هر آنچه باید در مورد فیلم بی رویا بدانید
خلاصه فیلم بی رویا
فیلم بی رؤیا داستان زوج جوانی است به نام رؤیا و بابک که قصد مهاجرت از ایران را دارند. دو هفته پیش از مهاجرت رؤیا با دختری بی نام و نشان مواجه می شود. حضور دختر در زندگی آنها به اتفاقاتی عجیب منجر شده و به تدریج هویت رؤیا دچار دگرگونی می شود. معمای هویت رؤیا با حضور بیشتر دختر در بطن زندگی او و بابک، کامل و کامل تر می شود تا جایی که …
نقد فیلم بی رویا
تنها حدسی که می توان درباره چرایی وجود جملات پایانی فیلم «بی رویا» که در ثانیه آخر روی پرده نقش می بیندد بزنم اینست که کارگردان دنبال مجوز بوده و یا به خودکشی هنری دست زده است. بی رویا در پایان بندی خود می خواهد بگوید که ما شاهد تماشای توهمات یک بیمار اسکیزوفرنی هستیم و تمام معماهایی که در طول فیلم دیدیم را با همین چهار خط حل و فصل کند. اصلا نمی دانم چرا چنین بهانه ای به تماشاگر داده می شود و کارگردان چرا خودش به خودش آسیب می زند، آن هم زمانی که تماشاگر با فضای وهمناک فیلم همراه شده و توانسته با بازی بی نظیر طناز طباطبایی، این فضای متفاوت را ببلعد. بگذارید راحتتان کنم، جملات پایانی فیلم را باید نادیده گرفت تا فیلم جذاب تر بشود، چرا که در آن صورت با یک اثر سورئال ترسناک طرف هستیم که در سینمای ایران تک است.
سینمای ایران درگیر سوژه های تکراری شده که خارج از این چارچوب ها ساختن یک شجاعت خاصی می خواهد. کارگردانان فیلم اولی معمولا این درایت را پیدا می کنند که آثار خاص خودشان را خلق کنند و کاری به این سوژه های تکراری نظیر اعتیاد و خیانت و قصاص و… نداشته باشند. بی رویا از این حیث کاملا قابل تقدیر است چرا که پا در ژانری غریب در سینمای ایران گذاشته: سینمای تعلیق و سورئال. این دو عبارت برای فیلمبازانی که با آثار جهانی طرف هستند، عبارات آشنایی است اما برای بسیاری از سینمادوستان آثار ایرانی تا حد زیادی ناملموس هستند.
داستان فیلم درباره زنی به نام رویا است که دختری را به خانه خودش و بابک می آورد، او و بابک قصد مهاجرت دارند و این دختر که هیچ حرفی نمی زند و زیر باران در خیابان بوده، حالا مهمان تازه خانه آنهاست. رویا می خواهد پدر و مادر این دختر را پیدا کند و سعی می کند به دنبال والدین او بگردد اما دائم به بن بست می خورد. با گذشت زمان اما به نظر می رسد که این دختر می خواهد هویت رویا را بدزدد، او خودش را رویا می نامد و بابک و هم این دختر را همسرش می داند. رویا معنی این چیزها را نمی فهمد و وقتی از دوستانش هم پیگیری می کند می فهمد که آنها هم معتقدند که او رویا نیست و این مساله او را به شدت گیج می کند…
آرین وزیری، کارگردان فیلم، خودش این اثر را به عنوان اثری می شناسد که می توان درباره آن با دیگران حرف زد و میل تماشای دوباره آن نیز در تماشاگر به وجود بیاید. بی رویا طوری ساخته شده که می توان آن را به تعابیر مختلف تفسیر کرد و یک سری سوالات به وجود می آورد که جواب دادن به آن، بسته به نوع زاویه و نگاه تماشاگر دارد.بی رویا می توانست این فضاسازی زیبا و این نتایج زیباتر را با کمی درایت بیشتر، بهتر به دست بیاورد. منظورم چیست؟ در واقع فیلم بی رویا فیلم تکی است، تعلیق آور و هیجان انگیز و معمایی و صد البته روانشناختی است. همه این ها قبول؛ اما مشکلی که دارد اینست که خیلی دیر سراغ سرنخ دادن به تماشاگر می رود. از بازی گیج کردن مخاطب بیش از حد لذت می برد و به ورطه تکراری می افتد که این معمای عجیب و غریب را کشدار می کند. در واقع تماشاگر تقریبا تا دقیقه نود فیلم گیج است و سرنخ درست و حسابی در دستانش نداردِ و دائما شاهد تکرار مکررات است، به جز یکی دو سکانس معدود مانند سکانس تولد، همه چیز تکراری است و اگر طناز طباطبایی و بازی خوبش نبود، فیلم رسما غیرقابل تحمل می شد.
