شايد امروزه نام و علامت آديداس برای کسی نا آشنا نباشد. نام و علامتی که هرکسی را نا خداگاه بياد ورزش می اندازد. آدیداس، (Adidas) شرکت پوشاک آلمانی است، که مقر اصلی آن، در شهر هرتسوگن آوراخ در ایالت بایرن قرار دارد. شرکت آدیداس در زمینه طراحی، تولید و توزیع انواع لباس، کفش، پاافزار و کفش ورزشی، تجهیزات ورزشی، ساعت، عینک آفتابی، محصولات مراقبت های شخصی و لوازم لوکس فعالیت می کند.
آدیداس یک شرکت هلدینگ است و شرکت تولید لباس ورزشی ریبوک، شرکت لوازم گلف تیلورمید و شرکت راک پورت زیر مجموعه آن به حساب می آیند.آدیداس بزرگترین تولید کننده لوازم ورزشی در اروپا و دومین شرکت بزرگ تولیدی لوازم ورزشی در دنیا به شمار می رود.
شرکت آدیداس در سال ۱۹۴۸ توسط آدولف داسلر پایه گذاری شد. وی با کمک برادرش رودولف در سال ۱۹۲۴ کار تولید کفش های ورزشی را آغاز کرد. رودولف پس از جدایی از برادرش، شرکت پوما را پایه ریزی کرد. البسه و کفش های تولیدی آدیداس با لوگوی این شرکت که سه خط موازی است، مزین شده و این نشان، به عنوان لوگوی رسمی شرکت آدیداس شناخته می شود. درآمد آدیداس در سال ۲۰۱۱، معادل ۱۱ میلیارد و ۳۸۰ میلیون یورو اعلام شده است.
تاریخچه آدیداس
در سال 1920 آدولف داسلر جوان بيست ساله آلمانی شروع به ساخت کفشهای ورزشی کرد و سعی کرد که کفشهای زيبا و با کيفيت را توليد کند. پس از استقبال خوب و شناخته شدن محصولات او، آدولف به فکر ثبت شرکت و پيدا کردن نامی برای محصولات خود افتاد. چون خانواده و دوستان او را آدی صدا می کردند او از سه کلمه از نام خانوادگی خود استفاده کرد، و نام آديداس را برای شرکت و محصولات خود برگزيد او همچنين برای محصولات خود که در آن زمان فقط کفش های ورزشی بودند، لوگويی را طراحی کرد. شرکت آديداس و لوگوی آن در سال 1948 به ثبت رسيدند. چندی بعد او به فکر گسترش شرکت خود افتاد و همچنين محصولات خود را فقط به ارايه کفش ورزشی احاطه نکرد. لباسها و گرمکن های ورزشی نيز به محصولات آديداس اضافه شدند. سپس آديداس تجهيزات ورزشی مانند توپ و راکت نيز توليد کرد با گسترش محصولات آديداس، آدولف داسلر علامت جديدی برای شرکت و محصولات خود انتخاب کرد. اين علامت از شکل کلی کفش گرفته شده بود. علامت جديد دارای سه نوار – از کوتاه به بلند – بود. چون آدولف نام آديداس را از کلمه اول نام کوچک و سه کلمه نام بزرگ خود برگزيده بود، پس انتخاب تعداد سه نوار نيز همين ايده را برای او همراه داشت آدی داسلر سعی کرد که از طراحان باسليقه و حرفه ای لباس استفاده کند. کيفيت و زیبايی هميشه شعار او و همکارانش بود.
برادران داسلر
کریستفر فون وایلم داسلر یک کارگر تولیدی کفش در هرتسوگن آوراخ در ۲۰ کیلومتری شهر نورنبرگ بود. پائولین همسر کریستفر نیز یک لباس شویی در شهر باواریان را اداره می کرد. رادلف "رودی" داسلر نیز پس از پایان مدرسه به پدرش در کارخانه تولید کفش پیوست. وی پس از بازگشت از جنگ جهانی اول مدیر یک شرکت تولید چینی شد و بعدها توانست وارد بازار عمده چرم در شهر نورنبرگ شود.
آدولف داسلر نیز پس از بازگشت از جنگ جهانی اول تولیدی کفش های ورزشی خود را در لباس شویی مادرش در هرتسوگن آوراخ را راه اندازی کرد. در ژوئیه ۱۹۲۴، رادلف به هرتسوگن آوراخ بازگشت تا در کنار برادرش کارخانه تولیدی کفش برادران داسلر را تاسیس کند. آن ها این سرمایه گذاری را در لباس شویی مادر خود آغاز کردند. ما در آن زمان برق در شهر آن ها قطعی های متناوب داشت و این دو برادر مجبور بودند از پدال های تولید برق(چیزی شبیه به تولید برق با دوچرخه) روی آورند تا بتوانند تولید در کارخانه کوچکشان را ادامه دهند.
