بر اساس قانون مدنی ، ولایت قهری یعنی سلطه و اختیاری که بر اساس قانون به اولیای قهری یعنی پدر و جد پدری داده شده تا بتوانند امور مالی و غیر مالی محجوران تحت ولایت خود را به عهده گرفته و به خوبی انجام دهند ؛ لذا به خاطر اعتماد زیادی که در فقه و قانون به مصلحت اندیشی ولی قهری وجود دارد ، اختیارات نسبتا زیادی نیز به ولی قهری داده شده است . در این مقاله قصد داریم به بررسی حدود اختیارات ولی قهری در قانون مدنی بپردازیم . به همین دلیل ، نخست به بررسی کلیاتی راجع به وظایف ولی قهری پرداخته و سپس اختیارات ولی قهری را بررسی می کنیم .
وظایف ولی قهری
درباره وظایف و اختیارات ولی قهری ماده 1183 قانون مدنی حایز اهمیت است . بر اساس این ماده ، در کلیه امور مربوط به اموال و حقوق مالی مولی علیه ، ولی قهری نماینده قانونی او می باشد . به همین دلیل ، ولی قهری نماینده قانونی محجور تحت ولایت است . هرچند در این ماده صرفا اداره امور مالی محجور مطرح شده است ، اما اداره امور شخصی و به تعبیر دیگر مواظبت از شخص تحت ولایت نیز به عهده ولی قهری خواهد بود . بنابراین ، وظیفه ولی قهری ، اداره امور شخصی و مالی مولی علیه در حدود قانون و عرف و با رعایت مصلحت محجور خواهد بود .
اختیارات ولی قهری
بر اساس فقه و قانون مدنی ، اختیارات گسترده ای برای اداره امور محجوران به ولی قهری داده شده است ؛ در حالی که اختیارات وصی ، تابع وصیت نامه تنظیمی است و ممکن است از طرف موصی محدود شده باشد . اختیارات قیم نیز به موجب قانون محدود شده است و انجام اعمال حقوقی مهم به وسیله قیم منوط به اجازه دادستان است . اما اختیارات ولی قهری در فقه و قانون مدنی محدود نشده است و این امر مبتنی بر اعتمادی است که به ولی قهری ( پدر و جد پدری ) وجود دارد . از همین رو ، ولی قهری می تواند به تنهایی در اداره امور مولی علیه ( کودک تحت سرپرستی ) تصمیم گیری کند و در هیچ مورد به اجازه دادستان نیازی ندارد . او می تواند اموال غیر منقول مولی علیه را بفروشد ، رهن بگذارد ، معامله کند ، وام بگیرد و غیره . تنها چیزی که اختیارات ولی قهری را محدود می کند ، غبطه و مصلحت محجور است . ولی قهری باید در اعمال خود مصلحت مولی علیه را رعایت کند و نمی تواند عملی بر خلاف مصلحت وی انجام دهد . مثلا نمی تواند مال او را به کمتر از قیمت عادلانه بفروشد یا برای او بدون وجود ضرورت وام و قرض بگیرد .
- در امر ازدواج ولایت دارد: ولی قهری می تواند در امر ازدواج قبل از سن قانونی دختر باکره و تعیین مهریه، اظهار نظر و اختیار تصمیم گیری دارد.
- جانشین تعیین کند: ولی قهری می تواند در وصیت خود شخصی را مشخص کند تا او ولایت فرزندان را برعهده بگیرد. حد و حدود اختیارات وصی را ولی مشخص می کند.
- نمایندگی در حوزه اموال و حقوق فرزندان: ولی قهری اختیاراتی در زمینه اموال فرزندان دارد.
- امانت داری: تمام اموال و حقوق مالی نزد ولی قهری امانت هستند، به نوعی می توان گفت اولین وظیفه ولی قهری امانت داری است.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
تعیین وصی به وسیله ولی قهری چگونه صورت می گیرد؟
