بر اساس قانون، قضات دادگاه ها، پس از ملاحظه پرونده و انجام رسیدگی های لازم نسبت به آن می بایست حکم یا رای صادر نمایند و اگر هم رسیدگی مقدماتی به جرم در دادسرا صورت گیرد مقامات دادسرا، با صدور یکی از انواع قرارهای دادسرا، وضعیت موضوع پرونده را مشخص کرده تا تکلیف طرفین دعوی، مشخص شود .
در حال حاضر ، تمامی جزییات مربوط به رسیدگی به دعاوی در دادگاه ها و سایر مراجع قضایی، همچون دادسراها و نیز شوراهای حل اختلاف، از طریق سامانه ای تحت عنوان سامانه ثنا، به طرفین دعوی ابلاغ می شود؛ با این توضیح که هر گونه اقدام انجام شده ، توسط مرجع رسیدگی کننده برای اطلاع طرفین، در این سامانه درج می شود و آنها، می توانند با ملاحظه روند کار مربوط به پرونده خود، از جزئیات رسیدگی به آن مطلع شوند .
علاوه بر این، زمانی که دادگاه ، حکم صادر نموده و به دعوی طرفین خاتمه داد، رای صادره، از طریق این سامانه ، قابل ملاحظه می باشد که به این منظور، هر یک از طرفین، می توانند اقدام به پیگیری پرونده قضایی خود نمایند. البته ، بین صدور رای در دادگاه تا درج و ابلاغ آن از طریق سامانه ثنا ، ممکن است، چند روز فاصله ایجاد شود؛ به همین دلیل، طرفین باید به صورت مرتب، سامانه ثنا را بررسی کنند تا در صورت صادر شدن رای ، آن را ملاحظه و در صورت لزوم، نسبت به آن اعتراض کنند .
اما گاهی ، پس از اینکه طرفین دعوی به سامانه ثنا مراجعه می کنند، با این پیام مواجه می شوند که پرونده ، فاقد موضوع فعال است. به همین دلیل، این سوال مطرح می شود که پرونده، فاقد موضوع فعال است، یعنی چه و در چه شرایطی صادر می شود ؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت که اصولا زمانی که دادگاه ، رسیدگی های خود را به اتمام رسانیده و در مورد پرونده، رای صادر می کند ، به اصطلاح حقوقی ، پرونده مختومه می شود و رسیدگی مجدد به آن، موضوعیت نخواهد داشت .
به همین دلیل ، زمانی که طرفین دعوی، در حساب کاربری شخصی خود در سامانه ثنا این پیام را مشاهده نمودند که پرونده، فاقد موضوع فعال است، به این معنا می باشد که دادگاه، با انجام بررسی ها و تحقیقات لازم ، ختم رسیدگی را اعلام نموده و دیگر به موضوع دعوی، رسیدگی نمی کند . بنابراین پس از مشاهده پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است، می توان دریافت که دادگاه ، رای صادر نموده و پرونده مختومه شده است. در ادامه، در خصوص اقدامات پس از مشاهده پیام فوق، توضیحاتی خواهیم داد.
در قسمت قبل، به بررسی این موضوع پرداخته شد که پرونده، فاقد موضوع فعال است، به چه معنا می باشد. اما سوال دیگری که در این خصوص مطرح می شود، این است که مشاهده پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است، به چه معنا بوده و به عبارت دیگر ، در چه شرایطی ، پرونده ، فاقد موضوع فعال قلمداد می شود ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا در شرایطی که دادگاه ، رسیدگی های لازم را انجام داده و ختم رسیدگی را اعلام نموده تا رای صادر نماید ، در قسمت روند کار پرونده ، این پیام ملاحظه می شود که پرونده ، فاقد موضوع فعال است . بنابراین ، در شرایطی پرونده ، فاقد موضوع فعال است که دادگاه ، پرونده را مختومه نموده باشد .
