شرایط مهریه زن در صورت عدم تمکین چگونه است؟

عقد نکاح یا ازدواجی که میان زن و مردی بسته می شود و سبب ایجاد رابطه زوجیت و محرمیت میان آن دو می شود ، تکالیفی را نیز بر عهده هر دوی آنها قرار می دهد که انجام دادن آنها ، فارغ از جنبه اخلاقی و شرعی ، واجد ضمانت اجراهای قانونی نیز می باشد . به عنوان نمونه یکی از مهم ترین تکالیفی که در عقد نکاح به عهده مردان قرار گرفته است ، پرداخت کردن مهریه زن می باشد که عدم پرداخت آن سبب ایجاد ضمانت اجراهای قانونی از بابت عدم پرداخت مهریه است . همچنین تمکین از شوهر که به عنوان تکلیفی قانونی به عهده زن قرار گرفته است و از همین بابت است که استحقاق مطالبه نفقه را خواهد داشت . اما سوال مهمی که در ارتباط با این بحث وجود دارد آن است که آیا تمکین زن و مهریه ارتباطی با یکدیگر دارند ؟ به این معنا که در صورت عدم تمکین زن مهریه به وی تعلق می گیرد یا خیر ؟ برای پاسخ دادن به این سوال نخست به توضیح قانون مهریه زن پرداخته و در ادامه نیز حکم مهریه زن در صورت عدم تمکین را بررسی خواهیم کرد .

قانون مهریه زن

مقررات و قوانین مربوط به مهریه زن در مواد 1078 الی 1101 قانون مدنی در 24 ماده مقرر شده است که با توجه به مواد مربوط به قانون مهریه زن می توان گفت به محض عقد نکاح ، زن مالک مهریه می شود و هر نوع تصرفی که بخواهد می تواند در مال موضوع مهریه انجام بدهد و در این خصوص هم تفاوتی میان عقد دائم با عقد موقت یا صیغه وجود ندارد . به همین دلیل ، مهریه زن از همان لحظه ای که عقد ازدواج میان زن و شوهر خوانده می شود ، به زن تعلق می گیرد و از همان لحظه زن امکان مطالبه مهریه خود را خواهد داشت . به همین دلیل آشنایی با پیامدهای مالکیت زن بر مهریه در خصوص آقایانی که حین عقد نکاح اقدام به تعیین مهریه های نجومی برای همسر خود می نمایند موضوعی بسیار مهم می باشد . علاوه بر این ، زن هر لحظه پس از عقد نکاح می تواند با رعیات شرایط قانونی ، اقدام به بذل یا بخشش مهریه به همسر خود نموده و تمام یا بخشی از آن را به شوهر خودش ببخشد .

عدم تمکین

همین که زن و مرد به عقد هم درآمدند ، بر اساس شرع و قانون ، مکلف به انجام اموری در قبال یکدیگر می شوند . یکی از این تکالیف که به لحاظ قانونی بر عهده زن قرار گرفته است ، تمکین می باشد . تمکین از شوهر در دو معنای عام و خاص مطرح است . تمکین عام یعنی اطاعت از شوهر در امور کلی زندگی خانوادگی و تمکین خاص هم ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین است . اما عدم تمکین از سوی زن سبب می شود که زن مرتکی نشوز شود و حق دریافت نفقه خود را از دست بدهد . یعنی در صورتی که مرد بتواند عدم تمکین از سوی زن را به اثبات برساند ، دیگر وظیفه ای برای پرداخت نفقه نخواهد داشت .

رابطه عدم تمکین و مهریه

سوال مهمی که ممکن است در اینجا مطرح شود آن است که رابطه عدم تمکین و مهریه چیست ؟ آیا در صورت عدم تمکین از سوی زن ، زوجه حق مهریه خواهد داشت ؟ یا اگر زن از تمکین از شوهر خودداری نماید و مثلا به منزل پدری اش برود ، همچنان می تواند اقدام به دریافت مهریه اش نماید ؟ در پاسخ به این سوال همانگونه که اشاره شد ، پرداخت مهریه زن وظیفه ای برای مرد است . همچنین ، تمکین زن از شوهر نیز وظیفه ای است که بر عهده شوهر قرار گرفته است . اما این دو تکلیف ارتباطی به یکدیگر ندارند . یعنی در صورتی که زن از تمکین در برابر شوهر خودداری نماید ، از آن جهت که به محض عقد نکاح مالک مهریه اش شده است ، باز هم می تواند مهریه اش را مطالبه کند . عدم تمکین زن تنها سبب از بین رفتن حق نفقه وی می شود ؛ نه مهریه .

