حکم شرعی اقامه نمازهای نافله روزانه در سفر، چیست؟ 

آشنایی با نماز های نافله

نافله به کار مستحبی، کار نیکو، که بر انسان واجب نیست. اطلاق می شود. هم چنین به معنی نوه، غنیمت و عطاء نیز آمده است.و در اصطلاح فقهاء: به نمازهای مستحبی در شرع مقدس اسلام نافله می گویند. بیشترین استعمال نافله در نمازهای مستحبّی است.معنای اصطلاحی نافله اخصّ است و فقط شامل نماز مستحبی می شود. ولی معنای لغوی اعّم است. هم شامل نماز مستحبی و هم شامل غنیمت و عطاء می شود. بین معنای لغوی و اصطلاحی عموم و خصوص من وجه است. نافله های روزانه نمازهای مستحبی هستند که هر روز خوانده می شوند. هر یک از نمازهای واجب روزانه برای خود چند رکعت نافله دارند که قبل یا بعد از آن ها خوانده می شوند. تعداد رکعات نافله های روزانه در غیر روز جمعه، ۳۴ رکعت است. خود پیامبر (ص) و معصومین (ع) که در تاریخ نقل شده است. نمازهای مستحبی فراوان می خواندند و قول و فعل آنان برای ما حجّت است و این نافله خواندن آنان دلیل بر مشروعیت نافله است.محمد بن حسن از امام صادق (ع) نقل کرده اند. که امام فرمودند: «حضرت علی (ع) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار رکعت نماز می خواندند.»

نماز نافله چند رکعت است؟

در طول روزهای هفته به غیر از روز جمعه نمازهای نافله 34 رکعت می باشد: 2 رکعت نماز نافله صبح، پیش از نماز صبح خوانده می شود. 8 رکعت نماز نافله ظهر، وقت نافله ظهر همان وقت نماز واجب ظهر است و پیش از نماز واجب ظهر خوانده می شود. 8 رکعت نماز نافله عصر، وقت نافله عصر همان وقت نماز واجب عصر است و پیش از نماز واجب عصر خوانده می شود. 4 رکعت نماز نافله مغرب (در صورت کمبود وقت می توان دو رکعت نماز غفیله را به جای دو رکعت نماز نافله مغرب خواند)، وقت نافله مغرب همان وقت نماز واجب مغرب است و بعد از نماز مغرب خوانده می شود. 1 رکعت نماز نافله عشا (به نماز نافله عشا وتر می گویند)، دو رکعت است و چون دو رکعت نافله عشاء نشسته خوانده می شود یک رکعت حساب می شود. وقت نافله عشاء همان وقت نماز واجب عشاء است و بعد از نماز عشاء خوانده می شود.نماز نافله شب (نماز شب)، 11 رکعت است. 8 رکعت از آن به عنوان نماز شب، 2 رکعت نماز شَفع و 1 رکعت نماز وِتر است. وقت نافله شب از نصف شب تا اذان صبح است.در روز جمعه 4 رکعت بر نافله های 16 رکعتی نمازهای ظهر و عصر اضافه می شود.

نحوه اقامه نماز های نافله در سفر

طبق نظر مراجع تقلید، در هنگام سفر:

• نافله های ظهر و عصر را نباید بخوانیم.
• نافله نماز عشا نیز بهتر است خوانده نشود.
• اقامه بقیه نماز های نافله مسحتبی نیز، در طول سفر، اشکالی ندارد.

اهمیت و فضیلت نافله چیست؟

در دین اسلام تأکید فراوانی بر انجام نمازهای مستحبی شده و ثواب های فراوانی برای آن بیان شده است. در میان نمازهای مستحبی نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است.

روایات فراوانی در مورد اهمیت نافله از معصومین(ع) نقل شده است:

«إِیّاکُمْ وَ الْکَسَل. إِنَّ رَبّكُمْ رَحیمٌ یَشْكُرُ الْقَلیلَ. إِنَّ الرَجُلَ لَیُصَلّی رَکْعَتَینِ تَطَوُّعاً یُریدُ بِهِما وَجْهَ اللهِ فَیَدْخُلُهُ اللهُ بِهِما الْجَنَّةَ (امام صادق(ع) فرمود: «بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است و چیز کم را سپاس و شکر می گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی به جا می آورد و خداوند به خاطر خواندن همان دو رکعت او را داخل بهشت می کند.»)

در برخی روایات، نمازهای نافله موجب جبران نقص نمازهای واجب شمرده شدند[۴] از جمله در روایتی از امام باقر(ع) آمده است: «...وَ إِنَّمَا أَمَرْنَا بِالنَّافِلَةِ لِیَتِمَّ لَهُمْ بِهَا مَا نَقَصُوا مِنَ الْفَرِیضَة؛ همانا ما به نمازهای نافله امر شدیم تا به واسطه آنها نقص نمازهای واجب جبران شود.»
مهمترین اثر نافله در حدیثی به نام حدیث قرب نوافل چنین آمده است: راوی از امام صادق(ع) و ایشان از پیامبر(ص) و پیامبر(ص) از خداوند عزوجل چنین نقل می کند:

«به درستی که بنده من با نافله و کارهای مستحبی قرب را می جوید تا این که او را دوست بدارم و هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و زبان او می گردم که با آن سخن می گوید....»

فضیل بن یسار از امام صادق(ع) نقل کرد که ایشان فرمود: «نماز های واجب و نافله پنجاه و یک رکعت هستند. دو رکعت نافله عشاء که نشسته خوانده می شود یک رکعت محسوب می شود. نمازهای واجب هفده رکعت و نمازهای نافله سی و چهار رکعت می باشند»