حمام خرم سلطان، دیگر جاذبه معروف و باشکوه استانبول است. اگر از افرادی که تا به حال به این شهر سفر کرده اند، درباره جاهای دیدنی استانبول بپرسید، قطعا یکی از مهم ترین مکان هایی که نام می برند، حمام زیبای خرم سلطان است.
این حمام تاریخی و دیدنی، در ایاصوفیه استانبول و در منطقه پر گردشگر فاتح قرار دارد. قدمت حمام تاریخی خرم سلطان به قرن شانزدهم و زمان حکومت سلطان سلیمان، پادشاه عثمانی باز می گردد. جریان ساخت حمام به آنجا می رسد که خرم سلطان، ملکه پادشاه عثمانی، دستور می دهد تا برای مردم مذهبی شهر و در نزدیکی مسجد معروف استانبول، حمامی بسازند و به این صورت، پس از ساخت حمام، نام خرم سلطان را بر روی آن می گذارند.
حمام تاریخی استانبول در میان دو مسجد ایاصوفیه و مسجد آبی ساخته شد و کار معماری آن را، معمار سنان، هنرمند معروف به عهده گرفت. سبک معماری سنتی اوایل دوره عثمانی به خوبی در این حمام دیده می شود و نکته جالب تر درباره معماری آن، ظرافت و خلاقیت هنرمندانه و جدیدی است که به دست معمار سنان در آنجا صورت گرفته. از جالب ترین سبک های خلاق در ساخت حمام، شکل آیینه ای و قرینه قسمت زنانه و مردانه است که تا آن زمان، چندان رایج نبوده است.
تاریخچه حمام خرم سلطان
خرم سلطان دختری اروپایی بود که در شهر روهاتین (شهری در اوکراین امروزی) و قلمرو پادشاهی لهستان زندگی می کرد. او که روکسلانا نام داشت، در سن ۱۴ سالگی در یکی از یورش های تاتارها به شهر روهاتین ربوده شد و تحت قیومیت و حمایت سرزمین خانات کریمه قرار گرفت؛ حکومتی از مردمان ترک زبان که از قرن پانزهم تا هجدهم از توابع امپراتوری عثمانی به شمار می آمدند. خرم سلطان در سال های بعد به حرم سرای دربار عثمانی راه یافت و با استفاده از هوش و ذکاوت خود به سلطان سلیمان نزدیک شد. او فرمان ساخت بناها و امکانات مختلفی با اهداف خیرخواهانه در استانبول را داد که مهم ترین آن ها، حمام خرم سلطان ایاصوفیه بود.
حمام خرم سلطان ایاصوفیه در مکان سابق حمام های باستانی زئوکسیپوس ساخته شده است. زئوکسیپوس، بناهایی هزار ساله و متعلق به امپراتوری روم شرقی و در واقع حمام های عمومی شهر قسطنطنیه بودند. به علاوه مکان فعلی حمام خرم سلطان روزی جایگاه معبد زئوس نیز بوده است. قدمت حمام خرم سلطان ایاصوفیه به قرن شانزدهم و زمان سلطان سلیمان، پادشاه معروف عثمانی می رسد. در آن زمان، خرم سلطان، ملکه امپراتور عثمانی، به معمار دربار، «سنان»، دستور داد تا حمامی را برای جمعیت مذهبی شهر و در نزدیکی مساجد معروف استانبول بسازد؛ معماری معروف و هنرمند که خالق بناهایی چون مسجد سلیمانیه، مسجد مهروماه و مسجد رستم پاشا بود.
در آن زمان، بسیاری از مردم شهر برای عبادت به سراغ یکی از این دو مکان مهم زیارتی شهر، یعنی ایاصوفیه و مسجد آبی می رفتند؛ به همین دلیل معمار سنان برای ساخت حمام خرم سلطان، مکانی میان ایاصوفیه و مسجد آبی را انتخاب کرد تا این حمام دسترسی مناسبی برای مردم داشته باشد. ساخت حمام خرم سلطان در سال ۱۵۵۶ میلادی آغاز و در همان سال درهای آن به روی عموم مردم باز شد.