مهریه زن در صورت عدم تمکین

زمانی که زن و شوهر قصد دارند زندگی خود را شروع کنند و با یکدیگر ازدواج کنند ، باید تکالیف قانونی خود را در مقابل یکدیگر به خوبی به انجام برسانند که یکی از این تکالیف قانونی که در قانون مدنی و همچنین قانون حمایت خانواده مقرر شده است ، لزوم تمکین زن از شوهر خود می باشد . به طور کلی تمکین از شوهر به معنای آن است که زن در امور کلی مربوط به زندگی مشترک همسر خود را بپذیرد و با وی حسن معاشرت داشته باشد . در مقابل ایفای این وظیفه از سوی زن ، مرد نیز مکلف شده است که به زن خود نفقه بدهد و مخارج زندگی مشترک را به نحو احسن تادیه کند . اما سوال مهمی که در این خصوص مطرح می شود آن است که آیا در صورت عدم تمکین مهریه به زن تعلق میگیرد یا خیر ؟ به عبارت دیگر رابطه مهریه و عدم تمکین زن چیست ؟ همانگونه که در قسمت قبل بررسی گردید ، به محض اینکه زن و مردی با هم ازدواج کردند و صیغه عقد نکاح خوانده شد ، زن استحقاق دریافت مهریه را پیدا می کند و پرداخت مهریه زن بر ذمه یا عهده مرد قرار می گیرد و هیچ امری نمی تواند به مالکیت زن بر مهریه خللی وارد کند ؛ حتی عدم تمکین از سوی زن . به عبارت دیگر ، زمانی که زنی از شوهر خود تمکین نکند ، باز هم مرد مکلف به پرداخت مهریه زن خواهد بود و به لحاظ قانونی عدم تمکین از سوی زن ، مجوزی بابت عدم پرداخت مهریه به زن نیست . البته این موضوع بدان معنا نیست که زن می تواند در قبال همسر خود از ایفای وظایف زناشویی امتناع کند ؛ چرا که بر اساس قانون مدنی زن تنها در صورتی حق دریافت نفقه را خواهد داشت که از شوهر خودش تمکین خاص و عام کرده باشد . بر این اساس ، علی رغم اینکه عدم تمکین از شوهر و یا خیانت زن موجب محرومیت زن از مطالبه مهریه نمی شود و باید مهریه زن خیانت کار و یا زنی که تمکین نمی کند پرداخت شود ، اما اثبات عدم تمکین خانم مجوزی بابت عدم پرداخت نفقه به زن خواهد بود .

عواقب عدم تمکین زن بر مهریه شامل چه مواردی است؟

همانطور که بررسی گردید، ارتباط عدم تمکین زن و مهریه از نوع تباین بوده یعنی لازم و ملزومی میان ایشان برقرار نمیباشد. به عبارت دیگر، عواقب عدم تمکین زن بر مطالبه مهریه صفر بوده و خواسته مطالبه مهریه از ناحیه زوجه وفق قانون همچنان پابرجا میباشد. همچنین تصور اشتباه دیگری نیز وجود دارد که با اثبات رابطه نامشروع زن، مهریه به او تعلق نمیگیرد. اثبات دعوای کیفری وجود رابطه نامشروع میان زوجه و یک مرد دیگر، موجب عدم استحقاق زن به مطالبه مهریه نمیباشد. زیرا مبنا و سبب به وجود آمدن حق مطالبه مهریه زوجه وفق قانون مدنی، اسبابی غیر از عدم رابطه نامشروع بوده است. مانند آنکه زن به مجرد عقد صاحب و مالک مهر شده و پرداخت آن بر عهده و ضمه مرد قرار میگیرد.

شرایط دادخواست الزام به تمکین

تا اینجا در خصوص مهریه زن در صورت عدم تمکین صحبت کردیم. ذکر این نکته نیز ضروری است که مرد می تواند برای الزام زن به تمیکن، در دادگاه دادخواست دهد. به عبارت دیگر اگر زنی بدون دلیل قانونی از اجرای وظایف عام و خاص خود نسبت به همسر بپرهیزد، طبق قانون ناشزه خواهد بود و مرد می تواند به دادگاه، دادخواست الزام به تمکین ارائه کند. در این حالت مرد باید پیش از ارائه این دادخواست، یک اظهارنامه برای زوجه ارسال نماید و از او بخواهد که به زندگی مشترک بازگردد. در صورتیکه زن به این درخواست توجه نکند، مرد می تواند از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی برای الزام به تمکین دادخواست دهد. اگر زن بعد از دادخواست مرد، برای توجیه عدم تمکین خود دلایلی ارائه نکند، مرد می تواند با اجازه دادگاه همسر دومی اتخاذ نماید و یا زوجه را طلاق دهد. لازم به ذکر است که زن ناشزه که از ادامه زندگی مشترک با همسر بدون دلیل قانونی اجتناب می کند، برای طلاق از همسر دچار مشکل خواهد شد. بنابراین بهتر است اگر زنی از زندگی خود راضی نیست، به طریق قانونی برای ترک آن اقدام کند و بی دلیل زندگی مشترک را ترک نکند. اگر زوجین در دوران عقد باشند و زن از مرد تمکین نکند، زوج تنها درصورتی می تواند برای الزام به تمکین دادخواست دهد که شرایط عروسی و اسباب و محل زندگی را فراهم کرده باشد؛ در غیراینصورت درخواست وی رد خواهد شد.

اثبات عدم تمکین

به طور کلی اصل بر این است که زنی که با شوهرش در یک منزل زندگی می کند، از او تمکین می نماید. بنابراین مرد باید برای عدم تمکین زن دلایلی ارائه کند. برای مثال ترک منزل مشتکر توسط زن یکی از دلایلی است که عدم تمکین را ثابت می کند. علاوه بر این، مرد می تواند از اظهارات آشنایان و یا شهادت شهود نیز برای اثبات عدم تمکین، استفاده کند. در هر صورت تا زمانیکه زن در منزل شوهر اقامت دارد، اثبات عدم تمکین کار چندان ساده ای نخواهد بود.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

دعوای الزام به تمکین و شرایط آن