در المپیک تابستانی ۱۹۳۶، آدولف داسلر، با یک ساک پر از کفش های ورزشی به دهکده المپیک رفت تا بتواند جسی اونز قهرمان المپیک آمریکایی-آفریقایی را متقاعد کند از محصولات آن ها استفاده کند. این اولین مورد از اسپانسری یک آمریکایی آفریقایی تبار در مسابقات المپیک به شمار می رود. در آن مسابقات اونز توانست ۴ مدال طلا به دست بیاورد. وی این قهرمانی را مرهون کفش های برادران داسلر می دانست و این مساله باعث شد که در مدت زمان بسیار کوتاهی شهرت برادران داسلر جهانی شود. پس از این واقعه بود که برادران داسلر از سراسر دنیا نامه هایی مبنی بر تقاضا برای استفاده از کفش های آن ها توسط ورزشکاران دریافت کردند. کار آن ها در مدت کوتاهی گرفت و تا پیش از جنگ جهانی دوم این دو برادر سالانه بیش از ۲۰۰ هزار جفت کفش به فروش می رساندند.
انشعاب کارخانه
پیش از جنگ جهانی دوم هر دو برادر به حزب نازی پیوستند، اما رادلف توانست خود را به رده های بالای حزب نزدیک تر کند. اختلافات بین دو برادر رو به فزونی گذارد و با حمله متفقین در سال ۱۹۴۳ (میلادی) اختلافات برادران به اوج خود رسید. هرچند آدولف نسبت به عواقب ادامه جنگ هشدار می داد، رادولف سعی می کرد خانواده خود را متقاعد کند.
پس از بازداشت رادولف توسط سربازان آمریکایی به عنوان یکی از اعضای اس اس مسلح (به آلمانی: Waffen SS) بازداشت شد، مشخص شد که برادرش، آدولف او را به نیروهای آمریکایی فروخته است.
کارخانه برادران داسلر که در طول جنگ جهانی دوم به عنوان کارخانه تولید اسلحه ضد تانک فعالیت می کرد، در سال ۱۹۴۵ توسط نیروهای آمریکایی حدوداً ویران شد. اما زمانی که کیت، همسر آدولف، ادعا کرد که کارخانه و کارکنان آن تنها تمایل داشته اند کفش ورزشی تولید کنند، کارخانه و مسوولین آن بخشوده شدند. پس از این واقعه نیروهای آمریکایی که خاک آلمان را اشغال کرده بودند، خریدار عمده کفش های شرکت داسلر شدند.
برادرها در سال ۱۹۴۷ به طور رسمی از هم جدا شدند،زمانی که رودی شرکت جدیدی به نام رودا (به انگلیسی: Ruda) که مخفف نامش بود تاسیس کرد. این شرکت بعدها به پوما تغییر نام داد. آدولف نیز در ۱۸ آگوست ۱۹۴۹، شرکت آدیداس که مخفف نامش آدی داسلر بود را تاسیس کرد. هرچند بسیاری از مردم فکر می کنند که آدیداس مخفف جمله انگلیسی 'هر روز درباره ورزش رویا پردازی می کنم' (به انگلیسی: All Day I Dream About Sport) است، اما در واقع این نام مشتق شده از اسم و فامیل آدولف داسلر است.
رقابت با پوما
پوما و آدیداس پس از جدایی از یکدیگر وارد رقابت شدیدی شدند.این مساله باعث شد شهر هرتسوگن آوراخ به طور غیر رسمی به دو بخش تبدیل شود و به شهر گردن خم {به انگلیسی| the town of bent necks} شهرت یابد.دلیل آن این بود که مردم شهر همیشه به این دقت می کردند که خارجی ها چه کفشی به پا دارند. این اتفاق به حدی گسترده شد که دو باشگاه فوتبال شهر نیز از هم جدا شدند، "ای وی هرتسوگن آوراخ" از کفش های آدیداس استفاده می کرد و ۱ اف.سی هرتسوگن آوراخ از کفش های رادولف حمایت می کرد.زمانی هم که هندیمن به عنوان خانه رادولف معرفی شد، افراد به عمد از کفش های آدیداس استفاده می کردند تا این که رادولف اعلام کرد هر کسی می تواند یک جفت کفش مجانی پوما داشته باشد. دو برادر با این که در یک حوزه فعالیت داشتند، هیچ گاه به یکدیگر نپویستند و دائم در تلاش بودند فاصله موجود را افزایش دهند و تا حد امکان از هم فاصله داشته باشند.در سال ۱۹۴۸ و در اولین مسابقه فوتبال تیم ملی آلمان غربی پس از جنگ جهانی دوم، اکثر بازیکنان این تیم کفش های پوما به پا داشتند. از آن جمله می توان به هربرت بوردنسکی، بهترین گل زن آلمان غربی پس از جنگ جهانی اشاره کرد. چهار سال بعد، در المپیک تابستانه ۱۹۵۲ هلسینکی فنلاند، جوزی بارتل قهرمان دو ۱۵۰۰ متر لوگزامورگ، اولین مدال طلا با کفش های پوما را به نام خود ثبت کرد و اولین افتخار جهانی پوما به شمار رفت.
