صیغه 99 ساله یعنی چه ؟
ازدواج موقت در دین اسلام به ویژه در مذهب شیعه نوعی ازدواج است که در آن عقد ازدواج برای مدت معین و محدودی با مهریه ای مشخص بین زن و مرد بسته می شود با پایان صیغه موقت رابطه زوجی خود به خود بین دو نفر باطل می شود . قبل از خواندن صیغه ی عقد موقت ، ابتدا باید مهریه ای مشخص شود تا ازدواج موقت صحیح باشد . حتی اگر خانم مهریه نخواهد ، صیغه موقت صحیح نیست . به همین دلیل حتماً باید مهریه هر چقدر هم کم باشد از طرف مرد تعیین شود . مهم ترین ویژگی ازدواج موقت این است که با اتمام صیغه ازدواج موقت بدون نیاز به طلاق به پایان می رسد تعین حداقل و حداکثری برای مدت ازدواج موقت وجود ندارد اما عده ای معتقدند اگر طول مدت ازدواج موقت از طول عمر انسان بیشتر باشد ازدواج موقت به ازدواج دائم تبدیل می شود . مدت صیغه در صورتی که میزان زیادی به عنوان مثال نود و نه سال مشخص شود، برخی افراد آن را باطل می دانند، برخی افراد نیز می گفتند تبدیل به دائم می شود و برخی نیز می گفتند درست است زیرا امکان دارد مدت را ببخشد. ولی در خصوص حداقل زمان صیغه؛ می بایست به اندازه ای باشد که یک لذت جنسی در آن تصور شود.ازدواج موقت به یک صورت نخواهد بود و در واقع از لحاظ اسمی «موقت» می باشد زیرا دارای مدت تعیین شده و شروط مختلف است. با توجه به مسئله زمان ازدواج، از ازدواج یک ساعته تا صیغه ۹۹ ساله افراد می توانند در این گونه ازدواج ها، نحوه ارتباط، زمان و میزان آن و البته مبلغی که به عنوان مهریه به زوجه اختصاص می یابد را تعیین نمایند. این ازدواج، یک ازدواج انعطاف پذیر بوده که اشخاص می توانند خود را با آن تطبیق دهند. برخی از کسانی که به ازدواج نیاز دارند، با این شیوه می توانند در کنار بر طرف کردن نیاز، از مشکلات و گناهان ارتباطات غیرسالم نیز رهایی یابند.در حقیقت صیغه ۹۹ ساله موجب می گردد چیزی که در درون جامعه وجود دارد و به خاطر رعایت نکردن شئونات شرعی تبدیل به زنا می گردد، جنبه شرعی به خود گیرد و راه گناه را مسدود کند. مسئله ثبت ازدواج در شناسنامه یا سند (چه در ازدواج دائم و چه در ازدواج موقت) یک مسئله مدنی می باشد، نه شرعی و به همین خاطر، خواندن صیغه محرمیت بین افراد، اهمیت بسیاری نسبت به ثبت آن دارد.
صیغه ۹۹ ساله با صیغه موقت چه تفاوتی دارد؟
صیغه موقت که به عبارت دیگر به آن ازدواج موقت می گویند به این معناست که زن و مردی با یکدیگر ازدواج موقت می کنند، تنها تا زمانی که مدت عقد تمام نشده، با هم زن و شوهر هستند. پس از به پایان رسیدن مدت تعیین شده آن ها دیگر زن و شوهر نیستند، به عنوان مثال چنانچه برای مدت ده روز ازدواج کرده باشند، پس از ده روز دیگر نسبت به یکدیگر محرم نیستند. در ازدواج موقت یا همان صیغه موقت رضایت زن و مرد و اجرای عقد و تعیین کردن مهریه و مدت ضروری است. در صورتی که دختر باکره باشد، به نظر بیش تر مراجع معظم تقلید می بایست از پدرش رضایت بگیرد.
بر اساس ماده ۱۰۶۲قانون مدنی : “نکاح واقع می گردد به ایجاب و قبول به الفاظی که به صراحت دلالت بر قصد ازدواج کند.”
ازدواج موقت که رابطه زوجیت میان زن و مرد در زمان مشخص است از طریق عقد صورت می گیرد و به دلیل اینکه عقد ازدواج موقت یکی از عقود به شمار می رود می بایست علاوه بر شرایط عمومی برای صحت عقد، دارای شرایط ویژه به خود نیز باشد.
نظر مراجع تقلید درباره صیغه ۹۹ ساله
مراجع تقلید نظر های متفاوتی در خصوص درستی و صحت صیغه ۹۹ ساله دارند که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
امام خمینی(ره)
صحیح است و موقت محسوب می شود.
(استفتائات، ۱۳۸۲، ج۳، ص۲۴۴ و ۲۴۵، س۴ و ۱۰)
(تحریرالوسیله، ۱۳۸۲، ج۲، ص ۲۹۰، م۹)
آیت الله بهجت(ره)
هر مقدار که به سفاهت نرسد ازدواج موقت صحیح است.
(جامع المسائل، ۱۳۸۵، ج۴، ص ۱۰، (مقدار مدت)
(استفتائات، ۱۳۸۶، ج۴، ص ۱۵۱، س ۵۱۱۸)
آیت الله خوئی(ره)
در احکام، ملحق به عقد دائم است.
(استفتائات، ص ۲۹۲، س۹۸۹)
آیت الله سیستانی(دام ظلّه)
باطل است.
(المسائل المنتخبه، ص ۳۹۶، م ۱۰۱۵)
آیت الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه)
صحیح است و موقت محسوب می شود.
(هدایه العباد، ۱۴۱۶، هـ ق، ج۲، ص ۴۴۵، م۹)
آیت الله فاضل لنکرانی (ره)
صحیح است و موقت محسوب می شود.
(الاحکام الواضحه، ص ۳۸۷، (النکاح المنقطع)
آیت الله گلپایگانی (ره)
صحیح است و موقت محسوب می شود.
(هدایه العباد، ۱۴۱۷، هـ ق، ج۲، ص ۳۵۲، م ۱۲۲۷)
آیت الله مکارم شیرازی(دام ظلّه)
چنین ازدواج موقتی اشکال دارد، احتیاط آن است که احکام عقد دائم بر آن مترتب کنند. (در مواردی که مقرون به احتیاط است)
(استفتائات جدید، ۱۳۸۶، ج۱، ص۲۲۶، س ۷۶۸)
(و ج۲، ص ۳۴۴ و ۳۴۵، س ۱۰۰۸ و ۱۰۱۰)
آیت الله نوری همدانی(دام ظلّه)
در احکام، ملحق به عقد دائم است.
(متخب المسائل، ۱۴۲۰هـ ق، ص ۳۱۶، م ۱۰۱۱)
آیت الله وحید خراسانی(دام ظلّه)
بنابر احتیاط واجب نباید زمان عقد موقت بیش از عمر زوجین یا یکی از آن دو باشد، و صحت عقد موقت، در فرض مذکور و تبدیل آن به عقد دائم محل اشکال است.
آیت الله تبریزی(ره)
عقد باطل نیست، لکن در ترتیب آثار عقد دائم و عقد موقت باید احتیاط کنند. در صورتی که در عقد شرط ارث یا نفقه نشده، زن مطالبه ارث و نفقه نکند و برای جدا شدن بنابر احتیاط واجب علاوه بر ابراء مدت، مرد او را طلاق هم بدهد.
(استفتائات جدید، ۱۳۸۵، ج۲، ص ۳۴۲، س ۱۴۱۰)
(منهاج الصالحین، ج۲، ص ۳۴۴، (فی عقد المتعه)