فطریه چیست؟
هر شخصی که قادر به روزه گرفتن است و توانایی بدنی وی اجازه ی روزه گرفتن را به او داده است و حتی اشخاصی که بنا به پیشنهاد پزشک، از روزه گرفتن محروم هستند یا کسانیکه به عمد روزه خواری میکنند مکلفند فطریه ی خود را بپردازند. فطریه همچنین شامل نوزادن شیر خواره و حتی کودکانی که قبل از غروب آفتاب متولد شده اند نیز می شوند ولی جنینی که در شکم مادرش است و هنوز متولد نشده پرداخت فطریه بر او واجب نمی باشد.
فطریه فایده های بسیاری برای شخصی که روزه میگیرد دارد از جمله اینکه فرد با پرداخت فطریه خودش را به مدت یک سال در مقابل انواع اتفاقات در نزد خدای مهربان بیمه میکند یا با پرداخت فطریه روزه اش در نزد پروردگار مورد قبول قرار می گیرد اگرچه مبلغ فطریه ناچیز و کم است ولی تندرستی انسان با این عمل تضمین می شود پس چه خوب است که هرکس با توجه به درآمدش در این کار خیر سرمایه گذاری کند و برای آخرتش توشه ای ذخیره نماید.
انسان از هرآنچه که به عنوان غذای اصلی او در سال است باید به میزان آن فطریه پرداخت کند اکثراً هم غذای اصلی ما در حال حاضر گندم و برنج می باشد بنابراین به ازای هر یک فرد باید سه کیلو گرم برنج یا گندم و یا معادل نقدی آن را بعنوان زکات فطریه به شخص فقیر و نیازمند بپردازیم.
زكات فطره بر چه كسانی واجب است؟
یكی از اعمال واجب در روز عید فطر پرداختن زكات فطره است. زكات فطره بر كسانی واجب است كه در شب عید فطر اولاً مكلف باشند و ثانیاً فقیر نباشد و ثالثاً نان خور دیگران هم محسوب نشوند. كسانی كه دارای این شرایط هستند زكات فطره را باید بپردازند.
موقع اداى زکات فطره
کسى که نماز عید فطر مى خواند ، بنابر احتیاط واجب فطره را پیش از نماز عید بدهد ، ولى اگر نماز عید نمى خواند ، مى تواند دادن فطره را تا ظهر تأخیر بیندازد.
مستحبّ است در دادن زکات فطره ، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدّم بدارد ، و بعد همسایگان فقیر را ، و مستحبّ است کسى را که در دین و فقه و عقل مقدّم است در دادن فطره مقدم بدارد.
آیا ما به ازای ریالی زكات فطره برای امسال تعیین شده است؟
بله، همان طور كه می دانیم زكات فطره برای هر نفر معادل سه كیلوگرم گندم، برنج، خرما و امثال این ها است كه اگر معادل پولی آن هم پرداخت شود اشكالی ندارد.
برای مثال بر سرپرست یك خانواده پنج نفره واجب است كه 15 كیلو از اقلامی كه در بالا ذكر شد، به عنوان زكات فطره بپردازد. معمولاً هر سال قیمتی اعلام می شود برای این كه مؤمنین وظیفه خود را بدانند و به راحتی به این وظیفه عمل كنند و زكات فطره را بپردازند.
اما احتیاط مستحب این است كه افراد قوت غالب خودشان را در نظر بگیرند؛ یعنی آنچه كه در زندگی، مصرف غالبشان است. مثلاً اگر برنج بیشتر مصرف می كنند بهتر این است كه 3 كیلو برنج بپردازند. البته اگر قیمت بالاتر را انتخاب كنند بهتر است كه این موضوع به انتخاب خود افراد بر می گردد.
حکام ومیزان زکات فطره طبق نظرحضرت آیت الله خامنه ای
در تماس با دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در قم اعلام گردید: میزان زکات فطره سه کیلوگرم گندم یا سه کیلوگرم برنج می باشد.
مبلغ زکات فطره براساس قیمت گندم در هر شهر می باشد که حداقل ۱۰ هزار تومان می باشد اما مستحب است که بیشتر(۱۲۰۰۰ تومان) پرداخت شود.
۱. فطریه ی مهمان یک شبه بر عهده ی چه کسی است؟
فطریه میهمان یک شبه بر عهده خودش می باشد و بر عهده ی میزبان نیست.
