زمانی که صیغه عقد نکاح میان زن و مردی جاری شد ، هریک از آنها موظف به انجام پاره ای از تکالیف قانونی و شرعی در روابط متقابل میان خود می باشند که یکی از مهم ترین وظایف متقابل میان زوجین ، تمکین زن از شوهر می باشد که در مقابل آن ، به زن نفقه تعلق می گیرد ؛ اما گاهی بنا به دلایلی که ممکن است موجه باشند یا غیر موجه ، زن از تمکین در برابر شوهر خودداری می کند که در این صورت ، مرد می تواند در دادگاه علیه زن دعوای عدم تمکین یا دعوای الزام به تمکین اقامه کند و بسته به اینکه دلایل مرد برای این دعوا موجه یا غیر موجه باشد ، دعوای الزام به تمکین به نتیجه می رسد و در غیر این صورت ، دعوای الزام به تمکین زن از طرف شوهر رد خواهد شد .
عدم تمکین زن
همانگونه که اشاره شد ، به لحاظ قانونی زن موظف به تمکین عام و تمکین خاص از همسر خود می باشد که تمکین عام ناظر بر امور کلی زندگی مشترک و خانوادگی است و تمکین خاص ناظر بر روابط زناشویی میان زن و مرد می باشد . به عنوان مثال زن نمی تواند بدون اجازه شوهر خود و بدون رضایت او و یا بدون هیچگونه دلیل موجهی منزل مشترک را ترک کند . در این صورت ، شوهر می تواند به استناد این رفتار همسر ، ادعای عدم تمکین زن را در دادگاه مطرح کند. در پی طرح ادعای عدم تمکین زن و اثبات آن در دادگاه ، دیگر زن حقی برای مطالبه نفقه نخواهد داشت ؛ چرا که نفقه به زن ناشزه تعلق نمی گیرد . به علاوه ممکن است که مرد در مواردی بتواند برای ازدواج مجدد از دادگاه اجازه کسب کند .
الزام به تمکین چیست؟
تمکین دارای دو معنای لغوی و اصطلاحی است. تمکین در لغت به معنای اطاعت کردن، قبول کردن، فرمان برداری می باشد. کلمه تمکین در اصطلاح حقوقی به معنای عام و خاص استعمال گردیده است. تمکین در معنای عام آنست که زن وظایف خود را نسبت به شوهر انجام دهد و از او در حدود قانون و عرف فرمان برداری کند و ریاست شوهر را بر خانواده بپذیرد. پس اگر شوهر توقعات غیر متعارفی که خارج از شرع و عرف از زن داشته باشد زن مکلف به اطاعت نیست. تمکین خاص یعنی از فرمانبرداری و برآورده کردن نیازهای غریزی شوهر از طرف زن. یعنی زن نزدیکی جنسی با شوهر را به صورت متعارف و معمول بپذیرد جز در مواردی که عذر موجه دارد از برقراری رابطه جنسی با همسر سر باز نزند.
الزام به تمکین زن در قانون مدنی
علی رغم اینکه در قانون مدنی احکام خاصی در خصوص تمکین زن از شوهر مقرر شده است ، گاهی تمکین زن از شوهر انجام نمی شود ؛ به این صورت که زن به دلایلی منزل مشترک را ترک کرده و یا وظایف زناشویی خود در قبال شوهر را انجام نمی دهد ؛ در این صورت مرد می تواند با مراجعه به دادگاه ، الزام زن به تمکین را بخواهد . بنابراین ، الزام زن به تمکین یعنی اینکه مرد به دادگاه مراجعه کرده و تقاضا کند که زن مجددا از وی تمکین نماید . البته نکته مهمی که در رابطه با الزام به تمکین از جانب زن وجود دارد آن است که به استناد هیچ قانونی نمی توان زن را به زور به منزل شوهر فرستاد و الزام به تمکین از سوی زن صرفا یک حکم قانونی است و قابلیت اجرا بدون خواست زن را نخواهد داشت.
دعوای الزام به تمکین زن
حال که به توضیح پیرامون عبارت الزام به تمکین زن چیست پرداختیم ، لازم است تا در این قسمت به بررسی دعوای الزام به تمکین ، شرایط و ارکان آن نیز بپردازیم . همانگونه که در قسمت های قبل نیز اشاره شد ، معمولا مردان اقدام به طرح دعوای الزام به تمکین در دادگاه می کنند و با مراجعه به دادگاه تقاضای الزام زن به تمکین را دارند . البته طرح دعوای الزام به تمکین از سوی مرد شرایطی هم دارد ؛ به این معنا که مردان صرفا در شرایطی می توانند دعوای الزام به تمکین زن را در مراجع قضایی اقامه نمایند که عدم تمکین زن به دلیل غیر موجهی باشد . یعنی اینکه زن بدون دلیل موجه از منزل مشترک خارج شده و از تمکین خودداری کرده باشد . لذا اگر زن به دلایل موجهی از جمله عسر و حرج زن ، اعتیاد زیان آور مرد به مواد مخدر ، کتک خوردن ، بیماری جنسی و مقاربتی مرد ، حق حبس در عقد نکاح ، تعویض قفل درب منزل توسط شوهر و مسائلی از این قبیل از تمکین در برابر مرد خودداری کرده باشد ، دیگر به لحاظ قانونی مرد نمی تواند الزام زن به تمکین را تقاضا کرده و علیه او دعوای الزام به تمکین اقامه نماید ؛ چرا که موارد مذکور ، جزء موارد موجه عدم تمکین زن محسوب می شود و در این حالات ، عدم تمکین زن موجه است . پس در صورتی که مرد با وجود موارد مذکور علیه زن دعوای الزام به تمکین اقامه کند ، دعوای او رد می شود و حکم به نفع زن صادر خواهد شد. لازم به ذکر است که شوهر برای اقامه دعوای الزام به تمکین علیه زن در دادگاه ، می تواند ابتدا برای وی اظهارنامه ای فرستاده و تمکین وی را خواستار شود و در صورتی که زن به اظهارنامه پاسخ نداده و تمکین هم نکند ، می توان دعوای الزام به تمکین اقامه نمود .
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
عذر موجه عدم تمکین زن چگونه است؟