حمام خرم سلطان پس از ساخت تا اوایل قرن بیستم مورد استفاده قرار می گرفت؛ اما در سال ۱۹۱۰ بسته و مدت ها به فراموشی سپرده شد. در طول سال های بعد، این حمام بارها به حال خود رها شد و در مواقع ضروری از آن استفاده های دیگری می کردند. به طور مثال، حمام خرم سلطان در بازه ای از تاریخ به عنوان مکانی برای اسکان زندانیان استانبول مورد استفاده بود. در آن زمان، زندان سلطان احمد در نزدیکی حمام خرم سلطان، دیگر ظرفیتی برای زندانیان و خلافکاران جدید نداشت؛ به همین دلیل، دولتمردان تصمیم گرفتند تا آن ها را در حمام متروکه به طور موقت اسکان دهند.
حمام خرم سلطان بعدها به عنوان انبار روغن و فلفل نیز مورد استفاده قرار گرفت. این وضعیت تا اواسط قرن بیستم ادامه داشت تا همه چیز در مورد این جاذبه گردشگری مهم استانبول تغییر کرد. پس از افتتاح این مجموعه، گردشگران از آن استقبال فراوانی کردند؛ به طوری که کاربران سایت تریپ ادوایزر در سه سال متوالی در سال های ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ آن را به عنوان یکی از جاذبه های برتر شهر استانبول برگزیدند.
اقدامات خرم سلطان
سفر به استانبول جذابیت های بیشماری را با خود به ارمغان می آورد، که دیدن ابنیه تاریخی و فرهنگی تنها بخشی از آن می باشد.
خرم سلطان همسر محبوب و سیاستمدار سلطان سلیمان پس از اینکه رسما عنوان ملکه عثمانی را کسب نمود، شروع به ساخت ساختمان ها و مکان های فرهنگی نمود تا از خود یاد و خاطره ای ارزشمند و قابل تقدیر به جای بگذارد.
او با تاسیس کتابخانه، حمام، کاروانسرا، بیمارستان و خیلی مکان های عام المنفعه قلب مردم را از آن خود نمود. از آن جا که این اقدامات در زمان عثمانی خیرات محسور می گردید، هر کسی اجازه انجام این ساخت و سازها را نداشت و تنها همسران رسمی پادشاهان قادر به صرف هزینه برای تاسیس اماکن خیریه بودند. به همین دلیل خرم سلطان پس از اعلام عقد رسمی توانست به کارهای خیر خود بپردازد. قرن 15 میلادی زمان بنا کردن حمامی بزرگ و مجزا با دو ساختمان باشکوه توسط خرم در جوار مسجد آبی در شهر استانبول بود. این حمام در دو بخش زنانه و مردانه با طراحی های ماهرانه توسط معماران سلطنتی بنا شد، و نام و شهرتی نیک را برای خرم سلطان به دنبال آورد.
معماری و مشخصات حمام خرم سلطان
حمام خرم سلطان اولین بنایی عمومی بود که در دو بخش مجزا طراحی می شد، و زنان و مردان می توانستند در ساعات مختلف برای استحمام از آن استفاده کنند، همین ویژگی محبوبیت آن را دوچندان می نمود.
استفاده از پنجره های رنگی جلوه ای خاص به حمام می بخشید، و در ساعات روز با تابش نور خورشید به دریچه ها رنگین کمانی زیبا در قسمت خزانه ایجاد می گردید.
در قسمت غربی یا حمام خشک، به کار بردن سنگ های مرمر که بر تنورهای حمام قرار گرفته اند، مکانی مناسب برای ماساژ و دراز کشیدن به شمار می رود.
حمام خرم سلطان در یکی از محله های زیبای استانبول قرار دارد. ورودی حمام را به بوفه و ارائه نوشیدنی های گرم و سرد و میوه های گوارا اختصاص داده اند، که مشتریان در زمان استحمام بتوانند از آن بهره بگیرند. در جوار گرمخانه نیز رستورانی زیبا و شیک به سبک سنتی قرار دارد، که نمایی جالب را ایجاد می کند.
