حالت های مثبت و منفی فعل وجهی در زبان ترکیه
در زبان ترکی استانبولی، وجه توانستن با پسوندهای abil/ebil درست می شود. با توجه به آخرین حرف صدادار بن فعل، یکی از پسوندها را انتخاب می کنیم. این وجه در هر زمانی می تواند به کار رود اما معمولا در زمان حال ساده ساخته می شود.
حالت مثبت
برای ساختن وجه توانستن در حالت مثبت ابتدا بن فعل را می نویسیم. بعد با توجه به آخرین حرف صدادار بن فعل، یکی از پسوندهای توانستن را انتخاب می کنیم. اگر آخرین حرف صدادار بن a/ı/o/u بود abil– و اگر e/i/ö/ü بود ebil– را می نویسیم. اگر دو حرف صدادار کنار هم قرار گرفتند، یک y میانجی بینشان قرار می دهیم. بعد از آن هم پسوند زمان و شناسه را اضافه می کنیم.
مثال:
Sen yazabilirsin (تو می توانی بنویسی)
در جدول زیر می توانید مثال هایی برای هر شخص ببینید:
| من می توانم بنویسم | Ben yazabilirim |
| تو می توانی بشنوی | Sen duyabilirsin |
| او می تواند بخواند | O okuyabilir |
| ما می توانیم شنا کنیم | Biz yüzebiliriz |
| شما می توانید نگاه کنید | Siz izleyebilirsiniz |
| آنها می توانند بیایند | Onlar gelebilirler |
حالت منفی
برای ساختن حالت منفی وجه توانستن یکی از حروف a/e را قبل از پسوندهای منفی کننده ma/me قرار می دهیم و آن را به بن فعل می چسبانیم. انتخاب بین از این پسوندها به آخرین حرف صدادار بن فعل بستگی دارد. اگر آخرین حرف صدادار یکی از حروف a/ı/o/u بود ama– و اگر e/i/ö/ü بود eme– را می نویسیم. اگر بن فعل با حرف صدادار تمام می شد، برای جلوگیری از پشت سرهم آمدن دو حرف صدادار، یک y میانجی بین پسوند و بن قرار می دهیم. در آخر هم پسوند زمان و شناسه را به بن فعل اضافه می کنیم.
مثال:
Sen yazamazsin (تو نمی توانی بنویسی)
در جدول زیر می توانید مثال هایی برای هر شخص ببینید:
| من نمی توانم بنویسم | Ben yazamam |
| تو نمی توانی بشنوی | Sen duyamazsın |
| او نمی تواند بخواند | O okuyamaz |
| ما نمی توانیم شنا کنیم | Biz yüzemeyiz |
| شما نمی توانید نگاه کنید | Siz izleyemezsiniz |
| آنها نمی توانند بیایند | Onlar gelemezler |