین در زبان بربر به عنوان «وادان» waddan یا «اَروی» arwi و در سرزمین‌های سابق فرانسه به عنوان mouflon شناخته می‌شود.
خصوصیات گوسفند بربری
گوسفند بربری 75 تا 110 سانتی متر قد، حدود 1.5 متر طول و 30 تا 145 کیلوگرم وزن دارد. آن‌ها به رنگ قهوه‌ای ماسه‌ای هستند که با افزایش سن تیره‌تر می‌شوند، زیر شکم کمی روشن‌تر و خط تیره‌تری در امتداد پشت دارند. قسمت‌های بالایی و قسمت‌های بیرونی پا‌ها قرمز یکنواخت یا قهوه‌ای مایل به خاکستری است.
این بز دارای مو‌های بلند زیر گلوست (در نر‌ها تا قفسه سینه امتداد می‌یابد) که شبیه یال است. این یال‌ها گاها به حدی بلند می‌شوند که با سطح زمین نیز مماس می‌شوند. شاخ آن‌ها دارای مقطع مثلثی است. این شاخ‌ها به سمت بیرون، عقب و سپس به داخل منحنی می‌شوند و طول آن می‌تواند از 76 سانتی متر فراتر رود. شاخ‌ها نسبتاً صاف هستند و با بالغ شدن حیوان، موج جزئی در پایه آن مشهود است.
زیستگاه طبیعی گوسفند بربری
گوسفند بربری بومی مناطقی از شمال آفریقاست که عمدتاً مرکز بایر صحرای صحرا را احاطه کرده اند. کشور‌ها و مناطقی که ممکن است «عوداد» یا به تعبیری گوسفند بربری در آن‌ها یافت شود عبارتند از الجزایر، چاد (شمال)، مصر، لیبی، مالی (شمال)، موریتانی، مراکش، نیجر، تونس و صحرای غربی. در غرب نیل، آن‌ها را می‌توان در سودان یافت. در شرق نیل نیز در تپه‌های دریای سرخ.
جمعیت این گوسفند در محدوده بومی آن به دلیل شکار غیر قانونی و غیره، و تخریب زیستگاه در حال کاهش است.
جمعیت‌های معرفی شده
گوسفند بربری به جنوب شرقی اسپانیا و جنوب غربی ایالات متحده معرفی شده است. از زمان معرفی آن در سال 1970 به پارک منطقه‌ای «سیه‌را اسپونا» در منطقه محدودی از جنوب شرقی اسپانیا رایج شده اند. سازگاری خوب این گوسفند با آب و هوای آن منطقه «عوداد» را قادر ساخت تا در مناطق مجاور نیز گسترش پیدا کند.
طبق بررسی‌های میدانی اخیر، این گونه در حال حاضر در حال گسترش است و اکنون در استان‌های آلیکانته، آلمریا، گرانادا و مورسیا یافت می‌شود. این گونه یک رقیب بالقوه برای «سُم‌داران» بومی ساکن شبه جزیره ایبری است. این نژاد همچنین به لا پالما (در جزایر قناری) نیز معرفی شده و در سراسر بخش‌های شمالی و مرکزی جزیره گسترش یافته است، جایی که یک تهدید جدی برای پوشش گیاهی آن منطقه بومی است. عوداد نیز چندین بار در کرواسی معرفی شده است، جایی که جمعیتی از این نژاد در منطقه کوهستانی «موسور» وجود دارد.
اگرچه این گونه هنوز در استرالیا ثبت نشده، اما به عنوان یک گونه در کوئینزلند با پتانسیل استقرار در طبیعت شناخته می‌شود.
زیستگاه‌های گوسفند بربری
گوسفندان بربری در مناطق خشک کوهستانی یافت می‌شوند که در آنجا علف ها، بوته‌ها و گلسنگ‌ها را چرا و جستجو می‌کنند. آن‌ها می‌توانند تمام آب مورد نیزا خود برای متابولیسم را از غذا به دست آورند، اما اگر آب مایع در دسترس باشد، می‌نوشند و در آن غوطه ور می‌شوند.
گوسفندان بربری کرپوسکولار هستند یعنی صبح زود و اواخر بعد از ظهر فعال هستند و در گرمای روز استراحت می‌کنند. آن‌ها بسیار چابک هستند و می‌توانند بیش از 2 متر پرش ایستاده داشته باشند. آن‌ها به خوبی با زیستگاه خود که از کوه‌های شیب دار و صخره‌ای و دره‌ها تشکیل شده سازگار هستند.
به گزارش راز بقا گوسفندان بربری اغلب با اولین نشانه خطر فرار می‌کنند، معمولاً در سربالایی می‌دوند. آن‌ها به شدت عشایری هستند و دائماً از طریق رشته کوه‌ها سفر می‌کنند. شکارچیان اصلی آن‌ها در شمال آفریقا پلنگ بربری، شیر بربری و کاراکال بودند، اما اکنون انسان ها، سگ‌های وحشی، رقابت برای چرای بیش از حد حیوانات اهلی و خشکسالی جمعیت آن‌ها را تهدید می‌کند
نام دوجمله‌ای Ammotragus lervia از واژه یونانی ἄμμος ámmos به معنای «شن» و τράγος trágos به معنای «بز» که به پوشش شنی رنگ این گوسفند اشاره دارد گرفته شده است.
لِرویا (Lervia) یا گوسفند بربری از گوسفند وحشی شمال آفریقا که کشیش «تی. شاو» در «سفر‌ها و مشاهدات» خود درباره بخش‌هایی از ناحیه بربری و لِوانت به‌عنوان «لِروی» (Lerwee) توصیف کرده است، گرفته می‌شود.
اسپانیایی‌ها این گوسفند را arruis برگرفته از کلمه بربری arrwis نامیدند و لژیون اسپانیایی حتی برای مدتی از آن به عنوان طلسم استفاده می‌کرد. «عوداد» (Aoudad) نام این گوسفند است که توسط بربر‌های شمال آفریقا استفاده می‌شود و به آن «آروی» و «وادان» نیز می‌گویند.