نکته جالب در مورد حمام ها این است که هنوز هم آن ها قابل استفاده بوده و برای مردم یا گردشگران از جذابیت بالایی برخوردار می باشند. میهمانان ویژه در کنار ماساژ، و ریلکسیشن، با کاسه های طلا شسته شده که حس اشرافی خاصی به هر فردی می بخشد. حوضچه های سنگی با شیرهای آبی که همچون مجسمه های انسانی هستند بعدها به حمام افزوده شده، که در جای خود زیبا و چشم نوازند. در یک برهه زمانی خاص و موقع حکومت سلطان احمد، تعداد مجرمانی را که به زندان می فرستادند ، بسیار زیاد بود، و به همین دلیل از حمام برای نگهداری بزهکاران بهره گرفتند، که آسیب های زیادی نیز به بنا وارد گردید. حمام خرم سلطان به سبک معماری سلطنتی برای عموم مردم تاسیس شد و برای اولین بار سالن های رختکن، ماساژ، گرمخانه، حمام سرد، کمدها، ورودی ، کافه و بوفه به صورت مجزا طراحی و ساختند. این تفاوت معماری موجی از شگفتی برای مردم و اعتراض برای اشراف زادگان را در پی داشت، اما از آن جا که توسط یکی از افراد محبوب سلطان در دست احداث بود اعتراضات راه به جایی نمی برد. حمام بزرگ و زیبا خرم سلطان از جمله بهترین جاذبه های ترکیه به شمار می رود، که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
حمام خرم سلطان کجاست؟
حمام خرم سلطان ایاصوفیه در بخش اروپایی استانبول، در میدان ایاصوفیه و در منطقه فاتح واقع شده است و در محله ای پر رفت و آمد و گردشگری، در کنار هتل ها، مراکز خرید و جاهای دیدنی شهر قرار دارد. مسجد ایاصوفیه، آب انبار باسیلیکا و موزه باستان شناسی، کاخ توپکاپی و مسجد سلطان احمد از معروف ترین همسایه های حمام خرم سلطان هستند.
فاصله حمام خرم سلطان ایاصوفیه تا تنگه بسفر، حدود ۵۲٫۷ کیلومتر (یک ساعت و ۲۰ دقیقه) و تا میدان تکسیم، حدود پنج کیلومتر (۲۳ دقیقه) است. این حمام با فرودگاه آتاتورک استانبول ۲۰ کیلومتر (۳۷ دقیقه) و فرودگاه صبیحه گوکچن استانبول، ۴۵٫۳ کیلومتر (یک ساعت و ۱۰ دقیقه) فاصله دارد.
- ساعت های فعالیت: همه روزه از ساعت هشت صبح تا ۱۰ شب
- تلفن: ۳۵۳۵ ۵۱۷ ۲۱۲ ۹۰+
- آدرس: ترکیه، استانبول، منطقه فاتح، محله جانکورتاران، میدان ایاصوفیه
مسیر دسترسی حمام خرم سلطان
حمام تاریخی و باشکوه خرم سلطان درست در مرکز شهر قرار دارد و شما می توانید از هر نقطه ای از استانبول خود را به راحتی با اتوبوس، تاکسی، مترو و دیگر وسایل حمل و نقل شهری به آن برسانید. نزدیک ترین ایستگاه تراموا به حمام خرم سلطان ایاصوفیه، ایستگاه سلطان احمد است. برای استفاده از تراموا سوار خط T1 (بائجیلار.کاباتاش) شوید. شما همچنین می توانید از میدان تکسیم با استفاده از قطار کابلی به سمت کاباتاش و از آنجا با تراموا به ایستگاه سلطان احمد بروید. اگر در سلطان احمد اقامت دارید، به آسانی با پای پیاده به حمام خرم سلطان ایاصوفیه بروید.