همکاری با تاپی
پس از مشکلاتی که در سال ۱۹۸۷ در پی درگذشت عجیب هورست داسلر، پسر آدلف پیش آمد، شرکت با بحران های بسیاری روبرو شد و شرکت توسط یک صنعتگر فرانسوی به نام برنارد تاپی، به قیمت ۱٫۶ میلیارد فرانک (اکنون معادل ۲۴۳٫۹ میلیون دلار) به فروش رسید. تاپی این پول را قرض گرفته بود. در آن زمان تاپی به عنوان متخصص نجات شرکت های ورشکسته شهرت یافته بود، کاری که آینده او را تامین ساخت.
تاپی تصمیم گرفت کارخانه را به آسیا منتقل کند. او همچنین از مدونا که در آن زمان بسیار مشهور بود، به عنوان مبلغ آدیداس استفاده کرد. وی هم چنین یک نماینده برای فروش کفش از کرایست چرچ نیوزیلند به آلمان فرستاد تا با نوادگان آدولف داسلر(آملیا راندال داسلر و بلا بک داسلر) دیدن کند و تعدادی محصول جهت معرفی به نیوزیلند بازگرداند.
در سال ۱۹۹۲ وی دیگر نتوانست وام خود را پرداخت کند. به همین دلیل بانک کردیت لیونه مجبور به فروش شرکت آدیداس شد. اما با قیمت برآوردی در آن زمان، ارزش گذاری شرکت کمتر از سهام سهامداران این کارخانه بود. بانک دولتی مجبور شد به دلیل وضعیت بدهی تاپی را گزارش دهد. این در حالی بود که تاپی در آن زمان "وزیر امور شهری" فرانسه بود.
در فوریه ۱۹۹۳، بانک کردیت لیونه، آدیداس را به روبرت لویی دریفوس که از دوستان برنارد تاپی بود، به قیمتی بسیار بیش از پیش بینی ها و قیمت گذاری ها فروخت. وی آدیداس را به قیمت ۴٫۴۸۵ میلیارد فرانک (معادل ۶۸۳٫۵۱۴ میلیون یورو) خریداری کرد، در حالی که این مبلغ ۲٫۸۵ میلیارد فرانک (معادل ۴۳۴٫۴۷۹ میلیون یورو) بیش از مبلغ وام برنارد بود. پس از این کارخانه تاپی که مالک آدیداس بود اعلام ورشکستگی کرد. روبرت لویی دریفوس به عنوان مدیرعامل جدید آدیداس معرفی شد. وی هم چنین مالک باشگاه فوتبال المپیک مارسی نیز که تا ۱۹۹۳ در اختیار شرکت تاپی بود، نیز شد.
تاپی در سال ۱۹۹۴ رسماً ورشکستگی خود را اعلام کرد. پرونده های زیادی برای برنارد تشکیل شد که بیشتر آن ها مربوط به نتیجه سازی (تغییر نتایج فوتبال با پرداخت پول به تیم حریف) در فوتبال بود. در سال ۱۹۹۷، برناد ۶ ماه از حبس ۱۸ ماهه خود را در زندان لا سانته پاریس به سر برد.
دوران پس از تاپی
در سال ۱۹۹۴ گروه خیریه ای به نام روستای کمک به کودکان که مالک گروه جوانان فیفا بود مالکیت آدیداس را به دست آورد. این مالکیت در پی ادغام این دو کمپانی روی داد.
در سال ۱۹۹۷، شرکت آدیداس، گروه سالامون که متخصص در تولید لوازم اسکی بود را به دست آورد. پس از این واقعه بود که نام رسمی شرکت نیز به آدیداس-سالامون تغییر یافت، چرا که با به دست آوردن سالامون، آدیداس مالک شرکت گلف تیلورمید و ماکس فلی نیز شد. همین ادغام ها بود که باعث شد آدیداس توانایی رقابت با نایکی را به دست آورد.
در سال ۱۹۹۸،آدیداس به دلیل محدودیت های اعلام شده از سوی انجمن ولی ورزش کالج، برای تعداد و اندازه مارک های استفاده شده بر روی لباس ها شکایت کرد. براساس قوانین جدید آدیداس نمی توانست نام شرکت خود را در کنار سه خط موازی و مورب لوگوی خود قرار دهد.