۲. پرداخت فطریه غیر سادات به سادات و احکام آن چگونه است؟
غیر سادات نمی توانند فطریه را به سادات فقیر پرداخت کنند و در صورت پرداخت مجزی نمی باشد و ملاک در این امر سرپرست خانواده می باشد.
۳. پرداخت فطریه در شهری غیر از شهر شخص پرداخت کننده چگونه است؟
بنابر احتیاط در همان شهری که هست پرداخت شود.
۴. جهت مصرف فطریه چیست؟ و آیا می توان آن را برای اماکن مذهبی مصرف نمود؟
مصرف فطریه همان مصرف زکات است؛ ولی احتیاط این است که به فقرای مومن داده شود.
۵. زنی که از تمکین شوهر خود داری می کند، آیا زکات فطره او از شوهرش برداشته می شود؟
خیر، باید شوهرش زکات فطره او را بدهد؛ مگر آنکه نان خور شخص دیگری باشد.
۶. پدری که زکات فطره نمی دهد، تکلیف زن و فرزند او چه می شود؟
بر آنان تکلیفی نیست و لازم نیست فطره بدهند.
۷. اگر زن به جهت نیاز شوهر، در تأمین مخارج زندگی کمک کند؛ چه کسی باید زکات فطره آنها را بدهد؟
ج. اگر زن نان خور شوهر محسوب شود، باید شوهر در صورت توانایی زکات فطره خود و همسرش را بدهد و اگر زن نان خور شوهر و کس دیگری نباشد، باید خودش زکات فطره اش را بدهد.
احکام ومیزان زکات فطره طبق نظرحضرت آیت الله صافی گلپایگانی
دفتر حضرت آیت الله صافی گلپایگانی اعلام کرد: با آرزوی قبولی طاعات و عبادات روزه داران گرامی، نظر مرجع عالیقدر آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، پیرامون میزان زکات فطره و کفاره روزه به شرح ذیل می باشد:
مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (۳ کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند.
* کفاره روزه غیرعمدی، برای هر روز، یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام مثل گندم است.
* کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین؛ هرکدام یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام، مثل گندم پرداخت شود.
احکام ومیزان زکات فطره طبق نظرحضرت آیت الله شبیری زنجانی
دفتر حضرت آیت الله شبیری زنجانی اعلام کرد: میزان زکات فطره به ازای هر نفر بر مبنای گندم ۱۲۰۰۰ تومان و برمبنای برنج، با توجه به یکسان نبودن قیمت آن، به ازای هر فرد، یک کیلو و ۶۰۰ گرم می باشد.
پرداخت فطریه ی مهمان شب عید فطر بر عهده خود مهمان است یا میزبان؟
رایج ترین سوالی که همیشه پرسیده می شود این است که پرداخت زکات فطریه مهمان به عهده ی کیست؟ یا مهمانی که از چند روز قبل و همینطور شب عید فطر مهمان خانواده است فطریه اش توسط چه کسی باید پرداخت شود حال به این دو سوال جواب می دهیم :
مراجع تقلید بر این اعتقادند که اگر شخصی به عنوان مهمان یا نان خور شب عید فطر خانه ی فرد دیگری باشد فطریه اش بر عهده صاحبخانه است اما در مورد اینکه نان خور به چه کسی اطلاق می شود همیشه در بین فقها و مراجع تفاوت نظر وجود دارد.
بیشتر فقها معتقدند شخصی که مهمان است با یک شب نان خور به حساب نمی آید اما بعضی دیگر از مراجع، معتقدند که با یک شب هم مهمان نان خور محسوب می گردد و چنانچه پیش از غروب خورشید وارد منزل صاحبخانه گردد زکات فطره او بر عهدی صاحبخانه خواهد بود.
زکات فطره سرباز به عهده کیست؟
مخارج سربازها در سربازخانه ها یا میدان جنگ بر عهده دولت است، ولى فطره آنها بر دولت واجب نیست و اگر شرایط در خودشان جمع است باید زکات فطره خود را بدهند.
زکات فطره کارمندان و کارگران به عهده کیست؟
زکات فطره کسی که روز آخر ماه مبارک رمضان فوت کند چگونه محاسبه و پرداخت می شود؟
پرداخت زکات فطره کسی که بعد از غروب شب عید فطر نانخور گردیده، چه حکمی دارد؟
اگر شخص پرداخت فطریه را به تأخیر بیاندازد چه حکمی دارد؟
مرتکب گناه شده و احتیاط واجب آن است که در اولین فرصت بپردازد.