ما در تمام مدت طول فیلم در حال تماشای هویت از دست رفته رویا هستیم، رویایی که حالا هویتش به دستان یک زن غریبه افتاده و به تعبیری سورئالیستی، در حال خوردن او است. رویا هیچ تصوری از اتفاقی که در حال رخ دادن است ندارد؛ در دنیایی زندگی می کند که آن را می شناسد اما دیگران یا او را نمی شناسند یا به عنوان شخص غریبه ای به آن نگاه می کنند. در بین همه این شخصیت ها تنها یک دوست به اسم سارا است که تقریبا حرف هایش را می فهمد، دوستی که مرموزترین شخصیت فیلم است و راز سر به مهرش تا پایان فیلم باقی می ماند. سارا می تواند واقعی باشد و می تواند واقعی نباشد؛ او یا زاییده خیال رویا است و یا با او در این کابوس گیر کرده است. رویا این زندگی را ساخته و برای کاراکترهایش نام گذاری کرده، او مادر و خالق این جهان است و با مهاجرت افرادی که خلق کرده، به زندگی واقعی خودش برمی گردد.
فیلم تا حدی تماشاگر را یاد اثر Father می اندازد که سال گذشته اکران شد، در آنجا هم ما زندگی را از دیدگاه مردی می دیدیم که آلزایمر داشت و وقایعی که برایش رخ می دادند، گیج کننده بود. در بی رویا خبری از آلزایمر نیست اما حس تعلیق فیلم شبیه به فیلم Father است. فیلم Mother! نیز می تواند از دیگر الهام های فیلم بی رویا باشد، اثری از آرنوفسکی که در آن قهرمان زن فیلم با حوادثی درگیر می شود که ریشه مذهبی دارند و زندگی اش دگرگون می شود؛ در بی رویا اما این حوادث ریشه مذهبی ندارند و بیشتر حالتی روانشناختی دارند. الهامی که کارگردان از این دو فیلم گرفته و ترکیب آن با بینش خودش از مساله هویت انسان و ترس و وحشت از دست دادن آن، منجر به خلق فیلم بی رویا شده است.
به این فکر کنید که روزی از خواب بیدار شوید و بفهمید هرچه تا الان در آن زندگی می کردید یک رویا بوده، یک خواب و خیال. هیچکس شما را نمی شناسد و شما یک زندگی دیگر دارید و نه آن زندگی که پیش تر تصورش را می کردید. فیلم بی رویا همین حس وحشتناک را می خواهد به تماشاگرش منتقل کند و پیرو قواعد سورئال، خیلی از چراها، پاسخی برایش وجود ندارد؛ لااقل از نوع شفافش.
کارگردان فیلم بی رویا
- آرین وزیردفتری: آرین وزیر دفتری متولد 11 تیر 1367 در تهران ، فارغ التحصیل لیسانس طراحی صنعتی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس سینما از دانشگاه هنر می باشد.از مهمترین فیلم های کوتاه وی می توان به : «هنوز نه» و «مثل بچه آدم» اشاره کرد و با فیلم مثل بچه آدم در جشنواره کن بخش سینه فونداسیون 2018 حضور داشت.
بازیگران فیلم بی رویا
-
صابر ابر، طناز طباطبایی، مائده طهماسبی، مجتبی فلاحی، تیام کرمانیان، رضا داوودنژاد، شادی کرم رودی، شهریار فرد، فرانک کلانتر، مهری آل آقا، میلاد یزدانی، نهال دشتی، نوا نعمتی بازیگران فیلم بی رویا هستند.
سایر عوامل فیلم بی رویا
- تهیه کننده: سعید سعدی و هومن سیدی
- مدیر فیلمبرداری: علیرضا برازنده
- چهره پرداز: عظیم فراین، طراح صحنه: محسن نصراللهی
- طراح لباس: الهام معین
- تدوین: مهدی سعدی
- صدابردار: رشید دانشمند
- صداگذار: زهره علی اکبری
- موسیقی: بامداد افشار
- جلوه های میدانی: آرش آقابیگ
- جلوه های بصری: محسن خیرآبادی
تیزر فیلم بی رویا
مشخصات فیلم بی رویا
- امتیاز:imdb10/7
- زبان:فارسی
- تاریخ انتشار:1400
- ژانر فیلم:درام
- کشور:ایران