در سال ۲۰۰۳ میلادی، آدیداس علیه سازمان جهانی بدن سازی در دادگاهی در انگلستان اقامه دعوا کرد. این سازمان دو خط موازی شبیه آنچه در لوگوی آدیداس وجود دارد را به عنوان لوگوی خود انتخاب کرده بود. این عمل سازمان جهانی بدنسازی به دلیل این که ممکن بود به اشتباه در انظار عمومی به آدیداس ربط داده شود، خلاف بود.
در سپتامبر ۲۰۰۴ میلادی، طراح مشهور مد انگلیسی، استلا مک کارتنی طی قراردادی با کمپانی آدیداس، خط تولید جدیدی راه اندازی کرد. این خط تولید به نام " Adidas by Stella McCartney" شهرت یافت وظیفه این خط تولید، طراحی و تولید پوشاک و لوازم ورزشی زنانه است، که هم چنان به کار خود ادامه می دهد.
در تاریخ ۳ می ۲۰۰۵، کمپانی آدیداس اعلام کرد که شرکت سالامون از شرکت های وابسته خود را به قیمت ۴۸۵ میلیون یورو به آمر اسپورت فروخته است. نزدیک به سه ماه بعد از اعلام این خبر، در آگوست ۲۰۰۵، آدیداس اعلام کرد که قصد خرید شرکت بریتانیایی ریباک را دارد. قیمت پیشنهادی برای خرید این کمپانی بزرگ ورزشی، ۳٫۸ میلیارد دلار اعلام شده بود. خرید ریباک تا ژانویه ۲۰۰۶میلادی به طول انجامید. اما با این خرید، آدیداس رسماً توانایی رقابت با شرکت نایک را پیدا کرد. نایک به عنوان دومین تولید کننده کفش ورزشی در دنیا رقیب بزرگی به نام آدیداس پیدا کرد که اکنون می تواند به راحتی با نایک رقابت کند.
در سال ۲۰۰۵ آدیداس برای اولین بار کفشی با عنوان Adidas 1 را روانه بازار کرد. این کفش اولین کفش ورزشی بود که میکروپروسسور داشت. این میکروپروسسور با توانایی محاسبه بیش از ۵ میلیون فرمول ریاضی در ثانیه، اولین کفشی را خلق کرد که به راحتی می تواند شرایط استفاده کننده را در نظر بگیرد و فرم کفش را براساس نیاز تغییر دهد. این میکروپروسسور با یک باتری کوچک تغذیه می شود که به طور تقریبی تا ۱۰۰ ساعت دویدن عمر می کند و به راحتی قابل تعویض است. در نوامبر همان سال، آدیداس نوع جدیدی از Adidas 1 را روانه بازار کرد. این مدل جدید توانایی های بیشتری داشت، از عمر بیشتر باتری تا توانایی تغییر فرم کفش از کفش راحتی تا کفش ورزش حرفه ای. هم چنین موتور طراحی شده در این کفش، گشتاوری با توان بیش از ۱٫۵ برابر مدل قبلی را شامل می شد.
در آوریل ۲۰۰۶، آدیداس خبر از قراردادی ۱۱ ساله داد که بر مبنای آن این شرکت کفش ها و لباس ورزشی لیگ برتر بسکتبال آمریکا (NBA) را تامین کند. براساس این قرارداد، آدیداس علاوه بر NBA، کفش های و لوازم مورد نیاز NBDL و WNBA را نیز تامین می کند. این قرارداد در ادامه قرارداد ۱۰ ساله ریباک که در سال ۲۰۰۱ میلادی به اجرا درآمده بود، بسته شد.
کفش دو
آدیداس در حال حاضر کفش های مخصوص دویدن بسیار متنوعی تولید می کند. adiStar Salvation 3، adiStar Ride 3(که جایگزین adiStar Cushion 6 شده است)، the Supernova Sequence 4(که جایگزین Supernova Control 10 شده است)، Supernova Glide 3 و ... .در همین حال آدیداس کفش های ورزشی گران قیمت خود را با استفاده از چرم کانگرو تولید می کند. این کفش ها بیشتر به صورت سفارشی عرضه می شوند.
قرارداد فوق سنگین با منچستر یونایتد
در اواخر سال 2014 پس از اعلام کناره گیری اسپانسر مطرح آمریکایی از تمدید دوباره ی قرارداد با منچستر یونایتد بعلت هزینه های گزاف ، سایت های خبری ورزشی پر شد از خبرهای عقد قرارداد آدیداس با تیم منچستر یونایتد . قرارداد بی سابقه و بسیار سنگین ! قرارداد 10 ساله ای که آدیداس متعهد شد سالی 75 میلیون پوند( در حدود سالی 243 میلیارد تومان ) به تیم منچستریونایتد پرداخت کند . که سرجمع 750 میلیون پوند به جیب منچستری ها خواهد رفت .. این قرارداد در دنیای ورزشی و اسپانسرینگ فوتبالی سابقه نداشته است!