منظور از قرارهای شبه قاطع ، قرارهایی هستند که با صدور آنها از طرف دادگاه ، یا پرونده از دور رسیدگی خارج می شود بدون اینکه از دادگاه خارج شود مانند قرار عدم اهلیت و یا در صورتی هم که از دادگاه خارج شود ، همان پرونده برای رسیدگی به شعبه یا دادگاه دیگری احاله می شود . مانند قرار عدم صلاحیت و قرار امتناع از رسیدگی که باعث می شود دادگاه به آن پرونده رسیدگی نکتد و آن را به جای دیگری ارجاع بدهد .
قرار عدم اهلیت یکی از طرفین: در قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا پیش بینی شده است . در ماده 84 این قانون ، در صورتی که خواهان به جهتی از جهات قانونی از قبیل صِغَر ، عدم رشد ، جنون یا ممنوعیت از تصرف در اموال در نتیجه حکم ورشکستگی ، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد ، خوانده می تواند ایراد کند .
قرار عدم صلاحیت: قرار عدم صلاحیت یکی دیگر از قرارهای شبه قاطع است . با صدور این قرار ، پرونده از دادگاهی که دعوا در آن اقامه شده است خارج می شود و حسب مورد پرونده به دادگاه صالح ارجاع می شود و یا برای تعیین مرجع صالح به دیوانعالی کشور فرستاده می شود . این قرار به طرفین دعوا ابلاغ نمی شود و قابل شکایت نیست .
قرار امتناع از رسیدگی:با صدور قرار امتناع از رسیدگی ، پرونده از شعبه رسیدگی کننده به دعوا خارج می شود ، اما دعوا در شعبه دیگری از همان دادگاه یا دادگاه دیگر مورد رسیدگی قرار می گیرد.
به صورت کلی قراری که دعوا را در زمینه عناوین خود به اتمام رساند و دادرس با صادر گردیدن آن خود را از رسیدگی رها کند به آن قرار قاطع دعوا گفته می‌شود. این نوع از قرارها بدون آنکه به ماهیت دعوا ورود کنند، صادر گردیده و پرونده از دادگاه خارج می‌گردد. قرارها زمانی صادر می‌شوند که قاضی دادگاه به جهت صدور حکم نیازمند انجام عملی از سوی طرفین دعوا و یا یکی از ارگان‌های وابسته به دادگستری است. اصولاً این قرارها به تبعیت از ایراد خوانده مانند ایراد به اهلیت یا سمت خواهان و… صادر می‌شوند و گاهی اوقات نیز بر طبق درخواست خواهان با توجه به صرف نظر از دادخواست یا صرف نظر از دعوا صادر خواهد شد. به عبارتی دیگر قرارهای قاطع دعوا موقعی صادر می‌شوند که دادگاه نتواند در ماهیت پرونده موضوع بحث طریفی وارد گردیده و رای صادر کند. بعضی از این قرارها مانعی دائم بر سر راه صدور رای ایجاد می‌کند و برخی دیگر مانعی موقتی هستند.
با توجه به مطالب گفته شد، قرار قاطع دعوی مانع از رسیدگی پرونده یا صدور حکم به صورت موقتی یا دائمی می گردد، ولیکن قرار قاطع دعوی، مربوط به رعایت تشریفات دادرسی دعوی می باشد، لذا مانع رسیدگی یا صدور حکم به پرونده نمی شود، بلکه پرونده از شعبه ای به شبعه ی دیگر، یا به دادگاه دیگری، برای رسیدگی ارجاع داده می شود.
بنابراین امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