اما بسیاری از افراد ، با جزییات مربوط به مختومه شدن پرونده و مفهوم آن ، آشنا نیستند . مختومه شدن یک پرونده حقوقی و کیفری که پس از آن ، پرونده ، فاقد موضوع فعال تلقی می شود ، به این معنا است که دادگاه ، حکم صادر نموده است و این حکم ، می تواند به نفع هر یک از طرفین دعوا باشد . لذا به موجب حکم دادگاه ، ممکن است حکم به ذی حقی یا بی حقی خواهان صادر شده باشد .
در هر حال ، در مواردی که دادگاه ، در دعاوی حقوقی و یا دعاوی کیفری ، حکم صادر کرده است ، اعتبار امر مختومه یا امر قضاوت شده در پرونده های حقوقی و کیفری ، ایجاد می شود و دعوی رسیدگی شده ، بین همان اشخاص ، قابل رسیدگی مجدد نمی باشد ؛ مگر اینکه بتوان با ارائه دلایل موجه قانونی ، نسبت به آن اعاده دادرسی نمود . البته استفاده از سایر روش های اعتراض به حکم ، از قبیل تجدید نظر یا واخواهی ، نسبت به حکم صادره ، امکان پذیر است.
در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که پرونده ، فاقد موضوع فعال است ، یعنی چه و در چه شرایطی ، پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است ، مشاهده می شود . اما در صورتی که طرفین ، به سامانه ثنا مراجعه نموده و به جای پیغام در مورد پرونده شما رای صادر شد ، با این پیام مواجه شوند که پرونده ، فاقد موضوع فعال است ، ممکن است این سوال را مطرح نمایند که پس از مشاهده پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است ، چه اقداماتی را باید انجام دهند ؟
همانطور که در قسمت های قبل نیز گفته شد ، مشاهده پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است، به این معنا است که دادگاه ، حکم صادر نموده و با صدور حکم توسط دادگاه ، پرونده مختومه شده است که با مشاهده رای دادگاه در سامانه ثنا ، می توان دریافت ، آیا حکم صادره دادگاه ، به نفع خواهان صادر شده یا به نفع خوانده دعوی . اما در پاسخ به این سوال که پس از مشاهده پیام مزبور، چه اقداماتی باید انجام داد ، نکات زیر حایز اهمیت است
اولا ، باید در نظر داشت که با وجود مختومه شدن پرونده و صدور حکم به نفع یکی از طرفین، باز هم امکان اعتراض به حکم صادره، وجود دارد . بنابراین ، به عنوان مثال، تجدید نظر از حکم صادره، ظرف مهلت بیست روز ، امکان پذیر بوده و اگر طرف مقابل، از حکم صادره تجدید نظر خواهی نکند، حکم دادگاه، تبدیل به حکم قطعی شده و قابل اجرا خواهد بود .
ثانیا، در صورتی که ظرف مهلت های قانونی، یکی از انواع روش های اعتراض به حکم دادگاه ، از قبیل تجدید نظر خواهی انجام شده باشد، این مرتبه، برای مشاهده جزییات مربوط به رسیدگی به پرونده، می بایست پرونده تجدید نظر خواهی را مورد پیگیری قرار داد تا اقدامات دادگاه، قابل ملاحظه باشد که در این صورت، دیگر با پیغام پرونده ، فاقد موضوع فعال است، مواجه نخواهیم شد .
بنابراین در پاسخ به این سوال که پرونده فاقد موضوع فعال است، یعنی چه و در چه شرایطی این پیام قابل مشاهده است، باید گفت که پس از ختم رسیدگی به پرونده و صدور حکم ، توسط دادگاه ، این پیغام در حساب کاربری سامانه ثنا درج می شود . اقدامات لازم پس از مشاهده پیام پرونده ، فاقد موضوع فعال است، آن است که اگر نسبت به پرونده، تجدید نظر خواهی شده باشد ، باید مجددا پرونده مطروحه در مرحله تجدید نظر را پیگیری نمود تا از اقدامات دادگاه، اطلاع یابیم . امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
